door Koos van Houdt en Peter-Vincent Schuld met medewerking van Christel Dubos.

Inleiding door Christel: : Redacteuren Koos en Peter verschillen van elkaar. Koos
is de mensenmens met nadrukkelijk ook politieke compassie. Peter is in het team
de spreekwoordelijke ruwe bolster met de blanke pit en een no nonsens hardliner
als het gaat om het bestrijden van agressie, terrorisme en zware criminaliteit
en is wars van enige naïviteit.

Het ontstaan van de bescherming van de lidstaten

Christel en Peter: Aan de orde is de rechtsgrond waarop Europese
landen zich samen kunnen weren tegen gewapende agressie. Die rechtsgrond wordt
gevormd door artikel 42 lid zeven uit het Verdrag van Lissabon.
Het Verdrag van Maastricht van 7 februari 1992, was in zekere
zin de tweede voorganger.

Wanneer één lidstaat gewapenderhand wordt aangevallen moeten de andere
EU-lidstaten te hulp schieten en bijstand verlenen.

Peter: De echte voorganger is bij weinig mensen nog gekend. Er
was al sprake van een veiligheidsmechanisme op grond van het Verdrag van Brussel
(1954). Op grond van dit verdrag werd de West Europese Unie opgericht (WEU) als
collectieve verdedigingsorganisatie van destijds 10 West-Europese landen om
elkaar bij te staan. In 2011 werd deze organisatie opgeheven en werd de WEU
integraal geïntegreerd in het gemeenschappelijk defensie- en veiligheidsbeleid
van de EU. De WEU kwam er na de Tweede Wereldoorlog en moest defensieve
garanties bieden om niet weer in een gelijkaardige situaties te komen.

Andere EU lidstaten zijn verplicht om bijvoorbeeld Nederland of België
bij te staan

Peter: Als bijvoorbeeld de Nederlandse windmolenparken op zee
worden gesaboteerd of een haven waar deze windmolens worden geassembleerd, wordt
aangevallen, moeten andere landen de Nederlanders komen helpen. Andere
EU-lidstaten zijn hiertoe op grond van het artikel 42.7 verplicht.

Geen discussie mogelijk al probeert af en toe een simpele geest in het
Nederlandse parlement dit artikel te bevragen c.q. in vraag te stellen

Peter: Al decennia lang worden Europa en de rest van de wereld
geconfronteerd met grof en niets ontziend islamitisch terrorisme. De doden zijn
ontelbaar. Hier zul je wel een adequaat antwoord op moeten blijven formuleren om
onschuldige burgers te beschermen. De Europese Unie is primair bedoeld om haar
burgers een veilige, stabiele en welvarende levensloop te mogen laten
ondervinden. Daar is soms weinig van te merken. Maar het was wel het initieel
doel. Toch zal er binnen deze setting gewerkt moeten worden. Aan enkelvoudige en
louter bilaterale verdragen (tussen twee landen) of kleinschalige multilaterale
verdragen (verdragen tussen enkele landen) heb je niets. Je moet overal binnen
de EU 24/7 massief de “troepen” bijeen kunnen halen om de agresssie aan te
pakken.

Peter: Nog voor dat er sprake was van een vergaande en
verbeterde geïnstitutionaliseerde samenwerking binnen Europees verband werd er
onderling ook al de handen ineen geslagen. Maar die kleinschalige samenwerkingen
behelzen niet de grootschalige aanpak van (statelijke) agressie en grootschalig
terrorisme. Het is meer dan defensie alleen.

In het Luxemburgse Wasserbillig zagen we in het jaar 2000 het voorbeeld van
samenwerking. Er vond een gijzeling in een school plaats . De Luxemburgse
politie kreeg bijstand van haar Duitse collega’s. Over de manier waarop dit is
gegaan bestaat tot op de dag van vandaag discussie. Immers er werd een
journalistiek dienstvoertuig van het Luxemburgse RTL door de politie gevorderd
om zo dicht en onopgemerkt bij de school te kunnen komen en te observeren.

