door © Peter-Vincent Schuld

Leidende foto: De 27 staats- en regeringsleiders van de Europese Unie plus de Oekraïense president Zelenski.

Foto: © Europese Unie.

Je doet er als Europese Unie alles aan om mensen massief en massaal naar de stembus te krijgen. Er komt een uitslag die de socialisten, de liberalen en de christendemocraten niet bevallen, en wat zien we?

Een cordon sanitaire rond de conservatief en strak  rechtse partijen in het Europees Parlement die in de fracties van de Europese Conservatieven en Reformisten (ECR) en ID groter zijn dan de gedecimeerde liberalen.  een “coalitie van centrum links en centrum rechts”. Het verdient geen schoonheidsprijs. Doet dit gedrag van de meerderheid van de Europese staats- en regeringsleiders afbreuk aan het toch al tanende vertrouwen in de Europese instituten? Ja! Keihard ja! Het nieuwe parlement is nog niet eens geïnstalleerd, dat gebeurt pas vanaf 16 juli aanstaande en het vasthouden aan de oude machtsverhoudingen begint nu al.

Ook al is het procedureel allemaal volgens het boekje, toch moeten we grote vragen gaan stellen bij het moment waarop de posten verdeeld worden. Niets weerhoudt om het Europese Parlement in de nieuwe samenstelling te installeren voordat de Europese Raad zich buigt over wie met welke politieke kleur welke post krijgt of in het geval van de Europese Commissie voorgedragen wordt om het dagelijks bestuur van de Europese Commissie te mogen gaan leiden.

Het riekt naar “nog gauw even wat posities innemen voordat…..” en dat ruikt niet democratisch, dat ziet er niet democratisch uit en het is ook niet democratisch overeenkomstig de beginselen van de democratie.

Bovendien klopt er nog iets niet. Het lijkt wel of het klassiek rechts liberalisme is opgeschoven naar links. Het vertaalt zich zelfs in de liberale fractie van het Europees Parlement waar links-liberalen en klassiek rechts liberalen in één fractie (Renew) zitten. Dus twee deels tegengestelde ideologieën die met elkaar hokken. We herinneren ons nog een uitspraak: “Twee religies op één kussen, daar slaapt de duivel tussen”.

Eerlijkheidshalve moet dat ook in zekere zin gezegd worden van de ECR-fractie, die feitelijk een samenraapsel is van nog veel meer verschillende ideologieën.

Kortom, er is reden genoeg om te beginnen met het institutioneel hervormen en verbeteren van de democratische werking van de Europese Unie en haar instituten. Het is verre van volmaakt. Echter het is altijd nog beter dan met militair geweld elkaar de kop inslaan zoals vroeger het geval was. Maar om een of andere reden wil het maar niet lukken om de slagroom op de bestuurlijke taart van Europa een frisse smaak te geven.

Nog niet zo lang geleden ging de naam van de Italiaanse voormalige premier Mario Draghi serieus de ronde als mogelijke nieuwe voorzitter van de Europese Commissie of voor de post van voorzitter van de Europese Raad. We horen de naam nergens meer. Maar wat blijkt, Mark Rutte, onze Nederlandse scheidend premier Rutte die het het altijd zo goed met Meloni kon vinden, duwde doodleuk een dolk in de rug van onze Giorgina Meloni, door samen met zijn overlegpartners van Europese liberalen, socialisten en christendemocraten, de ECR-fractie en dus Meloni uit te sluiten en niet uit te nodigen voor de gesprekken. 

Meloni was pisnijdig en niet onterecht. Gaf Meloni Rutte nog groen licht voor de topfunctie van Secretaris Generaal van de NAVO, en Rutte en consorten haalden hun politieke dolken tevoorschijn. Dit is niet goed voor de persoonlijke verhoudingen. Nu zijn de NAVO en de EU niet met elkaar te vergelijken, maar er zijn overlappingen op het gebied van defensie en ook binnen NAVO-verband krijgt Rutte te maken met de Italiaanse  Meloni.

Nu moeten we de feitelijk macht  van Rutte als secretaris-generaal van de NAVO niet te hoog inschatten. Rutte mag diplomaat, buikspreekpop en politiek brandweerman spelen. Rutte mag interne sluimerende tegenstellingen, conflicten en tegenstrijdige belangen tussen  de NAVO-lidstaten gaan sussen. Rutte mag af en toe wat stoere taal uitslaan en de NAC voorzitten ( de North Atlantic Council)  waar de permanente vertegenwoordigers van de lidstaten zitting hebben maar heeft Rutte macht? Vergeet het maar. De politieke macht als secretaris-generaal, dus een vorm van uitvoerende macht,  van de NAVO is gering tot nihil. 

