Analyse: In de Oekraïne-crisis is de Amerikaanse president Biden de kerosine op het vuur
door Peter-Vincent Schuld
De kans dat het Oekraïens-Russisch dispuut uitmondt in een daadwerkelijk gewapend
treffen wordt groter naarmate de Amerikaanse president Biden er zich verder mee
bemoeit. De uitspraken van Joe Biden over een eventuele beperkte of grote
militaire interventie in Oekraïne en het westers antwoord daarop is voor
meerdere uitleg vatbaar. Het antwoord van Biden schept geen openingen om een
escalatie te voorkomen. Biden geeft blijk de historische contexten in de regio
niet te kennen. Biden handelt als een vuilnisman die zonder opdracht opeens zin
krijgt om zonder kennis of kunde een openhartoperatie uit te voeren.
Oekraïne ligt op het Europese continent
Biden vergeet dat Oekraïne op het Europese continent ligt en je de geschiedenis
van dit continent heel goed moet kennen om geen stommiteiten te begaan. Elke
stommiteit van wie dan ook heeft direct een onnodig verlies van mensenlevens tot
gevolg. De situatie van een Russische dreiging is onwenselijk maar moet wel in
perspectief gezien worden van een Pan-Europese realiteit en dualiteit die haar
intrede heeft gedaan sinds de bolsjewieken (de communisten) de Russische
Tsarendynastie verdreven en Romanovs nadien hebben vermoord. Rusland leeft in
een spagaat van enerzijds het niet kunnen loslaten van de Sovjet-heerschappij
en de hang naar de vaart der volkeren waarin Tsaar Peter de Grote in 1697
Rusland wilde brengen.
Rusland was op dat moment alles behalve vooruitstrevend en liep technisch gezien
ver achter op de westerse wereld. Nederland behoorde destijdsbij de wereldtop.
Het oude Rusland en het oude Nederland
Tsaar Peter kwam naar het Nederlandse Zaandam, bekend om zijn scheepswerven en
houtzagerijen. Hij verbleef er een week en leerde een hoop over het
scheepstimmerwerk. De Zaankanters, toen al wat direct van aard, kwamen achter de
identiteit van de boomlange Tsaar Peter (2,04 meter) en maakten het voor Tsjaar
Peter geen echt aangenaam verblijf.
Hij nokte het snel af naar Amsterdam waar hij een maand verbleef. In eigen land
introduceerde hij zo´’n 1000 Nederlandse woorden, vooral uit de scheepvaart en
zelfs Tsaar Peter sprak zelf enig Nederlands. Tot op de dag van vandaag zie je
dat de Russen vrij makkelijk buitenlandse talen aanleren. In Zaandam is nog
steeds het Tsaar Peterhuisje te zien dat overdekt is door een stenen gebouw om
het oorspronkelijke houten huisje te beschermen. Straatnamen zijn in dat deel
van Zaanstad in het Nederlands en in Russisch geschreven. Onvervalste
geschiedenis.
Het zegt wat over het oudere Europa, een tijd waarin de Russen voornamelijk de
Ottomanen (huidig Turkije) als vijand hadden en er de nodige oorlogen met de
Turken uitgevochten werden.
Het oude Oekraïne en het oude Rusland & een aftandse president Biden
In een eerder verhaal vertelden we reeds dat Rusland en Oekraïne meer gemeen
hebben dan we zouden denken. Oekraïne werd ooit het Land van Roes (Rus) genoemd.
Neem je deze historische perspectieven niet mee in je denken zul je nooit het
Russisch of Oekraïens perspectief begrijpen. Biden doet dat niet. Hij kan het
niet.
Joe Biden, in eigen land, de VS , wordt de man diep veracht tot gehaat. Veel
Amerikanen die hun stem hebben gegeven aan Biden, hebben spijt als haren op hun
hoofd. De man speelt werkelijk niks klaar, krijgt niets behoorlijks door het
congres en de senaat. De man is niet alleen een intellectuele aanfluiting maar
ook een intellectuele leegte. Hij dreigt VS en de bondgenoten binnen de NAVO mee
te slepen in een langdurige vete aan de oostgrens met de Europese Unie. Poetin
wenst alleen inhoudelijk te praten met mensen die er toe doen. Maar wie is er nu
gesprekspartner? Is het de NAVO? Is het de Europese Unie? is het Oekraïne? of
zijn het de VS? Zegt u het maar!
Wat nu met de NAVO?
De NAVO ziet voor haar een rol weggelegd als potentieel bijtende waakhond, maar
namens wie? Vliegt de NAVO niet te hoog? Een deel van de EU lidstaten is
eveneens lid van de NAVO. Onder meer Finland is dat niet en Finland lijkt er ook
geen zin in te hebben op het moment. Groot-Brittannië is dat wel, maar is geen
lid meer van de EU. Canada is ook lid van de NAVO maar neemt een weinig
prominente plaats in als het aankomt op het internationale politieke toneel.
Canada en Groot-Brittannië stuurden wel allebei militaire adviseurs en trainers
naar Oekraïne. Daarmee gooien ook zij olie op het vuur en werken zij hard mee
aan de terugkeer van de koude oorlog.