Veiligheid omvat ook defensie

Peter: Heel voorzichtig zie je een begin van een geïntegreerde
samenwerking tussen de EU en de NAVO. De auteurs van het rapport zeggen hierover
“Permanent Structured Cooperation (PESCO), zoals het door Nederland geleide
project ‘militaire mobiliteit’, waaraan de niet-EU landen Canada, Noorwegen, de
Verenigde Staten en, meest recentelijk, ook het Verenigd Koninkrijk deelnemen.
De Europese Commissie heeft diverse initiatieven genomen zoals de lancering van
het Europees Defensie Fonds en, meer recentelijk naar aanleiding van de
militaire steun aan Oekraïne, voorstellen voor gemeenschappelijke aanschaf van
defensiematerieel en munitie. In NAVO-verband wordt naar aanleiding van het
nieuwe Strategische Concept, aangenomen op de NAVO-Top in Madrid in juni 2022,
gewerkt aan de vormgeving van het New Force Model wat grote invloed zal hebben
op de toekomstige militaire samenwerking tussen bondgenoten.”

Verdragspantser tegen agressie

Peter: De mogelijkheid tot agressie kan dus ook vanuit een
andere hoek komen. Binnen de NAVO hebben we het befaamde artikel 5, een aanval
op één lidstaat is een aanval op alle lidstaten. Binnen de Europese Unie hebben
we iets gelijkaardigs met enige haken en ogen. Om gewapende agressie proactief
of reactief uit te schakelen, lees arresteren of zo nodig af te schieten, moet
je wel kunnen rekenen én vertrouwen op onderlinge samenwerking en op elkaar
afgestemde protocollen en wapensystemen.

De weg van de terroristen vanuit Parijs liep naar Brussel en niet naar
de gebouwen van de EU en de NAVO

Koos: Sinds die droevige vrijdagavond 13 november 2015 geeft
Google pagina’s lang verwijzingen naar kranten, rechtszaken en andere vormen van
verwerking van het leed dat een groep terroristen aanrichtte en waarbij negentig
liefhebbers van deze vorm van muziek de dood vonden in de Franse muziektempel
Bataclam. En dat was nog niet eens het enige leed van die avond. Op een dichtbij
terras vielen ook doden en gewonden. En bij het Stade de France in Saint-Denis,
een noordelijke voorstad, vielen ook slachtoffers. Het stadion, waar ook het
Nederlands elftal vijf keer aantrad tegen Frankrijk, vier keer verloor en
slechts één keer gelijk speelde, kampt met hetzelfde probleem. Ook toen die
vrijdagavond toen Frankrijk tegen Duitsland voetbalde.

Peter: Dan hebben we het nog niet over de aanslagen op Charlie
Hebdo, de aanslag in Nice, de aanslag op het vliegveld Zaventem en de aanslag op
het station Maalbeek in Brussel, om over de rest nog maar te zwijgen.

Koos: Wie nu denkt dat de Fransen hun zaakjes niet op orde
hadden, vergist zich. Het Franse inlichtingenapparaat is sterk maar in Europa
kennen we ook zwakke schakels en cruciale inlichtingen worden niet altijd met
elkaar gedeeld.

Peter: Soms weet de Israëlische geheime dienst meer over
terroristen dan het land waar die terroristen verblijven of iets gaan uitspoken.
De Mossad blijft heer en meester. Ik zou de banden met Israël maar heel sterk
houden. Het Palestijnen-gejammer gaat inhoudelijk nergens anders over dan het
legitimeren van terreur richting een land en haar inwoners waar een groot deel
van haar inwoners (en nakomelingen) Europa is ontvlucht vanwege……. haat en
statelijke terreur en vernietiging. Men is de geschiedenis weer vergeten, vooral
aan linkse zijde. Hypocriete bende.

Koos: In dit geval wijzen onderdelen van het verhaal ook naar
schimmige plekken in Brussel, Verviers, Rotterdam en tal van andere plekken waar
het gespuis zich ophoudt. Terrorisme van deze aard is een Pan-Europees probleem
en trekt zich niets aan van grenzen tussen lidstaten van de Europese Unie. We
kampen ook met lekke buitengrenzen van de EU. We weten donders goed dat er
tussen de migratiestromen vanuit Noord-Afrika de nodige lieden zitten met snode
plannen.