Zie het een beetje als het ambassadeurschap van Unicef of Artsen zonder Wensen. Het brengt wel prestige met zich mee. Dat Rutte die baan zou krijgen was eigenlijk allang een uitgemaakte zaak. De wil van de VS was helder. De VS betaalt het meeste dus bepaalt het meeste. Op het moment dat duidelijk werd dat volgend jaar in Den Haag de NAVO-top gehouden wordt, was het gewoon voor ons al klaar en duidelijk dat Rutte de functie zou krijgen. De rest was “getouwtrek voor de bühne”. Man, man, man, wat een theater. Een beetje rekken, een beetje dreinen en op het laatste moment gewoon toegeven. Zo werkt het spel.

Maar gelet op de defensie-ambities van Europa en de overlappingen van de NAVO met de EU, onder het gesternte van een toegenomen dreigingsbeeld (niet alleen Rusland), zullen we Rutte in de komende jaren niet zelden gaan terug zien op het toneel van de Europese Unie. Hiermee zijn we van Brussel-Evere (NAVO) weer terug in Brussel-Elsene alwaar het Europees circus voor een groot deel zetelt.

Antonio Costa

Het kiezen voor de Portugese socialist Antonio Costa als voorzitter van de Europese Raad brengt potentiële problemen met zich mee. Het was slimmer geweest om te kiezen voor een Deense sociaaldemocraat. Ja,wellicht wel en wel hierom: Omdat qua het heikele punt immigratie, de Deense sociaal democraten een veel realistischer en een veel strikter beleid hadden dan de andere dieprode vermeende evenknieën uit de Zuid-Europese lidstaten. Wat we enkele weken geleden al voorspelden is dat het Migratiepact, dat met veel pijn en moeite overeengekomen werd, nu al weer de prullenmand lijkt in te gaan omdat de Raad van Staats- en regeringsleiders, mede gelet op de verkiezingsuitslag niet houdbaar is en er door Frankrijk en Duitsland gedurende de top memoranda met wijzigingen op tafel werden gelegd. Best wat ongebruikelijk daar normaliter de agenda’s voorafgaandelijk aan een top al zijn voorbereid door de permanenten diplomatieke vertegenwoordigingen van de lidstaten.

Het Migratiepact dat nu op tafel ligt, met kracht van wet, blijkt gewoon een slappe hap te zijn en is gedoemd om te mislukken. Het kan dus toch, eerdere afspraken met kracht van wet aanpassen wegens gewijzigde omstandigheden. Nou ja, de meesten van u en ik dus ook, wisten het al, alleen de politiek moest even met een emmer ijswater wakker gemaakt worden.

Maar Costa?

Rond de Antonio Costa hangt een zweem van corruptie waarbij een aantal van zijn kabinetsmedewerkers in staat van beschuldiging zijn gesteld en de Portugese gerechtelijke politie zelfs het kantoor en de residentie van Costa doorzocht naar belastende stukken. Moet dit heerschap kunnen rekenen op het vertrouwen van de Europese bevolking?

Bovendien….. alle socialistische partijen onder de grens met Hazeldonk zijn doorweekt van corruptie, nepotisme en kennen het ene corruptieschandaal na het andere. Links lullen, rechts zakken vullen. Het zijn sterke benen die de weelde kunnen dragen. Echter de realiteit leert dat de meeste socialisten gewoon spreekwoordelijk zwakke en kromme varkenspoten hebben.

Maar tegelijkertijd lijkt Antonio Costa ook naar voren te zijn geschoven als een multiculturele “excuus mulat”, waarbij Costa, van origine advocaat, zich al dan niet willens en wetens  laat gebruiken door de Europese rode familie en dat is triest. Mij maakt het geen ene duvel dat Antonio Costa geboren werd in het prachtige Lissabon. Voor mij is het absoluut niet van belang dat zijn vader  half Frans-Mozambikaans en half Indiaas (Goa) was. Menselijk gezien maakt het geen ene barst uit welke geografische bloedlijnen er in iemand lopen. Maar het grote risico bestaat dat hij over Europa gedrapeerd wordt als een diversiteits-marionet plus dito agenda.  Als dit het geval is, en het is een initiatief van de gluiperige linkse woke-wolk, doet dat afbreuk aan de menselijke waardigheid van Antonio Costa zelf, wat je ook van zijn politieke kleur en opvattingen moge vinden. Achter bijna iedere politicus schuilt ook een mens, al zou je dat vaak niet denken.

