Door Jan Schils

Top Europese Commissie vergat Britse specialisten te vervangen, tijd om
biezen te pakken

Straatsburg – Voorzitter Ursula Von der Leyen van de Europese
Commissie en haar vicevoorzitter Frans Timmermans zitten in de puree. Ze zijn
namelijk de eerst verantwoordelijken voor het feit, dat het voor de
volksgezondheid schadelijke gebruik van pesticiden (de landbouw spreekt liever
over “gewasbeschermingsmiddelen”) niet in 2030 kan worden gehalveerd, maar op
zijn vroegst 5 jaar later ook al lijkt dat problematisch.  Timmermans had zelf
tegen alle adviezen van echte onafhankelijke deskundigen in de deadline van 2030
bedacht. Maar uitgerekend de door  Ursula en Frans verfoeide Brexit, die het
tweetal zoveel hoofdbrekens bezorgde, blijkt nu aan de basis te liggen van een
blunder die ze samen begingen.

Timmermans, die normaal als haar  loyale rechterhand zou moeten optreden, maar
doorgaans liever bij zijn dieprode kabinetsgoeroe, kabinetschef en maatje
Diederik Samson het oor te luister legt en zijn ideeën haalt, hoopte samen met
Ursula zijn slag thuis te halen met het voorstel om het gebruik van pesticiden
in de Europese Unie (de boeren hebben het liever over
“gewasbeschermingsmiddelen”) al tegen 2030 te halveren. En dat ondanks het feit
dat verschillende experts en landbouwspecialisten hen op het hart hebben gedrukt
dat deze deadline totaal onrealistisch en derhalve niet haalbaar is.

Blunder van formaat

Het betreft immers gewassen waarvoor betrouwbare alternatieven moeten worden
gevonden, die ondanks alle mogelijke pogingen en een blunder van fomaar bij de
Commissie nog altijd niet beschikbaar zijn. Dat blijkt voor een belangrijk deel
het gevolg te zijn van de Brexit die de werking van de Commissie meer ongemakken
blijkt te hebben bezorgd dan zijn wil toegeven. (Daarover hieronder meer).

Het Europees Parlement in Straatsburg had vorige week nog gedebatteerd over het
burgerinitiatief “Red de bijen en boeren”, waarbij ook al duidelijk werd dat
zelfs het voorstel van de burgerbeweging om vanaf 2035 in de Europese Unie
definitief te stoppen met gewasbeschermingsmiddelen (pesticiden), d.w.z. 5 jaar
na wat Ursula en Frans willen, bij verschillende partijen niet alleen  moeilijk
ligt maar onmogelijk wordt geacht. De Europese Unie past nu reeds voor haar
landbouw de strengste regels ter wereld toe op dat vlak.

Stuitend gedrag Frans Timmermans en Urula von der Leyen & Ernstige
voedseltekorten

Tijdens het debat werd er door verschillende Europarlementariërs, onder wie
Bert-Jan Ruissen ( SGP), meermaals op gewezen dat van een stop van de huidige
gewasbeschermingsmiddelen pas sprake kan zijn als daarvoor een evenwaardig
alternatief voorhanden is. In de praktijk blijkt echter dat de alternatieve 
gewasbeschermingsmiddelen te lang op zich laten wachten. Dat heeft een reden die
Ursula en Frans graag binnenskamers hadden gehouden omdat het ronduit gênant
voor hen en voor de hele Commissie is. Zo hebben de diensten voor toelating van
deze alternatieve middelen in de EU-landbouw een tekort aan
personeelscapaciteit. Het gevolg is dat voor sommige teelten nog nauwelijks
effectieve middelen beschikbaar zijn. Die ontwikkeling is zeer ongunstig voor de
Europese voedselproductie met gevaar voor ernstige voedseltekorten.

Nog erger is dat de oorzaak van het personeelstekort bij de Brexit ligt en men
verzuimd heeft de vacatures tijdig op te vullen. Een complicatie is dat juist op
deze afdeling veel zeer kundige en ervaren Britse experts werkten die moeilijk
ter vervangen zijn. Een oplossing zou zijn geweest om de Britten gewoon
tijdelijk in dienst te houden, maar de Ursula en Frans  wilden hun fout niet
toegeven uit gezichtsverlies, terwijl de Britten, die er wel iets in zagen, een
zeer royale vergoeding vroegen van enkele tienduizenden euro’s de man, zegt een
Commissieambtenaar. (We konden dat bedrag niet verifiëren).  

