door jan Schils

Het was al een tijdje duidelijk aan de gang, maar nu is het overduidelijk
gebleken. Europees klimaatpaus Frans Timmermans schijnt te hebben begrepen dat
hij af en toe toch minder hoog van de toren moet blazen, minder hautain moet
handelen en water bij de wijn moet doen, zeker als hij tegenstanders op zijn weg
tegenkomt als de Franse president Macron en de Duitse bondskanselier Scholz.

Zij (maar ook hooggeplaatste politici uit andere EU-lidstaten) maakten de
vicepresident van de Europese Commissie de afgelopen weken discreet, maar geen
tegenspraak duldend en vooral ondubbelzinnig duidelijk, dat hij zijn
geesteskind, de Europese natuurherstelwet, fundamenteel moest veranderen, d.w.z.
afzwakken om niet te zeggen uitkleden. Als Frans dat zou weigeren, zou deze wet
zonder pardon aan de vuilnisbak worden toevertrouwd, zo werd hem diplomatiek aan
het verstand gebracht.

Nu is Frans niet dom en hij begreep onmiddellijk dat het zijn voornaamste
broodheren ernst was. Hij begon zowaar met een onvervalst charmeoffensief en
liet “zijn” werkstuk, waarmee hij dacht beslissend voor het klimaat te kunnen
scoren, door zijn kabinetsleden onder leiding van een P.v.d.A.- coryfee door de
vleesmolen halen om aan het papier versnipperaar in Parijs en Berlijn te
ontkomen.

Het waren de Europese ministers van milieu die de desbetreffende wet van Frans
aanvaardden na deze eerst vakkundig te hebben uitgekleed. (Ze zijn ook niet voor
niets vakministers, zult u zeggen). Die goedkeuring van de wet gebeurde
desondanks toch nog verrassend afgelopen dinsdag in Luxemburg met een uiterst
krappe meerderheid.

Ze werden het eens over de zwaar omstreden en daarom sterk afgezwakte wet. Ze
spraken ook een gezamenlijke strategie af voor de onderhandelingen, die ze nog
moeten voeren over dit akkoord met het Europees Parlement. Opmerkelijk was dat
EU-voorzitter Zweden en ook Nederland zich tegen het voorstel keerden.

De EU-lidstaten mogen volgens het akkoord zelf hun natuurherstelplannen maken en
de doelen die ze willen bereiken uitkiezen.. Zo zal er bijvoorbeeld rekening
gehouden mogen worden met de bevolkingsdichtheid en de kleine oppervlakte van
een aantal lidstaten. Ook zullen de lidstaten zelf allerlei projecten mogen
realiseren en de nodige vergunningen mogen afgeven zonder bemoeiing door
“Brussel”. Timmermans garandeerde tijdens het debat als onderdeel van zijn 
charmeoffensief dat hij rekening zal blijven houden met de bezwaren van de
lidstaten, die zijn blijven bestaan.

Hij bood ook “maximale flexibiliteit” aan. Zo mogen de lidstaten natuurgebieden
in slechte staat laten herstellen naar eigen inzicht, maar ze moeten er wel
garant voor staan dat ze deze herstelde natuur nadien niet opnieuw laten
verloederen. De lidstaten moeten tegen 2030 minstens 30 procent van de habitats
in verzwakte ecosystemen aan land en in zee herstellen. Dat aandeel moet tegen
2040 gestegen zijn tot 60 procent en tegen 2050 tot 90 procent.

Volgens het Zweedse EU-voorzitterschap bevat het akkoord nu een evenwicht tussen
het behoud van ambitieuze doelstellingen voor natuurherstel en flexibiliteit
voor de lidstaten bij de implementatie. Maar de Zweedse regering zag het
kennelijk anders en wees het akkoord af. Vergeleken met het oorspronkelijke
wetsvoorstel hebben de lidstaten zich zelf meer manoeuvreerruimte toegekend. 

Zo hebben zij met name de eerder door Timmermans opgelegde verplichtingen per
ecosysteem wat versoepeld. Dat is het geval met veengebieden en voor groene
zones in stedelijke gebieden. Ook hebben de milieuministers algemene
uitzonderingen aan de wetstekst toegevoegd voor hernieuwbare energieprojecten en
voor de infrastructuur voor hun nationale defensie.

Klimaatpaus zwijgt over politieke opdoffer

Timmermans zelf gaat nu alles uit de kast trekken om na de steun van de
EU-milieuministers voor zijn sterk afgezwakte Europese natuurherstelwet ook het
Europees Parlement aan zijn kant te  krijgen. “Misschien dat we er nu
inhoudelijk over kunnen praten”, verklaarde hij over zijn ” halve” overwinning.
Maar de EU-klimaatpaus heeft nog op geen enkele manier willen toegeven dat hij
zware concessies heeft moeten doen en een politieke opdoffer heeft moeten
incasseren om het fiat van de Europese milieuministers te krijgen.

Geen begrip voor verzet Nederland

Timmermans verklaarde wel “erg opgelucht” te zijn over de steun van de
milieuministers, maar beseft dat de strijd nog niet gestreden is. Nog altijd
bestaat de kans dat de christendemocraten (EVP), de grootste partij in het
parlement, die de natuurherstelwet in de prullenbak wil, voldoende
afgevaardigden daarvoor kan mobiliseren. Ook de hoop om Nederland, dat nog
altijd niet tevreden is over de plannen, over te halen om overstag te gaan,
heeft hij nog niet opgegeven. Timmermans: “Het blijvende verzet van minister
Christianne van der Wal is steeds moeilijker te begrijpen, want we zijn
Nederland toch wel een heel eind tegemoetgekomen. Nederland kan in het algemeen
heel tevreden zijn met het akkoord.”

Al bij al kan niet van een overwinning van Timmermans worden gesproken. Hoogstens
van een schoolvoorbeeld van een Pyrrhusoverwinning. Er is eerder sprake van
gezichtsverlies. Want van een echte vervroeging van de klimaatinspanningen kan
hij alleen dromen omdat de verplichtingen die hij de lidstaten daarvoor wilde
opleggen van tafel werden geveegd en vervangen door na te streven doeleinden. En
naar de gevraagde extra centen (miljarden euro’s) kan hij fluiten. Conclusie:
Timmermans is blijkbaar door de Franse en Duitse leiders duidelijk te verstaan
gegeven om zijn testosterongehalte meer in de gaten te houden en beter na te
denken alvorens met ondoordachte en onbetaalbare voorstellen uit te pakken ….

Conclusie: hem is blijkbaar door de Franse en Duitse leiders duidelijk te
verstaan gegeven om zijn testosterongehalte meer in de gaten te houden en beter
na te denken alvorens met ondoordachte en onbetaalbare voorstellen uit te pakken
….