door Peter-Vincent Schuld en Christel Dubos

De laatste dagen gaan er geruchten de ronde dat strijders van de Wagner Group
Polen en Litouwen zouden en dus de NAVO en de EU zouden willen provoceren door
acties te ondernemen waarvan ze zogeheten
Pools-Litouwse Suwalki-corridor
het doel zou zijn.  De militaire presentie in de bedoelde regio is zowel aan
Poolse zijde als aan Litouwse zijde fiks opgeschroefd. Een aanval op de
Suwalki-corridor betekent volgens artikel 5 van het NAVO-verdrag dat een aanval
op één lidstaat een aanval op alle lidstaten is, en artikel 42 lid 7 van het
Verdrag betreffende de Europese Unie verplicht andere EU-lidstaten direct
bijstand te verlenen aan het getroffen land of de getroffen landen. Immers Polen
en Litouwen zijn beiden lid van de NAVO en van de EU.

Een aanval in wat voor vorm dan ook zouden de NAVO en de lidstaten van de
Europese Unie het recht geven om er militair op te reageren.
Maar wat is
die Suwalki-corridor nu eigenlijk? De meeste mensen hebben er nog nooit van
gehoord. Het is een weg, een route die niet alleen Polen en Litouwen met elkaar
verbindt maar ook een verbinding over land is tussen Belarus en de Russisch
enclave Kaliningrad (oblast) dat geklemd ligt tussen Polen en Litouwen. Het is
vernoemd naar het Poolse plaatsje Suwalki dat aan de route ligt en de route is
tot stand gekomen in 1920 na de Russisch-Poolse oorlog waarbij de Russische
communisten 1 miljoen soldaten inzetten om Polen en nadien Duitsland te
bezetten. De Russische Bolsjewieken leden een smadelijke nederlaag bij Warschau
en werden teruggedreven. Er volgde een verdrag waaruit de voornoemde
transitroute, ook wel corridor gevormd werd. De latere president Charles de
Gaulle werd als jonge officier met een honderdtal andere Franse officieren
destijds naar Polen gestuurd om het Poolse vrijwilligersleger te trainen tegen
de bolsjewistische Russen.

Voor wie het nu nog niet beseft, en bij wie het nu nog niet doordringt: De gehele
oostflank van Europa is doordrenkt met bloed veroorzaakt door talloze gewapende
conflicten. Dat Polen en Litouwen, iets meer dan 100 jaar na die Pools-Russische
oorlog, nu niet alleen bondgenoten zijn maar ook de beste vrienden leert ons dat
stabiliseren en het stoppen van gewapende conflicten absoluut mogelijk is als
men maar wilt. Beide landen kennen een hartgrondige afkeer van Rusland dat een
geschiedkundige oorsprong heeft.  Belarus daarentegen maakte ooit deel uit van
het Pools-Litouws gemenebest. (1572-1795). Feitelijk een staatkundige unie.
daarvoor was er vanaf 1385 al sprake van een personele unie tussen het
Koninkrijk Polen en het Hertogdom Litouwen.

De dictatoriale isolatie van het Wit-Rusland is dus geschiedkundig geen
normale zaak. Integendeel. De stad Vitebsk in Wit-Rusland (Belarus), gelegen aan
de Daugava rivier, in het Nederlands vertaald als de Westelijke Dvina, was in de
tijd van de Hanze een belangrijke aanlegplaats, havenstad en handelsplaats en
dus een Hanzestad. Scheepvaart verbindt letterlijk en figuurlijk.

Hotel Odessa en de graandeal

Rusland zegde haar medewerking op om via de Zwarte Zee via Turkije,
Oekraïne in staat te stellen graan over zee te transporteren. De enige kwetsbare
mogelijkheid die Oekraïne nu nog heeft is om het graan via een spoorverbinding
naar Europa te transporteren om het graan van daar uit verder te distribueren.
Toch is dat minder makkelijk gedaan dan gezegd.

De aankomstplaats in de Europese Unie moet over een rangeerterrein beschikken
waarbij het graan overgeladen kan worden. Immers, de spoorbreedte en dus ook de
wagons in Oekraïne en Rusland verschillen met die van osn deel in Europa en
elders. Om het Oekraïne nog lastiger te maakte voerde de Russische
strijdkrachten twee nachten terug een raketaanval uit op de historische stad en
haven van Odessa, gelegen aan de Zwarte Zee.  Afgelopen nacht vernietigde de
Russen de graanifrastructuur zoals een opslag in Odessa. De Oekraïense
luchtafweer schoot in de eerste nacht de raketten weliswaar uit de lucht maar de
brokstukken richtten toch schade aan haveninfrastructuur en onder meer het
beroemde hotel aan de haven.

Voedsel is geen wapen

Het is, hoe we het ook beschouwen, verreweg de meeste landen vinden het volstrekt
immoreel om voedsel als wapen te gebruiken. Tegen de export van graan en
kunstmest vanuit Rusland zijn er dan ook geen formele sancties ingesteld. Wel
zijn er problemen met export- en transportverzekeringen en bestaat er
terughoudendheid bij westerse bedrijven om zaken te doen met Rusland. Maar
formeel kan het waar het graan en kunstmest betreffen.