De Spanjaarden leren ons wéér een lesje

Peter: De Spaanse Inlichtingendienst CNI is druk doende met het
in kaart brengen van terroristische dreigingen die een Afrikaanse origine
hebben. De Spaanse vermaarde deskundige op het gebied van terrorisme en
jihadisme María del Pilar Rangel Rojas, verbonden aan de internationale
universiteit van Andalusië publiceert aanhoudend en meerdere malen per week.
Maar haar berichten sijpelen niet door naar de Nederlandse media. Wij doen dat
anders. Recentelijk deelde ze een bericht afkomstig van het Departemento de
Seguridad Nacional (DSN) waarin de actuele stand van zaken over de expansie van
het jihadisme in Afrika en Azië. Spanje is één van de landen die het voortouw
neemt in het in kaart brengen en het openlijk benoemen van de feiten. Daar
kunnen we in Nederland en België nog wat van leren.

Koos: Maar vooral de Belgen hadden hun zaakjes niet goed op
orde. Alleen al in Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt zes autonome
politiekorpsen plus de Federale Politie. alleen verantwoording schuldig aan
zichzelf. Ze werkten zo slecht samen, dat stadswijk Molenbeek rond deze
terroristische daden de bijnaam ‘beruchtste wijk van Europa’ kreeg.

Peter: Niet in de laatste plaats door de altijd maar wegkijkende
socialistische burgemeester Catherine Moureaux, een dochter van
Philippe Moureaux de inmiddels overleden oud-burgemeester. Haar vader zag in de
immigratie in zijn gemeente een voordeel qua stemvee en was een voorbeeld voor
zijn dochter qua wegkijken. Weer die verdomde Belgische socialisten.

Koos: Ik heb even opgezocht wat indertijd werd geschreven over
een bijeenkomst van Europese ministers van justitie en veiligheid een kleine
week na de aanslagen in Parijs. Er werd in die dagen veel gesproken over het
toenemende belang van meer samenwerking van politie en veiligheidsdiensten
binnen de Europese Unie. Ook al voelden de Europeanen het grote belang ervan nog
niet goed aan. Een deskundige toen: “Met de opkomst van IS in het Midden-Oosten
en de toenemende dreiging van Rusland (let wel: het is dan 2015 en nog lang niet
2023!) is die groeiende samenwerking van grote betekenis”.

Direct na de aanslagen in Parijs riep de toenmalige Franse president Hollande de
hulp van de Europese Unie in. Er stond immers een “solidariteitsclausule” in het
Verdrag van Lissabon, dat eind 2007 werd vastgesteld. Een citaat uit een eigen
artikel, gedateerd 18 november 2015, vijf dagen na de aanslagen:

“Nadat er maandag verwarring ontstond over een uitspraak van de Franse
president Hollande over het inroepen van een solidariteitsclausule, kwam er
dinsdagmorgen duidelijkheid vanuit Brussel. Het ging niet, zoals sommigen
wellicht dachten, om het inroepen van het beroemde artikel 5 van het
handvest van de NAVO, waarin “een aanval op één” van de partners wordt
gezien als “een aanval op alle lidstaten”.

Koos: Nee, het ging om een Frans verzoek aan alle lidstaten van
de Europese Unie op basis van artikel 42 lid 7 van het Verdrag van Lissabon. Een
artikel dat ooit in 2005 door de kiezers in Frankrijk en Nederland naar de
prullenmand werd verwezen, maar dat toch bleef staan in het verdrag. Het gaat om
“hulp en ondersteuning” van alle andere lidstaten, wanneer één lidstaat daarom
verzoekt.

De Europese vergaderagenda hielp een handje mee. De ministers van defensie van de
(toen) 28 lidstaten waren voor regulier overleg bijeen in Brussel. Ze spraken
“vol empathie, emotie en eensgezindheid” hun steun uit aan dit Franse verzoek.
Op dit moment weten we niet precies wat in de dagelijkse praktijk het gevolg
ervan is.

