door Koos van Houdt, Peter-Vincent Schuld en Christel Dubos

Op de foto: Nederlandse premier Dick Schoof met de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, te Brussel, België.

Foto: © Europese Unie

Terwijl in Den Haag nog gesteggeld wordt over de juridische onderbouwing voor een eventuele noodwet om de asielcrisis te bezweren, als die noodwet al haalbaar is, moeten de bevoegde Nederlandse ministers zich tegelijkertijd opmaken voor de Europese top van komende donderdag en vrijdag in Brussel.

Er zijn twee juridische realiteiten, die van het Nederlandse staatsrecht en die van de Europese Unie, het zogenaamde Unierecht. Het Unierecht gaat in de hiërarchie van wetgeving altijd voor.

Mijn collega-journalisten Koos van Houdt en Peter-Vincent Schuld gaan met elkaar een stevig gesprek aan over migratie en asielproblematiek.

De twee collega’s hebben visies die van elkaar afwijken maar die deels ook overeenkomen.
Leve de democratie, leve de pluriformiteit

Weet u wat het leuke is? Als Koos het Peter het niet met elkaar eens zijn, slaan ze elkaar de hersens niet in. Ook met meningsverschillen kun je een kameraadschap en een vriendschap hebben, en dat is bij deze twee journalisten zeker het geval. (© Christel Dubos)

Koos:

Wie gaat er in het Nederlandse kabinet over de Europese zaken rond justitie en veiligheid? Minister David van Weel (Justitie) schreef de toelichting voor de vergadering afgelopen donderdag en vrijdag van de Europese ministers, die met elkaar de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ) vormen. Belangrijk onderdeel van de vergadering is het jaarlijkse debat over de ontwikkelingen binnen de Schengenzone. Daarover ging het vrijdag in Luxemburg. Van Weel schreef de toelichting, Marjolein Faber, minister voor Asiel en Migratie en bescherming van Geert Wilders ging vol goede moed de vergadering in met het verzoek tot een “opt out” voor Nederland waar dit het migratiepact aangaat.

Peter:

Maar zelfs de rechtse en meest immigratie- kritische landen gaven Nederland 0 op het rekest. Niet omdat ze niet de zorgen delen van Nederland, maar omdat ze een andere aanpak voor ogen hebben. Een Europese aanpak door samenwerking. Ik heb het al honderd keer gezegd: Je moet werken aan een snelle grens bewakende interventiemacht op politioneel en deels paramilitair niveau in Europa, dus een Europese Grenspolitie, bestaande uit alle nationaliteiten van de Europese Unie met een missie en een eensluidende manier van aanpak. Spaart trouwens op termijn een hoop geld, maar het kost aan de andere kant ook geld.

Dat betekent besparen op werkgelegenheid voor allerhande nutteloze communicatieadviseurs en beleidsambtenaren die nog geen banaan van een aap kunnen onderscheiden, dit zowel op lokaal, regionaal, provinciaal, nationaal als Europees niveau.

Maar we hebben de mechanismen al, zelfs twee, te weten Frontex en EUGENDFOR (Europese gendermeriekorpsen) zoals de Koninklijke Marechaussee in Nederland of de GNR in Portugal.

Een ander bestaand mechanisme lieten we in Nederland kapot gaan, namelijk die van de visserij, want die vloot had perfect ingezet kunnen worden voor patrouilles in de vorm van een “contracting third party” en als er wat levenloos in zee drijft is er koeling op de vissersboten aanwezig aanwezig om de stank van ontbinding tegen te gaan.

Maar Marjolein Faber was van de bordjes “Hier werken we aan uw terugkeer”. Kunnen de betrokkenen het wel lezen of begrijpen? Ik heb zo mijn twijfels. In ieder geval kwam ze vrijdag niet de vergadering van Europese vakgenoten uit waarin ze een overwinning voor Nederland kon claimen, en dat had je op je klompen kunnen aanvoelen. De wil om aan het probleem van immigratie wat te doen, daar ontbreekt het bij Marjolein Faber niet aan, helaas wel aan kennis inzake de juridische werking van de Europese instellingen en de inhoud van het Europees recht ook wel Unierecht genoemd. Juist die twee elementen had Faber kunnen gebruiken om haar doelen te bereiken. Faber is echt geen dom onmens, maar hier mist ze gewoon parate kennis en ervaring in Europa. David van Weel is een door de wol geverfde diplomaat die deze kennis wel in huis heeft en dus kan hij fungeren als ijsbreker.