Waarom zijn gewasbeschermingsmiddelen zo belangrijk en complex? Laten we daarvoor
het Europees Parlement aan het woord in de hierboven vernoemde context. Het
parlement oordeelde dat het burgerinitiatief “Red de bijen en de boeren” terecht
aandacht vraagt voor het grote belang van bestuivers voor de land- en tuinbouw.
Meer dan een derde van de voedselgewassen in de EU is afhankelijk van bestuiving
door honingbijen en wilde bijen. Volgens Ruissen moet daarom bij de inzet van
gewasbeschermingsmiddelen heel goed gekeken worden naar de effecten op insecten.
“Dit vraagt om een helder toelatingskader en versnelde toelating van laag
risicomiddelen”, aldus het SGP-parlementslid. Totale uitfasering van
synthetische pesticiden in 2035, zoals het burgerinitiatief bepleit, lijkt
Ruissen echter een niet realistisch toekomstperspectief.
Gewasbeschermingsmiddelen zullen volgens hem ten allen tijde beschikbaar moeten
blijven om in te kunnen grijpen bij dreigende ziekten en plagen.

Ruissen en ook andere parlementsleden denken dat aan een mix van maatregelen niet
ontkomen zal zijn. Die maatregelen zijn geïntegreerde gewasbescherming,
investeringen in robuuste gewassen en gezonde bodems en precisie landbouw.
Ruissen: “Maar ik denk ook aan het verder stimuleren van mooie initiatieven op
het boerenerf, zoals het aanleggen van bloemenranden en creëren van
nestelgelegenheden voor insecten. Alleen met een dergelijke geïntegreerde
benadering kunnen we bijen en boeren redden en de consument blijvend voorzien
van voldoende gezond en veilig voedsel.”

Groenen: 80 pct.

Na het recente debat in het Europees Parlement over het burgerinitiatief “Red de
bijen en de boeren|” hebben de Groenen de situatie kennelijk nog niet door.
Binnen de milieucommissie van het parlement zijn ze aan het veranderen geslagen
in de tekst. In dat voorstel staat, zoals reeds opgemerkt, een reductie met 50
procent van het gebruik van deze middelen vanaf 2030. Maar de Groenen in de
milieucommissie van het parlement zien dat sedert enkele dagen anders en hebben
de eis op tafel gelegd om de 50 procent reductie te wijzigen in 80 procent.
Daarover zou dan in september moeten worden beslist als over het standpunt van
de milieucommissie over het Commissievoorstel wordt gestemd. Dat de Groenen de
lat plotseling hoger leggen, heeft te maken met het feit dat de Commissie deze
week heeft voorgesteld om de klimaatmaatregelen en bijbehorende data versneld
uit te voeren na een nieuw “verontrustend” (lees:opjuttend)
VN-rapport over de opwarming van de aarde. Maar het EP is zeer verdeeld over het
Commissievoorstel en met name de collega’s van de landbouwcommissie achten de
nieuwe eis van de Groenen  “niet haalbaar”, zeggen SGP-Europarlementslid
Bert-Jan Ruissen en verschillende van zijn collega’s uit rechtse fracties.

Intussen is het EP behalve zeer verdeeld ook in toenemende mate bezorgd over het
Commissievoorstel omdat serieuze alternatieven voor het verminderen van het
gebruik van de huidige gewasbeschermingsmiddelen niet in zicht zijn. Dat is voor
een belangrijk deel het gevolg van de Brexit, zoals eerder hierboven beschreven.
Vooraleer welk besluit ook te nemen, wil het parlement wachten op het resultaat
van een impactstudie over de gevolgen van het Commissievoorstel als het in zijn
huidige werkelijkheid zou worden aanvaard. Het resultaat van deze studie wordt
“deze zomer” verwacht.

