door Peter-Vincent Schuld

Laten we eerlijk zijn. In Zuid-Europa is het een bende. Als u een klein
reinigingsvoertuig ziet rijden zoals in het Spaanse Cartagena staat dat in
schril contrast met het buitengebied waar het afval met weet ik hoeveel kilo’s
tegelijk gedumpt wordt.

Is het voor de show, de schone schijn of willen de gemeentebesturen echt hun
binnenstad schoon houden. Akkoord, laten we uitgaan van de laatste optie. Laten
we niet al te veel wantrouwen aan de dag leggen. Maar het is vreemd om in
Cartagena iedere peuk van de straten opgezogen te zien worden en elders blijven
de sluikstorten maar toenemen. Het is niet de eerste keer dat we aan dit
onderwerp aandacht besteden. En het zal niet de laatste keer zijn.

De Spaanse regering, een clubje van socialisten en extreem-links wil het
geld uit het corona-herstelfonds aan gaan wenden voor allerlei groene projecten
zoals uitbreiding van het elektrisch wagenpark als onderdeel van de megalomane
Green Deal van eurocommissaris Frans Timmermans. Groen, klimaat, groen,
klimaat., je wordt er mee om de oren gegooid maar de Spanjaarden zijn en blijven
niet in staat om hun eigen rommel op te ruimen.

In dit verhaal nemen we u mee naar de harde feiten en de discrepanties tussen
dromen en realiteit. Onze vorige serie met schokkende beelden leverde veel
reacties op. Zitten we dan niet in met de dieren die van het gedumpte afval eten
en terug gevonden worden met plastic in hun maag?

Biodiversiteit, de bijen en de hommels in de bloemen. We kunnen niet
zonder. Op zich is er niks mis om de natuur te beschermen, maar begin dan wel
bij het begin, Stop met het geld  te vragen om je grof vuil, wat in feite gewoon
grondstoffen zijn voor hergebruik of als energie in de vorm van “waste – to –
energy”  Na veel vijven en zessen zullen de vrachtwagens van de
reinigingsdiensten ooit, moeten uitrijden om het gedumpte afval op te halen. Wat
is duurder?

In Nederland en Vlaanderen zijn de reinigingsdiensten er redelijk snel bij
als er afval illegaal gedumpt is. Ik reed enkele weken geleden net buiten
Tilburg waar een team van de reinigingsdienst een fikse lading illegaal gedumpt
afval aan het opladen was. In Spanje of Portugal kan dat maanden duren, als het
al een keer afgevoerd wordt. Acceptabel?

Nee. Wel allerlei klimaatregels er doordrukken. Leer een samenleving eerst
kruipen alvorens het kan lopen en zet in op opsporing van de sluikstorters. We
hebben het allemaal over volksgezondheid en hygiëne in relatie tot corona, maar
heeft u enig besef wat het illegaal dumpen van allerhande afval voor
gezondheidsrisico’s met zich meebrengt?

In Spanje worden de containers in regel dagelijks geleegd, op een enkele
feestdagen en in sommige plaatsen, weekendend na. Op de foto hierboven ziet u
een varkenspoot, aangeschaft als Jamon Iberico , om daar de gerookte ham van af
te snijden. Bij heet weer treedt de ontbinding snel in en wordt het een
broeinest van maden. Resultaat? Biohazard!

Maar niet iedereen is zo onverschillig in Spanje. We rijden op de snelweg
AP-& ten noorden van Valencia en een truckchauffeur die net zijn kostje
gekookt had brengt de restanten en het afval keurig naar de container.
Aantekening: Het betrof een Oost-Europese chauffeur op wie zo vaak gescholden
wordt.

Maar enkele meters verderop, op dezelfde parkeerplaats staat er een autowrak weg
te roesten en niet sinds gisteren. Qua metaal heeft het wrak een restwaarde,
maar wie is er te lui om actie te ondernemen en waarom?

Het lijkt of de Spaanse milieu-autoriteiten redelijk laks of onverschillig zijn
en de leefomgeving hen totaal niet boeit. Wat moeten de Spanjaarden dan met een
“Green Deal” die ze door de strot wordt geduwd met ontelbare miljoenen euro’s
aan kosten. De grote tegenstrijdigheid.

