Finnen gebruiken niet meer woorden dan strikt nodig

door Koos van Houdt

Nokia. Een doods dorp op een open plek in de eeuwig ruisende bossen van Finland.
Niet zo ver van Tampere, de tweede stad van Finland. Niets van de glans die de
naam ooit opriep in de Europese Unie, voordat de Fins/Europese voorsprong op het
gebied van mobiele telefonie (GSM) werd opgeslokt door Microsoft.

Nokia, alleen een groot hotel met alles erop en eraan.Voor de rest: niets. Je
kunt je zo maar voorstellen dat twee Finnen er zwijgend aan de bar zitten. Zegt
de ene Fin tegen de andere: “Lekker rustig vandaag”. Zegt de andere: “We zouden
toch stil zijn?”. De Finnen waren de papierproducenten van Europa. Later netjes
omschreven als: communicatiemiddelen.

Je kon je goed voorstellen dat in eeuwig ruisende bossen de digitale telefonie
werd uitgevonden. Andere middelen om elkaar boodschappen te sturen waren er
niet.

Voor de Finnen was halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw toetreding tot
de Europese Unie een reuzenstap. Eindelijk onder de veiligheidsparaplu van het
westen. Eindelijk konden het handjevol Finnen langs de 1200 kilometer
gemeenschappelijke grens met Rusland opgelucht adem halen. Finland is dan ook,
anders dan de Scandinavische bondgenoten Zweden en Denemarken en nog heel anders
dan Noorwegen een enthousiast en loyaal lid van de Europese Unie. Doet gewoon
mee met de euro, heeft ook geen andere uitzonderingen bedongen.

In 1999 vervulde Finland voor het eerst het halfjaarlijkse Europese
voorzitterschap. Ze verbaasden alles en iedereen in de Europese Unie. Twee in
het oog springende bijeenkomsten van regeringsleiders. Die werden toen nog in
het land van het voorzitterschap gehouden.

In oktober in Tampere. Daar werd bepaald wat er allemaal zou vallen onder de
justitiepijler, die in het Verdrag van Amsterdam was opgetuigd. Het Europees
asielbeleid blijkt nu in 2019 het voorbeeld voor de stelling dat de lijst met
actiepunten van Tampere nog steeds niet volledig is omgezet in dagelijks
Europees beleid.

Maar de Finnen waren in alle eenvoud en zwijgzaamheid twee maanden later ook
gereed voor nog een belangwekkende Europese Raad. Het Verdrag van Maastricht
bepaalde meer Europese aandacht voor buitenlands en defensiebeleid. De Finnen
gaven de concrete aanzet. Ook het begin van de onderhandelingen richting de
grote uitbreiding van 2004 vonden in december 1999 in Helsinki plaats. Met
merkwaardige perikelen rond Turkije.
Onderschat dus de Finnen binnen de
Europese Unie niet.

Zo weinig als er de afgelopen maanden werd verwacht van de Roemenen, zo veel
wordt verwacht van de Finnen. Maar de agenda van de dag is ook van belang. De
Roemenen moesten veel huiswerk doen op het gebied van de wetgeving. In de
aanloop naar de Europese verkiezingen werden in ruim twee maanden meer dan 90
wetsvoorstellen afgerond en in het Europese Staatsblad gebracht.

Nu mogen de Finnen. En ze kunnen weinig meer doen dan het proces begeleiden op
weg naar nieuwe mensen op topbanen, naar een nieuwe Strategische Agenda en het
tot leven brengen van een nieuw Europees Parlement en een nieuwe Europese
Commissie. Het maakt de Finnen niet uit. Geen woorden, maar daden.

Een bescheiden en sober program voor het voorzitterschap laat vier prioriteiten
zien, waarvoor het werk al redelijk op streek is. De Finnen willen zich actief
beijveren voor de waarden van de rechtsstaat en daarmee vooral richting Polen en
Hongarije actief zijn. Daarnaast wil het zuinig en energiearm functioneren.
Duurzaam Europa – duurzame toekomst. Het voorzitterschap wil ook – heel Fins –
minder vergaderen en dus minder praten. De veiligheid van de burgers en meer
sociaal beleid op Europees vlak staat ook hoog op de agenda. De Finnen doen
gewoon wat nodig is.