Koos:

Er belangwekkende passages in de toelichting van Van Weel op dit agendapunt. Want stel dat er een migratiecrisis in Nederland bestaat en stel dat ons land “één groot asielzoekerscentrum wordt”. Dat blijkt dan niet uit die brief van Van Weel, die vorige week woensdag naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Of er een verband was tussen deze brief en de sfeer van een politieke crisis die in de loop van de vorige week ook ontstond in Den Haag, werd niet helemaal duidelijk. Maar Van Weel schreef nauwelijks opgemerkt, maar toch in alle openbaarheid het volgende: “Een belangrijke ontwikkeling die uit de barometer naar voren komt, is dat er tussen januari en juli 2024 ten opzichte van dezelfde periode in 2023 een afname van irreguliere (buiten)grensoverschrijdingen van 36% was in het hele Schengengebied.” Het hele Schengengebied, daar hoort dus ook Nederland bij. Een forse afname dus van de instroom. Maar Geert Wilders en Marjolein Faber hoorde je er niet over.

Peter:

Dat zijn denk ik toch momentopnames, onvolledige en zelfs onbetrouwbare cijfers, want zij die illegaal Europa binnenkomen gaan niet naar het telbureau om geïndexeerd te worden. Er zijn geen exacte cijfers, maar ik heb geleerd dat we dit soort cijfers altijd moeten wantrouwen omdat ze niet zelden politiek gemotiveerd zijn en zeker niet accuraat zijn. Maar we moeten een wat meer onderscheid gaan maken want alles wordt nu op een hoop gegooid met als resultaat….een puinhoop. Ik word hier zo sarcastisch van, enfin de kans bestaat dat ze zich op het ene moment identificeren als vrouw en de andere keer als man met die woke-toestanden. Je kunt in principe zelfs een chimpansee verbergen onder een boerka en geen geitenwollen welzijnswerker die het ontdekt. Ik zie in het schrijven van David van Weel helaas geen vooruitziende blik op basis van vergaarde inlichtingen en analyses. Je hebt bij dit soort brieven aan de kamer ambtsberichten nodig van analisten die de kennis hebben om de instabiliteit in relatie tot migratie te duiden en waar mogelijk te voorspellen. Maar dan rijst de vraag of Nederland wel van die intelligente mensen in dienst heeft bij de overheid. Ik weet dus met absolute zekerheid dat het qua personeelsbeleid tekort schiet. We beschikken over een bron bij Facts, die voor de overheid werkte en wilde overstappen naar een andere dienst die ook behoort tot de veiligheidsmechanismen in Nederland. Hij werd afgewezen. Deze bron spreekt vloeiend Arabisch, herkent de dialecten en kan dus geografisch iemand duiden die niet over ID-papieren beschikt. De man is perfect geschikt om mensen te duiden en te profileren. Maar akkoord, nu beschikken wij over die bijkomende kennis en kunde.

Koos:

Dat was trouwens nog lang niet alles wat opviel in de brief van Van Weel. Het kabinet opereert in de JBZ-raad langs dezelfde lijn als die van veel andere lidstaten. Van Weel zegt dat de Europese ministers gelijkgezind zijn ten aanzien van verdere versterking van de buitengrenzen van Schengen, die praktisch samenvallen met die van de Europese Unie. Opnieuw een citaat: “Voor de komende periode zal de implementatie van het Asiel- en Migratiepact, en in het bijzonder het opzetten van de screening- en asielgrensprocedures, essentieel zijn voor het garanderen van een robuuste buitengrens.”

Minister Van Weel voelt zich op deze wijze politiek vrij om met zijn collega’s samen te werken op de belangrijkste en met voorrang in te voeren onderdelen van het Europese Asiel- en Migratiepact. Het gaat dan om bestaande tekortkomingen in het functioneren van het Europese grensagentschap Frontex en om pogingen uitgeprocedeerde asielzoekers terug te laten keren naar hun land van herkomst. Binnen de Europese Unie bestaan daarover op dit moment nauwelijks politieke verschillen van mening. Natuurlijk past het in “het strengste asielbeleid ooit”, dat Nederland hier ook aan wil bijdragen.

Peter:

En in Nederland hebben we gevangenissen en detentiecentra gesloten in de afgelopen jaren. Lekker slim bezig geweest. We weten nu al niet eens hoe we de tot gevangenisstraf veroordeelde criminelen moeten opbergen. Het principe moet heel simpel zijn. Iedereen moet meewerken aan een DNA- en isotopenonderzoek als ze geen identiteitspapieren hebben.

Even opnieuw in sarcasme: De alleenreizende mannen bieden we een verplicht baantje aan als bukkende oprapers in een leernichtenclub. Kijk, dat werkt pas afschrikwekkend. Maar even zonder dollen. Kansloze asielzoekers duw je per direct in detentiecentra, uitgeprocedeerde asielzoekers eveneens direct in zulke detentiecentra en zo snel mogelijk uitzetten.

Van straat af, uit de illegaliteit en ter voorkoming van feiten die weer terechtkomen in de strafrechtketen. Die eindeloze cirkel kost klauwen met geld. Daar zijn heel creatieve manieren voor te vinden. Met name kansloze Algerijnen, Tunesiërs en Marokkanen kun je gewoon in een gesloten reddingssloep in de exclusieve economische zone op zee van het betrokken land uit een Hercules C130 werpen en de lokale kustwacht waarschuwen dat er thuiskomers drijven.