Dit is niet de enige tegenstrijdigheid. In bepaalde tijdvakken buiten de hete
zomer mogen landeigenaren en boeren legaal hun tuin- en snoeiafval van de velden
waar onder meer citrusbomen staan gewoon op eigen land verbranden. In de open
lucht. Vaak gaat er ook nog een hoop ander afval zoals plastics mee de brand in.
Het is een veel en overal voorkomend fenomeen. Dus wat is dan je resultaat van
je klimaatinspanningen? Houdt Fransje Timmermans geen rekening met de realiteit?

Nee, Frans Timmermans en zijn kornuiten geloven nog graag in sprookjes. We rijden
door Benijofar, niet ver van Torrevieja. Een stuk prachtig natuurgebied is
vervuild, sinds dagen, weken, maanden, In ieder geval heel lang want ettelijke
keren zag ik de rommel vanaf de snelweg liggen en ben nu maar eens van de weg
afgegaan om het eens van dichtbij zelf te bekijken.

De bende is nog groter dan ik op het eerste gezicht vermoedde. Hier wordt en is
door meerdere figuren structureel gedumpt in “plain sight”. Als ik het een en
ander eens van wat dichterbij ga bekijken bestaat het uit bouwafval, tuinafval
en plastics.

Al die troep heeft nog een bepaalde economische waarde, maar om die waarde naar
waarde in te schatten dient er echt een omschakeling te komen in het denken van
de burger en van de overheid die afval toch maar al te graag ziet als iets waar
nog wat als overheid aan te verdienen valt middels plaatselijke verordeningen,
heffingen en boetes.

Als u hier ook zo het “schijt” van krijgt, troost u, op deze locatie was er ook
een WC-pot tussen het tuinafval gedumpt. Di ter informatie.

Op de bovenstaande foto ziet u onder meer een autoruit aan diggelen in een
natuurgebied. Maar slaan we aan alle kanten van het firmament onze eigen ruiten
niet in? Het is echt niet te verwachten dat er aan deze praktijken snel een
einde komt. Het had even zo makkelijk in de overal gereed staande en dagelijks
geleegde containers geworpen kunnen worden. Is het nu echt zo moeilijk? Is dit
niet pure lamlendigheid?

Maar in deze hoek waait het nogal vaak en hard en dus verspreidt het plastic en
al het ander afval zich alle kanten uit met inbegrip van de kust en zo komt het
weer in zee terecht met alle bijkomende ellende van dien.

Enfin, we mogen al blij zijn dat in regel de wegbeheerders het snoeiafval langs
de wegen zelf niet overal los dumpen en het overgebracht wordt naar de
verwerkingsinstallaties. Dat is dan weer een klein lichtpuntje. Ooit was dook
dat anders.

De vraag van 1 miljoen blijft: Als je van mening bent dat we een probleem hebben
met de leefomgeving en het klimaat waarom ga je dan als openbaar bestuur hier
dan niet beginnen bij het begin? Hebben we het afvalprobleem zo complex gemaakt
waardoor de het sluikstorten in de hand werken?

Je zou het haast denken als je midden in de nacht kleine vuilniswagens de straten
van de zuidelijk Spaanse stad Malaga in ziet rijden om het vuilnis dat naast de
containers en op straat gesmeten is op te halen. Maar wat kost dit allemaal wel
niet. En nee, van gescheiden ophaling van sluikstort is geen sprake en dat kan
ook niet. Het dogma van de strikte noodzaak van afvalscheiding doorprikt.

We zijn weer eens op toer en tijden in de buurt van het stadje Orihuela. Langs de
weg zien we een gedumpte vieze matras en tuinafval, Het doet mij even denken aan
een thema dat in de Vlaamse stad Mechelen speelde. Vanaf 1 januari dit jaar
kunnen de inwoners van Mechelen hun oude matrassen gratis bij het containerpark
inleveren. De producenten van matrassen betalen nu ook mee aan de verwerking
ervan en er zijn bedrijven die zich bezig houden met het verwerken van deze vaak
vieze en bedwantsen bevattende rommel. Is het uit hygiënisch oogpunt het gewoon
niet beter om die dingen samen met ander restafval af t voeren naar de
vuilverbranding. Gelet op het materiaal waarvan de matrassen gemaakt zijn, zijn
het energiedragers (ze fikken als de neten), menig cel en huis zijn er al mee in
brand gezet en vaak bevatten ze ook nog ijzeren springveren die na verbranding
van de kunststoffen zo naar het oud ijzer kunnen.