De keus is in ieder geval niet op Costa gevallen vanwege zijn kwaliteiten als Portugees staatsman, die omwille van een rondom hem heen dwalende corruptieschandalen aftrad. Was Costa persoonlijk betrokken of was Costa persoonlijk iets te verwijten? Boze tongen beweren van wel, maar Costa is niet in staat van beschuldiging gesteld, wat aan de andere kant weer niet uitsluit dat wat nog niet is, nog kan komen. De Europese Raad van Staats- en Regeringsleiders neemt in ieder geval een zeker risico met de benoeming van Costa. Daarnaast is het de vraag of Costa in staat is politieke bruggen te bouwen zoals de “25 april brug” Lissabon verbindt met het zuidelijk gelegen deel van Portugal.

Theoretisch zou het kunnen dat de liberalen en christendemocraten in Europa de socialisten een geintje flikken. Het is mogelijk dat ze de kans groot achten dat Costa zich omwille van de affaire in eigen land zich “politiek te pletter rijdt” waardoor  je de macht van de socialisten verder kunt ondermijnen. Soms is politiek ook een leuk vuil spel. Denkt u nu echt dat de inlichtingendiensten in andere EU- lidstaten inmiddels geen dossier over mijnheer Antonio Luis da Costa hebben aangemaakt en de man door de mangel hebben gehaald inclusief risicoanalyses? Nee? Nou, dan bent u lekker naïef. Slaap rustig verder.

Ursula Von der Leyen

Over Von der Leyen hebben we al het nodige geschreven. Het werd voor de top al bekend dat Ursula de nieuwe gedoodverfde kandidaat was om zichzelf op te volgen als voorzitter van de Europese Commissie. Maar Ursula kan nog een stevige “barbecue” verwachten gedurende de hoorzitting in het Europees Parlement in de nieuwe samenstelling. Daar zal madam toch flink geroosterd en bevraagd worden. Het is niet uitgesloten dat juist gedurende de hoorzittingen in het Europees Parlement, in de nieuwe rechtsere samenstelling, madam schipbreuk loopt. Het politieke blazoen van Von der Leyen is niet ongeschonden en politieke wispelturigheid is haar niet vreemd. Von der Leyen spreekt vaak voor haar beurt en niet zelden op basis van emotie in plaats van verstand.  Het is te hopen dat haar ambtenaren en adviseurs een politieke hondenuitlaatservice vormen die haar kort aangelijnd houdt.

Kaja Kallas

De liberale premier van Estland, Kaja Kallas wordt de nieuwe EU Hoge Buitenlandvertegenwoordiger en moet het diplomatieke gezicht vormgeven van Europa. Dat gezicht wordt nu gevormd, of beter gezegd misvormd door de Spaanse socialist Josep Borrell.

Kaja Kallas is een hardliner waar het de scherpte met betrekking tot Rusland aangaat. Begrijpelijk? Ja!  De Baltische staten, waaronder Estland, zijn veel te lang bezet geweest door de Russen. Ze kent Brussel als lid van het Europees Parlement van 2014 tot en met 2018. Estland kent een significante Russische minderheid. Maar Rusland is meer dan Poetin alleen. Het is een buurland. De oude burcht in Narva, een stad met een grote Russische gemeenschap, gelegen aan de Estlands-Russische grens, symboliseert de “fortificatie van een vermeende vrede”. Het is te hopen dat Kaja Kallas over het verdriet van vandaag in Oekraïne, over het leed en Poetin heen kan kijken. Kallas kan zich ontwikkelen tot een staatsvrouw, maar enige maturiteit is wel geboden. Kallas moet de taal van de Russische bevolking kunnen spreken en zich diplomatiek tot de Russische bevolking richten, waarbij ze de machthebbers in het Kremlin negeert. Echter, op het moment dat er vredesonderhandelingen zullen komen, zal ze ook de politieke taal van het Kremlin moeten begrijpen. Niet om er in mee te gaan. Dat is een ander verhaal. Maar simpelweg om ons Europa niet verder weg te laten zakken in een moeras waarvan je niet zeker bent dat je er uit komt. Ter beeldvorming: Letterlijk tot op de dag van vandaag worden er in de moerassen aan het Oostfront waar de Russen tegen de nazi’s vochten, stoffelijke resten geborgen van Sovjet-militairen en Duitse soldaten met bijbehorende (zware) munitie, wapens en gamellen.

De wapens uit de Tweede Wereldoorlog zwijgen, maar het onherstelbare leed komt iedere dag nog aan de oppervlakte. In nieuwe woelige tijden is wijsheid geboden.

En dan nog dit: Met de afgelopen top is er een einde gekomen aan het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie. Op 1 juli neemt Hongarije het stokje over. Wat heeft België klaargespeeld? Niks, niks, niks en nog eens niks. Waarvan akte en overgaande tot de orde van de dag.