Naar verluidt wordt een snelle goedkeuring van het Commissievoorstel steeds
onwaarschijnlijker omdat ook de verdeeldheid in de lidstaten groot is en het
zijn uiteindelijk zij bij wie de eindbeslissing ligt. Sommige lidstaten
waaronder Nederland hebben al flinke inspanningen gedaan om hun gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen terug te schroeven en willen geen twee keer langs de
kassa passeren. De Commissie zal de jaren 2015 tot en met 2017 als
referentieperiode nemen. Ook voor de industrie is het getreuzel van de Commissie
zeer onprettig. Ze moet nar de toekomst wordt alleen geconfronteerd met een
falende Commissie, die bovendien doet of haar neus bloedt…

Von der Leyen en vooral Timmermans hebben het, toen zij de Nederlandse boeren
drie jaar geleden schoffeerden en “dom” noemden omdat zij niet “met de moderne
tijd meewilden”, aanvankelijk nooit gehad over de voedselproductie die door hun
linkse ecologische stokpaardjes gedoemd was drastisch te verminderen. Dat
internationale instanties hen waarschuwden voor ernstige voedseltekorten
wereldwijd, waarvan toen reeds sprake was, en het niet het moment was om de
landbouwproductie in te krimpen, maakte ook nimmer indruk op dit tweetal. Of
toch wel op Timmermans… Toen hij geconfronteerd werd met de inmiddels van hem
door het kabinet-Rutte-Kaag overgenomen plannen om landbouwgronden en
bijbehorende productie 30 procent of meer te elimineren, had hij nog het lef om
te beweren dat de Nederlandse boeren niet zoveel hoefden te exporteren. Ze
konden het best met minder export doen. Jammer genoeg stelde niemand toen de
vraag hoe hij zijn en zijn korneuten de groene klimaatwaanzin verder zouden
willen betalen. En waar ze de miljarden wilden halen om boeren uit te kopen.
Ongetwijfeld zou hij dan als volleerde salonjournalist naar de grootindustrie
het bedrijfsleven hebben verwezen.

En dan hebben we het nog niet over de miljarden voor de Groningers en over het
mensonwaardige en mensen- en kinderrechten schendende optreden van kabinet en
ambtenaren in een soort horrorverhaal dat niemand onberoerd laat, behalve dan de
regeringspartijen van het “kartel van de pathologische leugenaars”.

België veegt zijn voeten aan EU-exportverbod gevaarlijke pesticide

Intussen is België een van de EU-landen die zijn voeten veegt aan gezamenlijke
EU-maatregelen om de gevaren van bepaalde gewasbeschermingsmiddelen (pesticiden)
aan zijn laars te lappen. Het land is eens temeer in opspraak gekomen nu
gebleken is dat het de grootste Europese exporteur is van het in 2020 in de EU
verboden gewasbeschermingsmiddel chloorpyrifos. Dat  hebben het weekblad Knack
en de krant Le Soir gisteren gemeld. Via omwegen zou het middel opnieuw in
voeding geïmporteerd kunnen zijn in België en verschillende Europese landen,
waaronder Nederlamd. Chloorpyrifos wordt gebruikt om fruit, groenten en kolen te
beschermen tegen bodeminsecten. De Europese Commissie had beslist om het middel
uit de markt te halen nadat het Europese Voedselagentschap (EFSA) een verband
had gelegd met gevaarlijke neurologische aandoeningen bij kinderen. De export
werd echter niet aan banden gelegd en bleef vanuit België doorgaan of er niets
aan de hand was. De Commissie had hier weet van maar liet België begaan omdat
het omstreden middel in sommige landen “onmisbaar” zou zijn…België voerde in
2022  ruim 349 ton van dit omstreden product uit. De Belgische export staat op
naam van Arysta LifeScience Benelux, een Waals dochterbedrijf van de Indiase
multinational UPL. Ook dit jaar staat in de aangiftedocumenten van het bedrijf
nog een export van 313 ton chloorpyrifosproducten. Greenpeace België reageert
met afschuw: “België blijkt de grootste exporteur van een gevaarlijke pesticide
die in Europa al drie jaar verboden is. Die export gaat vooral naar arme
lageloonlanden waar de bevolking extra kwetsbaar is voor de gevolgen voor de
gezondheid van deze giftige producten. Dit is ronduit “immoreel”. Het gaat niet
om het enige verboden product waarmee België de eerste exportplaats van
gevaarlijke verboden producten inneemt. In 2020 was België ook de grootste
exporteur van neonicotinoïden van Europa. Deze stoffen zijn zeer schadelijke
voor bijen en andere bestuivers.