Koos: De Franse minister Le Drian (Justitie en Veiligheid) hield
het op de politieke betekenis van deze uitspraak door alle ministers. Voorzitter
Federica Mogherini (voorgangster van Josep Borrell als hoge vertegenwoordiger
van de Europese Unie voor het buitenlandse beleid) zei dat het voor het eerst in
de geschiedenis was, dat dit artikel was ingeroepen. “Politiek van belang, want
het heeft meer betekenis dan dat alleen vanuit de afzonderlijke hoofdsteden
mooie woorden over solidariteit met Frankrijk worden uitgesproken”, was haar
uitleg.

Koos: In de weken en maanden erna werd volstrekt duidelijk, wat
de praktische betekenis van deze clausule moest zijn. Politie- en
veiligheidsdiensten uit vooral België en Nederland stonden naar mijn mening in
hun hemd, omdat praktische informatie die beschikbaar was, niet op Europees
niveau tussen de diensten was gedeeld en uitgewisseld. Het werd akelig duidelijk
dat het voor zichzelf houden van bepaalde informatie door deze diensten de
terroristen kans had gegeven toe te slaan in Parijs.

Koos: In ons dagelijks leven, waarin we in de Europese Unie in
alle vrijheid mogen zeggen wat we willen, hoe we mogen leven zoals we willen en
mogen uitgaan, waarheen we willen, rekenen we erop dat er wordt gewaakt over
onze veiligheid. Zonder Europese Unie zouden we niet zo onbekommerd door onze
stad, door ons land of door de Europese Unie gaan. We halen misschien onze
schouders op over de Europese Unie wanneer we voor een concert naar de Bataclan
in Parijs willen. De buitengewoon nare waarheid was, dat we inderdaad onze
schouders moesten ophalen.

Peter: Nou bij die vermeende vrijheid zijn zeer zorgelijke
kanttekeningen te maken als we kijken naar de kritiek gedurende coronacrisis. Er
werd geen andere mening geveeld. Hadden wij lak aan. Nu kampen we weer met die
wokebeweging. Het tegengeluid wordt onderdrukt. Niet te aanvaarden.

Koos: Is het nu in 2023 beter? We hebben al bijna twintig jaar
Europol en Eurojust als Europese diensten die helpen de misdaad op Europees
niveau in de klauw te houden. Vooral de laatste jaren worden heel wat grote
klappers gemaakt op Europees en zelfs op wereldwijd niveau. Maar ook al willen
we niet dood door een kogel in uitgaanscentra als de Bataclan, toch zijn we ook
bang voor die veiligheidsdiensten. Je spreekt er op straat en in de kroeg liever
niet over, wanneer je bent benaderd door de beruchte man in de verkreukelde
regenjas en de alpinopet, die later een vertegenwoordiger van de Algemene
Inlichtingen- en Veiligheidsdienst blijkt te zijn.

Peter: Koos heeft volstrekt gelijk in het stellen dat Europol en
Eurojust onmisbaar zijn. We moeten het terrorisme hard, efficiënt en zonder
dralen en met zo min mogelijk bureaucratie aanpakken. Wat mij betreft komt er
ook een Euro Intelligence als coördinerend en faciliterend orgaan gelijk
Eurojust.

Koos: Dat is de paradox van de veiligheidsdiensten. Ze lijken
een ‘zwarte doos’. Oncontroleerbaar, in strijd met democratische waarden als
openbaarheid, transparantie en passende controle. Als het niet om ons eigen
hachje gaat, dan willen we liever dat de AIVD of de politie zo weinig mogelijk
over ons weet. Met als gevolg dat ze daar ook vaak niet voldoende weten, als er
een terroristische aanslag wordt voorbereid. Maar als er weer eens een
versleuteld crimineel cybernetwerk wordt opgerold, juicht heel de samenleving.
Tot er als gevolg daarvan, onvoldoende drugs meer vanuit het criminele circuit
komen. Dan nemen de bomaanslagen tussen rivaliserende drugsbenden in steden als
Rotterdam en Antwerpen elkaar in hoog tempo de overhand.