De Europese Unie heeft dan ook het gelijk aan haar zijde staan als zij stelt dat
R+het Kremlin valselijk claimt dat er sancties zijn ingesteld tegen de export
van kunstmest. Het is niet aannemelijk dat dit stuk onder ogen komt van 
Russische binnenlandse verzetsstrijders; Kunstmest is geen voedsel, en met grote
hoeveelheden opgeslagen kunstmest is er de facto een Beiroet-effect te bereiken.
Het is maar een bemerking.

Maar de zekere voedselvoorziening in gevaar brengen door het verhinderen dat
Oekraïne op een veilige wijze haar graan kan exporteren zou op de keper
beschouwd weleens juridisch beschouwd kunnen worden als een oorlogsmisdaad. 

De mogelijkheid van beschietingen maakt het voor de Oekraïense graanhandelaren
onveilig op het graan te verladen en via zee te exporteren. De meme die de
Europese Unie verspreid heeft klopt dus inhoudelijk.

Polarisatie

Om terug te gaan naar het begin van het verhaal: Rusland lijkt op alle mogelijke
manieren te provoceren. Dat deze provocaties een niveau hebben bereikt die wel
zeer discutabel zijn, bleek gisteren uit een tweet van de Nederlandse
ambassadeur in Moskou, de heer Gilles Beschoor Plug. Onze man in Moskou postte
gisteren een foto, de dag waarop het 9 jaar geleden was dat het
passagierstoestel met 298 inzittenden door een Russische BUK-raket uit de lucht
geschoten werd en niemand het overleefde. Een foto van een bestelbus met huif
waarop een foto van het monument voor de slachtoffers van het neerschieten van
MH!17 is afgebeeld met daarbij de tekst in het Nederlands “Nederland is een land
van leugens”. In feite ging het volgens de ambassadeur om twee voertuigen die
nabij de Nederlandse ambassade in Moskou geparkeerd waren. Een schril contrast
met de vele bloemen en kaarsen die na de ramp door de Russische bevolking bij de
Nederlandse ambassade werden gelegd. Nee, ten gronde is de Russische bevolking
niet harteloos, maar voor een fiks deel wel gehersenspoeld. De bedenker van deze
streek speelt met de tekst “Nederland is een land van Leugens” wel duidelijk in
op de polarisatie en snijdt een breed gevoel aan in Nederland en het feit dat
diverse politici, zacht  uitgedrukt, niet altijd even eerlijk geweest zijn. Het
gaf op Twitter meteen wat heisa, waarmee de Russen, zij het kleinschalig een
doel houdende het zaaien van tweespalt zaaien wisten te bereiken. Maar dat is
het net, dat verduvelde trollenleger dat iedereen uit elkaar speelt.

Timmermans moet eens leren zijn mond te houden

Europees commissaris en tevens vicepresident van de Europese Commissie, Frans
Timmermans verklaarde dat Oekraïne zo snel mogelijk lid moet worden van de EU.
Een hele manipulatieve en valse verwachtingen wekkende opmerking. De zoveelste
domme uitspraak van deze man die ooit beweerde dat Rusland de oorlog in Oekraïne
is begonnen om de aandacht van het klimaat af te leiden. Een eventueel
lidmaatschap van Oekraïne is op dit moment natuurlijk niet aan de orde. Immers,
zoals gezegd, artikel 42 lid 7 van het verdrag betreffende de Europese Unie
impliceert dat wij direct troepen zouden moeten sturen naar Oekraïne omdat het
land slachtoffer is geworden van agressie. Met andere woorden, zoals we
Timmermans kennen, blijft hij polariseren. Oekraïne moet na afloop van de oorlog
eerst maar eens op adem komen. De democratische rechtsstaat zal van een ongekend
hoog niveau moeten worden om een draagvlak tot stand te brengen in zowel
Oekraïne als bij de bevolking van de andere EU-lidstaten. De bestaande corruptie
zal met wortel en tak moeten worden uitgeroeid en wellicht het
allerbelangrijkste, alle bij burgers in omloop zijnde wapens zullen ingenomen
moeten worden, zoals dat thans in Servië gebeurt, decennia na het beëindigen van
de gewapende conflicten.

Maar is Oekraïne wel bereid en klaar om alle regelzucht vanuit Brussel over
zich heen te laten komen of er zich aan te onderwerpen? Moet de Europese Unie
niet zelf eens in de spiegel kijken en een aantal belangrijke institutionele en
juridische hervormingen doorvoeren? Immers het doel was, en zou nog steeds
moeten zijn dat de Europese Unie ten doel staat van alle burgers en dat het geen
poel van waan- en wensdenken moet worden of zijn. De enige manier om dat weer
prominent op de kaart te krijgen, is om terug te gaan naar het denken van de
grondleggers te weten Jean Monnet en Robert Schuman.

Eens zal ooit de dag aanbreken dat de rust weerkeert. Eens zal de dag aanbreken
dat de vijandschap gedaan is. Eens zullen de diepe wonden ietwat geheeld worden.
Vergeten wordt het nooit. Of er vergeven kan worden zal de tijd leren.

Met conclusie

De chaos is gemangeld in de waan van de mens maal de waan van de dag. Dat is een
gevaarlijke combinatie die tot catastrofes kan leiden.

Naschrift redactie: Het is nu de zoveelste keer dat wij een verhaal
brengen waarop andere media eens een keer wakker worden.

“Buitenland” is geen ver van mijn bed show”.