Oh wat had Europees commissaris Frans Timmermans het graag gewild: Met dwang zijn wil afdwingen tot vermindering van het aardgasgebruik bij eventuele tekorten in de lidstaten. Hij kon het vergeten. Hij kon het op zijn dikke buik schrijven. De EU energieministers waren via hun ambtenaren al achter de schermen tot een akkoord gekomen dat ze zouden afspreken om nu niks meer af te spreken anders dan een vermindering op vrijwillige basis van 15 % op het gebruik van aardgas. Het is de vrije vertaling van politieke verklaringen omgezet in gewone mensentaal die de burger wel begrijpt.

De aardgasprijzen zijn weer de lucht ingeschoten nadat door de Nord Stream 1, de pijpleiding van Rusland naar Duitsland, opnieuw minder aardgas stroomt. De turbine, geproduceerd door het Duitse Siemens dit mogelijk maakt moest na onderhoud weer aan de praat gekregen worden. De Russen, stellen vervolgens wat ongeloofwaardig dat de bedrijfszekerheid van de installatie vraagtekens heeft opgeroepen.

De Europese Commissie hamert maar op andere hernieuwbare energiebronnen en dramt als een irritant klein kind dat haar zin niet krijgt om vervolgens in een hoekje te gaan zitten bokken. Het liefste zou je zo’n jankbak in de kelder opsluiten. Maar daar hebben ze in België slechte ervaringen mee sinds de zaak Dutroux. Een van de slimste oplossingen om tot het oplossen van het energieprobleem te komen, het via afvalverbrandingsinstallaties met een hoog rendement energie opwekken lijkt een achtergesteld kind te blijven.

Eigenlijk lijkt het er veel op dat een deel van Raad van Europese ministers voor energie het gedrag van de Europese commissie, en met name Frans Timmermans ( die vandaag formeel geen rol speelde) dus meer dan zat is. Alleen wordt dat niet met zoveel woorden gezegd om geen totaal onwerkbare situatie tussen het dagelijks bestuur van de EU, de Europese Commissie enerzijds en de lidstaten anderzijds te krijgen.

Dat de Europese Commissie geen handhavende rol krijgt in de afspraken kan worden gezien als een overwinning voor de Europese Unie zoals deze bedoeld was  en nog steeds is, en niet zoals Timmermans en consorten het dachten in te kunnen vullen.

Achter de schermen is er al geruime tijd een machtsstrijd gaande tussen de Europese Commissie en de Raad van Europese Staats- en regeringsleiders over wie nu daadwerkelijk de touwtjes in handen heeft binnen Europa. Procedureel is dat de Raad van Staats- en regeringsleiders van de lidstaten.

De commissie probeert meer afdwingende macht naar haar toe te trekken. Maar de lidstaten gaan vaak op de rem staan. Dat is in de afgelopen tijd meer dan duidelijk geworden sinds de oorlog in Oekraïne en het klimaatdebat.

De EU wil…….., hoezo de EU wil iets?

Als u in de kranten leest “de EU wil dit, of de EU wil dat, dan kunt u de titel en vaak ook de rest van het verhaal bij voorbaat overslaan wegens onzin in het verhaal.  De EU heeft niks te willen de EU als instituut niks te zeggen heeft. Het is of de Europese Commissie die denkt een mening te kunnen hebben, het Europees Parlement die in meerderheid iets ergens van vindt, of het is de Raad van staats- en regeringsleiders die overleggen omdat ze het niet met elkaar eens zijn en hun strijd liever aan de  onderhandelingstafel uitvechten dan op een of andere vlakte met militaire middelen met alle kosten en doden van dien. De uitkomst van de vergadering van de raad, conclusies genaamd is dan een overeen gekomen en vaak voorlopig compromis. Zo zit het, en daar zal u het als lezer mee moeten doen. De instituten van de Europese Unie, dus de Raad, de Commissie en het Parlement vormen  samen met het Europees Hof van Justitie te Luxemburg primair de Europese Unie en de rest wat u leest is over het algemeen klinkklare onzin.