Zoveel is duidelijk: artikel 42 lid 7 van het Europese Verdrag is een in 2015 tot
leven gewekt artikel, aan de hand waarvan de Europese Unie ook steeds meer een
gebied wordt, waarin veiligheidsdiensten en politie leren beter met elkaar samen
te werken. Het artikel is zeker geen dode letter. Al helemaal niet voor diegenen
die er professioneel geregeld mee in aanraking komen.

Koos: Dus even recapitulerend vanuit de recente geschiedenis:
Het artikel stond nog niet in het Verdrag van Maastricht uit 1993 of Amsterdam
uit 1997 maar in dat Verdrag van Maastricht lagen wel de eerste bouwstenen.
Daarin staan wel de bepalingen waarmee de samenwerking in de Europese Unie op
het terrein van justitie, politie en veiligheid is begonnen. In het Verdrag van
Maastricht is terrorisme en de bestrijding daarvan, nadrukkelijk één van de
negen onderwerpen voor Europese samenwerking op het gebied van veiligheid en
justitie. Maar er was een hele democratische en openbare vergadering van
vijftien maanden in 2001 en 2002 voor nodig om dat nog aan te vullen.

Koos: Dat was de zogenaamde Europese Conventie. Daar was niets
op aan te merken. De Europese Commissie zat daar aan tafel. Daar waren alle
regeringen van alle lidstaten vertegenwoordigd. Die hadden dan ook nog uit eigen
land politici aan tafel gezet, die verstand van zaken hadden. Alle nationale
parlementen hadden elk twee vertegenwoordigers aan tafel. En ook een groep van
twaalf toekomstige lidstaten, die allemaal nu lid zijn van de Europese Unie,
hadden op voet van gelijke aantallen en gelijke rechten, vertegenwoordigers in
die Conventie. Het resultaat werd vervolgens ook nog weer in het Europees
Parlement en in alle nationale parlementen besproken. Alleen hierom al is het de
grootst mogelijke onzin om over de hele linie de Europese Unie af te doen als
een ondemocratisch gedrocht. Je kunt ervoor zijn, je kunt er tegen zijn.

Peter: Dat er instellingen zijn zoals de Europese Commissie die
qua democratisering nog wel een lesje kunnen gebruiken is evenzeer een feit.
Geldt ook voor het Parlement. Burgers kennen de politici uit eigen landen niet
eens, laat staan uit die van de andere lidstaten. De Europese Commissie wordt
samengesteld door het naar voren schuiven van kandidaten door de lidstaten. De
burgers hebben totaal geen direct inspraak bij de samenstelling van de Europese
commissie. Veranderen, en vlug een beetje.

Koos: Uit deze grote vergadering, de Europese Conventie rolde
het Europese grondwettelijke verdrag, waarvoor de kiezers in Frankrijk en
Nederland uiteindelijk in meerderheid in 2005 hun neus ophaalden. Daarin stond
ook dat voorstel voor een solidariteitsclausule.

Peter: Onze collega’s van andere media hadden het weer verpest
door de burger onvoldoende inhoudelijk te vertellen waar de Europese Grondwet
feitelijk over ging. De burger werd met lulverhalen volstrekt op het verkeerde
been gezet. Voor de zoveelste keer. Zum Kotzen.

Koos: Maar heel veel andere lidstaten wilden er wel mee
doorgaan. In het Verdrag van Lissabon uit december 2007, staan de gemaakte
afspraken toch overeind. Nu bevat dat Europese Verdrag deze clausule in artikel
42 lid 7. Voor alle duidelijkheid: uiteindelijk hebben in alle lidstaten, ook in
Frankrijk en Nederland, de regeringen en de parlementen in openbare zittingen
met deze tekst ingestemd.

Koos: O ja, zullen een drietal auteurs van een recent artikel in
‘de Volkskrant’ van 5 mei 2023 zeggen. Alex Krijger, Bengt de Sitter en Maarten
Katsman hebben artikel 42 lid 7 ook ontdekt. Zij zijn zo slim te spreken over
“een vergeten artikel”. En dat is dat artikel nu juist niet meer. Zij denken de
eerste te zijn met hun analyse. Ook wijzen zij op het belang van dit artikel
voor de huidige positie van Zweden, zo lang de pas herkozen Turkse president
Erdogan weigert dit land toe te laten tot de NAVO. Via de Europese Unie kan ook
Zweden voldoende solidariteit tegemoet zien, mocht de Russische president Poetin
iets tegen dit land willen beginnen.