Bootje komt altijd goed terecht, immers zelf richtend. Niks aan de hand. Er worden op dit moment weet ik hoeveel schepen gesloopt, en die hebben allemaal verplicht reddingssloepen aan boord die voor een appel en een eicel op te kopen zijn. Onorthodox, maar wel effectief.

Koos:

Jij (Peter) wil zeker premier Pietje Bell de eerste worden. Humor verzekerd, tranen idem. Enfin, het is dat ik je ken.

Dat het kabinet het eens is over een zo snel mogelijke invoering van het Europese Asiel- en Migratiepact is bij lezing van dergelijke teksten niet verrassend. Dat blijkt ook uit een derde citaat uit de brief van Van Weel. We lezen: “Zo lang Nederland geen opt-out heeft, hecht het kabinet zeer aan spoedige en juiste implementatie van het Pact, inclusief een stevig Europees gecoördineerd implementatietraject. De afspraken uit het Pact zullen immers enkel effectief zijn wanneer alle lidstaten eenduidig implementeren.” Nederland kreeg geen opt-out dus, Migratiepact.

Peter:

Ik word wat moe van dat gepalaver op nationaal niveau. Kijk, een enorme brand is ook niet door het plaatselijk brandweerkorps te bestrijden, daarvoor heb je bijstand en samenwerking nodig. Nederland is geen eiland. Maar leg dat maar eens uit aan de burger die tegenwoordig amper begrijpend kan lezen. Maar ik ben die immigrerende figuren beu die een TV-carrière ambiëren in Opsporing Verzocht en 112 Vandaag.

Koos:

Iedereen die kennis heeft genomen van deze brief voelt de spanning. Waarom zou Nederland een opt-out nodig hebben, wanneer in de Europese Unie gezamenlijk een stevig asielbeleid gevoerd blijkt te worden. In principe deelt Nederland gewoon de noden en zorgen die ook in veel andere lidstaten van de Europese Unie leven. Instroom beperken, wat redelijk succesvol blijkt, terugkeer bevorderen en buitengrenzen verder beschermen. Het zijn beleidsmatige bewegingen die ook allemaal door Nederland worden bepleit. Nog niet zo lang geleden werd in dit verband smalend gesproken over ‘Fort Europa’, dat alle zegeningen over een welvarend leven binnen de Europese Unie voor de eigen bewoners wilde reserveren. Nu is dat ‘Fort Europa’ al bijna realiteit.

Kennelijk kan Geert Wilders en kan zijn PVV dat niet voldoende vinden. Er moet noodrecht komen. Maar dat noodrecht lijkt in strijd met de spelregels van de parlementaire democratie in Nederland. Want uit deze brief van Van Weel blijkt nauwelijks sprake van “een dragende motivering” daartoe. Maar het is ook in strijd met de spelregels van het constitutionele recht van de Europese Unie.
In de Europese Unie is overeenstemming bereikt, zij het met moeite, over dat Europese Asiel- en Migratiepact. Dan geldt dat het Europese recht voorrang heeft op het nationale recht.

Peter:

En dat gaat er dus bij veel mensen niet in, want het wordt ze niet uitgelegd door onze collega’s van andere media. Op Spanje na, wil iedereen een strengere toepassing. Spanje ondermijnt dit beleid overigens wel. Gaat ze nog opbreken.

Kijk, opt-out of niet, Migratiepact of niet: Ik was laatst in Kampenhout, België waar ik gewoond heb, en daar trof ik een passende sticker aan op de deur, en een goed verstaander heeft maar een half woord nodig. Ik wil beschaafde mensen in Europa. Ik wil gewoon geen barbaren en criminelen in Europa, die zijn er naar mijn mening al genoeg, met inbegrip van Europeanen die zelf geen greintje beschaving hebben.

Kijk, er is een kerend tij waar te nemen qua politieke houding. De realiteit dringt door met al die aanslagen. We weten dat het nodige kaf onder het koren zit. Bovendien maak ik mij zorgen, heel grote zorgen en met name over migratie in relatie tot vrouwenrechten. Vrouwen die vluchten voor islamitische onderdrukking zijn geen profiteurs, die zorgen ook niet voor ellende, maar dragen bij of kunnen bijdragen aan de verlichting in onze samenleving door dat ze hun verhalen delen. Bovendien ben ik klaar met dat antisemitisch gespuis uit al die Allah-landen, dat op straat komt omdat Israël zich verdedigt.

Ik wil gewoon een ordentelijke en fatsoenlijke samenleving, zonder extremisme, niet meer dan dat. Maar Pim Fortuyn had wel gelijk. Dat zei ik 25 jaar geleden al.