Het gedram van Timmermans zorgt al geruime tijd voor irritatie onder de regeringen van de lidstaten van de Europese Unie en voor gevloek en gemor onder de Europese bevolking. Een nieuwe termijn als in de Europese commissie lijkt voor Frans Timmermans in gas op te gaan.

Aardgas wordt gebruikt in energiecentrales om elektriciteit op te wekken, u verbruikt het thuis, u kunt het tanken en het wordt massaal aangewend in de industrie. Harde feiten.  Maar gelijk andere crises die we in Europa te verstouwen hebben gekregen lijken we in Europa maar slecht voorbereid op lastige situaties. Dat heet wanbestuur.  Het niet aanleggen van voldoende aardgasreserves, iets wat voor de oorlog met Oekraïne makkelijk had gekund tegen een destijds lage marktprijs was perfect mogelijk geweest, alleen de politieke wil ontbrak in de lidstaten. Daar krijgen we nu de rekening voor gepresenteerd.

Dom ezeltje strek je

Hoezeer het Russisch gas in goede tijden naar ons toe stroomde, en ooit hopelijk weer zal stromen, je moet bedacht zijn op onverwachte situaties. Het staaltje wanbestuur klasse 1 is helaas (mede) ingegeven door klimaatfanatici die van het aardgas af willen maar qua denkwereld in de wereld van de Efteling leven waarbij de ezel de centjes kakt, lees “de burger en het bedrijfsleven die het mogen ophoesten”.

De afspraken die de ministers van energie van de EU hebben gemaakt zijn dus geheel onverplicht en vrijblijvend en geven de lidstaten de beperkte tijd maar wel de ruimte om te zorgen dat er op een of andere manier de aardgasleveringen kunnen worden opgevoerd en de voorraden kunnen worden aangevuld. Prijstechnisch is dat makkelijker vanuit de positie waarin je zegt “we gaan toch minder aardgas verbruiken”, politiek gezien is dat makkelijker als je geen stok achter de deur hebt. Je kunt namelijk nog alle kanten op.

De oorspronkelijke gedachte achter de Europese Unie heeft vandaag gewonnen, Spanje gaf het voorbeeld.

De Spaanse en Portugese regeringsleiders, respectievelijk Sanchez en Costa kwamen enkele dagen geleden al bijeen en verklaarden dat zij Europa via de leveringen die zij ontvangende rest van de Europese Unie wel tot 30% van hun behoeften zouden kunnen voorzien. Met een mits. Daarvoor zullen de interconnectors, dus de schakelpunten die de pijpleidingen in Spanje met Frankrijk doen verbinden wel in rap tempo afgebouwd moeten worden. Aan Spaanse zijde is alles op orde, maar aan Franse zijde is de bouw van de interconnector stilgelegd vanwege de kosten.De Europese Commissie was in de mogelijkheid geweest om de interconnectors die de gasleiding van Spanje naar Frankrijk leidt af te bouwen, op eigen initiatief en dus ambtshalve een subsidie toe te kennen, maar verzaakte die mogelijkheid en is dus mede verantwoordelijk te houden voor het mogelijke gastekort in de rest van de Europese Unie. De Europese Commissie heeft er de budgetten voor.

De wil van Spanje om de rest van de Europese Unie bij te staan is niet op zichzelf staand.  De Spaanse premier Sanchez wil af van het beeld dat Spanje alleen maar geld wil ontvangen vanuit Brussel, een gegeven dat decennia lang wel het geval is geweest. Spanje wil zich politiek als leidende factor gaan mengen op het Europese toneel. Sanchez heeft al diverse keren aangegeven dat Europese solidariteit geen eenrichtingsverkeer is naar het Iberisch schiereiland. Dat is exact in lijn met de gedachte hoe en waarom de Europese Unie in haar geschiedenis tot stand is gekomen. Spanje als land houdt wel vast aan haar tradities en kent haar geschiedenis en dat kun je van veel andere Europese lidstaten niet zeggen.