Hoe lang heet de stad Mechelen en houden tal van andere steden en gemeenten het
dogma van recycling hoog? Hoe lang blijft de burger dit nog slikken?

Maar laten we de burger ook niet te zacht aanpakken. Want wie uiteindelijk
illegaal dumpt is de vervuiler, niet degene die het gedumpte product gemaakt
heeft, zoals de groene milieulobby ons graag wil doen laten geloven in het kader
van het afschuiven van de “oorzaak van de vervuiling”.

In deze ligt ook een grote verantwoordelijkheid bij de lamlendige burger die zijn
rommel overal maar neergooit. We rijden in de omgeving van het plaatsje La
Murada, en acuut worden we geconfronteerd met een volgende “mesthoop” midden in
de natuur.

Hier klopt iets niet met de mentaliteit van de mensen. Wennen doet het niet.
Sluikstorten, maanden laten liggen, gezondheidsrisico’s, veiligheidsrisico’s en
dus zijn de gemeenten ook te lamlendig. Immers een opruimde openbare ruimte
nodigt niet uit tot sluikstorten. Of zie ik het verkeerd? Nou, misschien wel.

We gaan een een kijkje nemen in het beschermd natuurgebied El Fondo nabij Elche
en San Felipe Neri. Tal van bijzondere plantensoorten groeien en bloeien in dit
park. Een schitterend gebied dat de moeite waard is.

Zelfs dit reservaat blijft niet onaangetast door onverlaten. Dit maal zijn het
auto-onderdelen als een bumper en andere troep die het natuurgebied aantasten…
en niemand die het opruimt. Het ligt er al even.

Het is een structureel probleem. Dus vergeet al die klimaatplannen in Spanje.
Stop met alle regeringspropaganda. De burger en de overheid zijn samen niet eens
in staat om de openbare ruimte op orde te houden.

Nee, dit zijn geen incidenten, nee wij overdrijven niet uit sensatiezucht. Om u
ervan te doordringen dat het op het Iberisch schiereiland bijna een onbegonnen
werk is om de leefomgeving in wat voor vorm dan ook, of het nu afval of klimaat
betreft, kunnen wij u alleen maar veel foto’s tonen die feiten vertellen.

Hierboven ziet u twee van een serie foto’s die ik maakte op een parkeerplaats
nabij de Spaanse stad Huelva. Een enorme troep en aan de rommel te zien is er in
tijden niemand geweest die “veger en blik” ter hand heeft genomen.

Het stinkt en er komt ongedierte op af. We vonden in deze tijd de volksgezondheid
toch zo belangrijk dat we er hele landen en samenlevingen voor plat gooiden en
op slot zetten? Selectief? Het heeft er alle schijn van.

Voor alle vormen van selectiviteit in dit verhaal is geen goed woord te vinden.
Noch voor de overheid, noch voor de (private) wegbeheerders, noch voor de mensen
die deze rommel aanrichten.

In dit verhaal hadden we het over Spanje. In Portugal, klimaat- en milieuridder
annex huidig voorzitter van de Europese Unie is het niet veel beter, binnenkort
daarover een gelijkaardig verhaal in beeld. Ik vrees dat de gelden uit het
herstelfonds voor Spanje spreekwoordelijk terecht komen bij het zwerfafval.
Opnieuw: Dat is niet de schuld van de Europese Unie als instituut, de
verantwoordelijkheid ligt hiervoor bij de mensen die de ambten bekleden onder
meer ene benoemde Frans Timmermans, zijn socialistisch vriendje, de Spaanse
premier Pedro Sanchez en alle “consorten” met enige verantwoordelijkheid en een
gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef.

De mens, burger of (lokaal) politicus is een smeerkees. Gauw de straatveegmachine
pakken om het eigen straatje schoon te vegen, althans met woorden. Daden blijven
zoals zo vaak achterwege. Zwijg over klimaat en elektrische auto’s als de eigen
omgeving niet eens op orde gehouden kan worden.

Gelukkig zijn er nog burgers die wel burgerzin en verantwoordelijkheidsbesef
hebben. Die gewoon hun rotzooi gooien in de containers waarvoor ze bestemd zijn.
Waarvoor dank.