De NAVO is een kunstmatig dier geworden dat een soort patchwork vormt van landen
die eigenlijk niets meer met elkaar hebben. Turkije is eveneens NAVO-lid maar
zal als het er op aankomt niet snel tegen Rusland gaan vechten, omdat Rusland
Turkije met de grond gelijk maakt. We schreven al eerder dat Erdogan het
inmiddels uitgewoond wegwerpsletje is van Rusland. Met een torenhoge inflatie is
Turkije erg kwetsbaar, dus die houden zich wel kalm, zo mogen we verwachten.
De NAVO is bij gebrek aan zelflegitimatie eerder een obstakel dan een mediator
geworden waar het op stabiliteit aankomt. Maar dat zal ook moeten doordringen
tot het hoofd van de politieke leiding van de NAVO in de persoon van
secretaris-generaal Stoltenberg. Maar het moet ook doordringen in het hoofd van
de Amerikaanse president Biden. De onderlinge chaos in de verhoudingen lijkt de
Russen in de kaart te spelen met betrekking tot de invloedssfeer.
Een machinekamer en de historische realiteit
Rusland in en blijft de machinekamer van veel landen in de regio die ooit tot de
Sovjet-Unie behoorden. In de Helsinki Akkoorden kan dan wel zijn vastgelegd dat
de territoriale integriteit van de landen met inbegrip van Oekraïne gehandhaafd
en gerespecteerd zullen moeten blijven, maar zijn we intussen niet ingehaald
door de wedergeboorte van de historische realiteit?
En nu? De NAVO is te laat geweest voor een institutionele hervorming. Waarom dat
niet ruiterlijk toegeven? Dan kunnen we ook makkelijker toewerken in overleg met
de Russen dat een NAVO-lidmaatschap van Oekraïne zinloos is en het ons op de
lange termijn niet verder brengt tot betere verhoudingen met de Russen. Immers,
bij gebrek aan een defensie tak ziet Rusland de Europese Unie in militair
opzicht niet als een gevaar maar de NAVO wel. Laat Oekraïne de neutrale
bufferstaat zijn. Zeg maar een politiek militaire bufferzone tussen de Europese
Unie en de Euraziatische Unie met Rusland als leidende staat en laat de economie
de realiteit van de onderlinge verhoudingen bepalen. Uiteindelijk winnen die het
toch van de invloedssferen.
Leve de handel en de Hanze
Het is primair een politiek probleem en veel minder van de wederzijdse
bevolkingen in Rusland en de Oekraïne. Sluit vrijhandelsakkoorden af tussen
Rusland, Oekraïne en de Europese Unie. Denk een beetje zoals de handelslieden
dat deden tijdens de hoogtijdagen van de Hanze toen we volop voeren naar
Sint-Petersburg.
Met Oekraïne als bufferland zijn er ook andere gemeenschappelijke
problemen zoals migratiestromen aan te pakken. Haal de angels uit het
conflictverhaal. Immers De landen binnen de Europese Unie hebben een historische
band met Oekraïne maar de Russen hebben dat ook. Tref elkaar op deze gronden en
misschien, als we ons best doen komt er nog ooit een mooie relatie met in het
achterhoofd de relatie die de Nederlandse Koning Willem II had met de Russische
Koningin Anna Paulowna. Ze trouwden op 21 februari 1816. Napoleon had al een
poging gedaan, maar de Fransman liep een blauwtje net zoals hij een blauwtje
liep bij haar zus Ekatarina
Een drooggelegde polder werd naar haar vernoemd, een dorpje werd naar haar
vernoemd. Het wapen van de voormalige gemeente Anna Paulowna, nu onderdeel van
de Hollandse Kroon draagt nog steeds de tweekoppige Russische adelaar.
Zo’n historisch wapen is veel minder gevaarlijk dan alle vuurwapens die aan
beide zijden van de Russisch Oekraïense grens zijn samengebracht.Dat in de
wetenschap dat Rusland, Oekraïne en de Europese Unie allemaal zijn gelegen op
het Europese continent. We hebben meer gezamenlijke belangen dan we denken. We
moeten ons vooral niet laten manipuleren en destabiliseren door een dementerende
Amerikaanse president die zijn eigen volk niet eens vertegenwoordigt.
Happy Humpy Trump Day
Maar u krijgt in Europa niet mee wat er aan de andere kant van de oceaan
daadwerkelijk aan de hand is. Het buitenlands gemekker leidt in de VS en in
Europa de aandacht af van het feit dat oud-president Trump in vergelijking tot
Biden niet echt de kwaadste was. Een beetje onorthodox, wat schofferend, maar
wel grappig. Maar Trump zou kosten wat het kosten een escalatie rond Oekraïne
hebben willen vermijden. Want oorlog kost geld en en zakenmensen verdienen graag
geld en spenderen minder graag. Dat kun je van beroepspolitici niet zeggen. Wij
in Europa zijn gebaat met goede betrekkingen met zowel Rusland als met de
Verenigde Staten. Goede betrekkingen betekenen rust, stabiliteit en dus een
goede omgeving voor handel en economische vooruitgang. Daarin is er plaats voor
machtsblokken zoals de VS, zoals de EU en zoals Rusland c.q. de Euraziatische
Unie. We zullen bereid moeten zijn om onze expansiewensen wat in te dammen om
later vanuit rustige vaarwaters van de stabiliteit te kunnen genieten, geldend
van burger, bedrijfsleven tot overheid.
Oh ja, meneer Poetin, als u ook kalm blijft , en dat kunt u, dat weten u en ik,
en we blijven praten, komt het allemaal goed zonder bloedvergieten. Ook u heeft
mijn telefoonnummer als het goed is.