Hoewel dit drietal geen onzin schrijft over artikel 42 lid 7, leggen we toch een
kritische vinger bij hun stelling de eerste te zijn, die deze bepaling zou
hebben ontdekt. De solidariteitsclausule werkt al veel langer. Zeker dus sinds
november 2015. En ook ten aanzien van de positie van Zweden ten opzichte van
Rusland is al eerder aangevoerd dat dit artikel het land ook de nodige garanties
geeft op veiligheid. Kortom, ook al schrijf je als trio een goed artikel, je
kunt je toch vergissen in je eigen originaliteit. Wij bij Facts Found kennen dit
artikel al heel lang!

Peter: De Volkskrant komt ook weer eens als mosterd na de
maaltijd. Toch om je kapot te schamen. Keer op keer brengen wij feiten soms
jaren, maanden en weken voordat de rest eens wakker wordt. Pffff.

Koos: Dat komt ook omdat wij in Nederland in 2018 een referendum
hebben gehad over een nieuwe nationale Wet op de inlichtingen- en
veiligheidsdiensten. Dat referendum had een opvallende uitslag. Het onderwerp
leefde, zo bleek. Meer dan de helft van de kiezers ging ervoor naar het
stemlokaal. De meningen werden luidruchtig onder woorden gebracht en er waren
49% tegenstemmers en bijna 47% van de kiezers was voor.

Peter: De AIVD is duidelijk geweest over de dreiging die nog
steeds uitgaat van islamitische radicalen. We zijn veel te lang naïef geweest.
Ik zeg het al zo´n ongeveer 35 jaar. Maar de intelligentie plus historisch besef
aangevuld met analytisch vermogen? Niet zelden nihil.

Koos: Ook bij Facts Found hebben we indertijd veel aandacht aan
dit thema besteed. We legden toen ook al in dat verband de hier behandelde
solidariteitsclausule van artikel 42 lid 7 aan jullie uit. Collega Peter
vertelde waarom hij voor deze wet was, ik beschreef mijn motieven om tegen te
stemmen. Toen al bleek dat de meningen allemaal waren terug te voeren op de
vraag of de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de speciale eenheden van de
politie wel voldoende hun grenzen zouden kennen. Peter Vincent wees vooral op
het belang ervan voor onze veiligheid. Ik vond dat er te weinig aandacht was
voor ons, gewone burgers en voor de bescherming van onze persoonlijke gegevens.
Ook was ik bang dat journalisten teveel onder druk gezet konden worden en dat de
persvrijheid erdoor uitgehold kon worden.

Koos: De Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten kwam er
uiteindelijk toch. Het kabinet beschreef de argumenten die rondom het referendum
door jullie en ons allemaal op tafel waren gelegd. De rechten en verplichtingen
van de diensten moesten goed vastgelegd worden, zo schreef het kabinet erbij.
Delen van informatie, zoals via die solidariteitsclausule mag, maar dan alleen
met diensten in landen die de mensenrechten respecteren en democratisch zijn.
Dus ook in de gehele Europese Unie, dachten we toen. Maar Polen en Hongarije
dreigen nu roet in het eten te gooien.

Koos: Gegevens van ons allemaal mogen bewaard worden, maar dan
alleen onder scherpe voorwaarden en voor een niet al te lange periode van
maximaal drie jaar. En voor ons van belang: journalisten worden beschermd tegen
praktijken als afluisteren en stiekem volgen op straat. Inlichtingen- en
veiligheidsdiensten hebben dus een democratische basis om te bestaan en hun werk
te doen. Dat bevordert voor ons allemaal de veiligheid op straat en op onze
computers. Hopen we.

Koos: Bij onze veiligheidsdiensten is men er niet zo gerust op.
Die willen meer bevoegdheden om vooral digitaal informatie over ons allemaal te
kunnen verzamelen. Zij zien grote problemen op ons afkomen. Ze stellen in
aanvulling op de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten een Tijdelijke
wet cyberoperaties voor. Wat erin moet? Alle aanpassingen die op de wet van 2018
zijn aangebracht en die het functioneren in alle geheimenis beperken, moeten
weer uit de wet worden gehaald.

