door Peter-Vincent Schuld

Op de redactie weten we als collega’s van elkaar waar onze interessegebieden
liggen en waar wij elkaar stil bij krijgen. Collega Koos van Houdt kent de
zwakke plek van zijn veel jongere collega annex auteur van dit stuk, namelijk de
beide wereldoorlogen in samenhang met de offers die voor onze vrijheid zijn
gebracht.

Collega Koos van Houdt hield op een van onze gezamenlijke reportages stil
op een kleine doorgaande weg in Overijssel, even buiten Den Ham. Een monument
voor een Australische piloot die op zijn terugtocht technische problemen kreeg
aan zijn bommenwerper maar zodanig stuurde dat hij een ramp met veel
burgerslachtoffers wist te voorkomen en daarbij zijn eigen leven opofferde.

Remembrance Day 2020, normaal gezien 11 november, refererende aan de de 11e
november 1918 waarop de wapenstilstand (Armistice) in de Eerste Wereldoorlog een
feit werd werd dit jaar Remembrance Sunday. Voor wie het eventueel niet weet;
Remembrance Day is een gegeven bij de Britten en de landen die onderdeel
uitmaken van het Britse Gemenebest. Dus ook landen als Canada, Australië en
Nieuw-Zeeland herdenken op deze dag hun gevallenen in gewapende conflicten vanaf
de Eerste Wereldoorlog, de Tweede Wereldoorlog en daarna.

In de nacht van 15 op 16 september 1943 vloog een formatie Lancaster
bommenwerpers naar Nazi-Duitsland om hun explosieve lading af te werpen op de
dijken van het kanaal Dortmund-Ems en zo de infrastructuur van de vijand een
gevoelige tik toe te bedelen. Na hun zware bommen boven vijandelijk gebied te
hebben afgeworpen volgde de terugreis naar Groot-Brittannië die deels door het
Nederlandse luchtruim diende plaats te vinden. Tijdens de vlucht het toestel
problemen aan de twee linker motoren, ze vielen uit en het toestel raakte zowat
onbestuurbaar maar tot neerstorten gedoemd.

De Australische piloot Leslie Gordon (Les) Knight gaf zijn overige zeven
bemanningsleden de opdracht om uit het toestel te springen en met hun
valschermen  wisten zij zich in veiligheid te brengen in de vroege morgen van de
16e september 1943. Voor Les Knight zou het aanbreken van de dag geen vervolg
meer krijgen. Wetende dat bij een uitblijven van zijn laatste manoeuvre vele
burgerslachtoffers tot gevolg zou hebben in door de Duitsers bezet gebied, trok
hij zijn toestel voor de laatste keer op en stortte in een weiland buiten het
dorpje zelf.

Luitenant-Vlieger Leslie Knight verloor hierbij het leven terwijl hij het leven
van zoveel anderen had gespaard. Amazing Grace!

Het lichaam werd door dorpsbewoners geborgen en dezelfde dag begraven op het oude
kerkhof in Den Ham. In 1954 kon zijn moeder Nellie Knight voor het eerst het
graf van haar omgekomen zoon bezoeken. Met dankbaarheid en respect werd zij
onder meer door de lokale bevolking ontvangen en geleid naar de laatste
rustplaats van haar zoon.

Europa in oorlog. Hoe actueel is het weer op de dag van vandaag, het moment
dat we ten strijde trekken tegen terreur. De bevolking van Den Ham richtte een
blijvend herdenkingsmonument op, ter hoogte van de plaats waar het toestel
neerkwam en Leslie Knight zijn jonge leven gaf.

Bij het kennisnemen van dit verhaal en het er over denken en schrijven speelt er
aanhoudend een en hetzelfde muziekstuk door het hoofd van uw redacteur. “Hymn to
the Fallen” gecomponeerd door John Williams als score voor de film “Saving
Private Ryan” …….Breng ere….Groet!