Koos: Twee maanden geleden, ter gelegenheid van haar aftreden,
zat Mariëtte Moussault, toenmalig voorzitter van de Toetsingscommissie Inzet
Bevoegdheden, op een hoorzitting in de Tweede Kamer. Haar werd het hemd van het
lijf gevraagd over die eventuele nieuwe bevoegdheden. Als toezichthouder zat ze
daar namens ons. Kamerleden vroegen haar van alles namens ons “Ik mag er niets
over zeggen van mijn bazen, de ministers van Binnenlandse Zaken en van Defensie.
En ik heb geen zin om straks vijftien jaar te brommen.”

Koos: Helder dus: die wetgeving over de zwarte doos van politiek
Den Haag blijft ons allemaal pijn doen. Geheimzinnigheid ligt ons niet en dus
doen we er lacherig over. Maar we willen wel met een veilig gevoel naar de
Bataclan, een festival of naar een sportwedstrijd kunnen.

Peter: Natuurlijk moeten de inlichtingendiensten in een sfeer
van vertrouwelijkheid en in het geheim kunnen opereren. Het gaat immers om het
beschermen van de democratische rechtsstaat. Ook wij doen heel veel onderzoek,
maar publiceren niet alles. Als we ook maar ergens merken dat er mogelijk
mensenlevens op het spel staan of dat een lopend onderzoek verstoord wordt met
alle risico’s voor de operatives, beslis ik als hoofdredacteur
in regel dat we niet publiceren. Er moet besef zijn voor wat er op het spel
staat. Eigenlijk doen de AIVD en de MIVD deels hetzelfde als serieuze politieke
journalisten. Informatie vergaren en analyseren. We zijn niet elkaars vijanden.
Integendeel. Samen vechten we voor het behoud van de democratische rechtsstaat.

Koos: Nederland beseft in ieder geval wel, dat we lidstaat zijn
van de Europese Unie en werkt volgens de spelregels van de
solidariteitsclausule. Anders dan we misschien dachten na het lezen van het
artikel in de Volkskrant van 5 mei 2023, is artikel 42 lid 7 van het Europese
Verdrag geen “vergeten artikel”.

Koos: En ja, ook bij Facts Found hebben we al eens vastgesteld
dat Zweden daarmee al heel veel bescherming heeft, ook al heeft de herkozen
Turkse president Erdogan nog geen groen licht gegeven voor het lidmaatschap van
Zweden land in de NAVO. Maar het bestaan van inlichtingen- en
veiligheidsdiensten ligt ons toch zwaar op de maag. Niettemin: de politie is
onze beste vriend. Toch?

Peter: Zeker, volstrekt mee eens. Deze mensen zetten alles in om
onze veiligheid en de rechtsorde te bewaken. Ook binnen Europees verband!
Bijvoorbeeld de Spaanse Guardia Civil is financieel door de Europese Unie
ondersteund om het geteisem dat via Spanje, Europa binnenkomt en dus ook naar
Nederland en België doorreist, in de tang te houden.

Peter vervolgt: Van de juist herkozen Erdogan hebben we niets te
verwachten. Die man representeert de
theocratische onrechtstaat
waar in
Allah voorgaat op de individuele vrijheid van de mens. De Zweedse waarden en
normen staan haaks op die van Erdogan. Erdogan is een serieus gevaar voor het
beschaafde Europa en zijn eigen vrijdenkende bevolking. Als Erdogan bijvoorbeeld
op een landmijn zou lopen, heb ik medelijden met de landmijn. Want hoe lang
duurt het om die landmijn weer in elkaar te zetten en tot revalidatie te komen
van die landmijn?

Denemarken schuift voorbehoud veiligheidsclausule 42.7 weg

Peter: Denemarken nam tot en met 2022 een bijzondere rol in het
gemeenschappelijke veiligheidsbeleid van de Europese Unie. Het door de EU-landen
aangenomen Verdrag van Maastricht inzake het gemeenschappelijke
veiligheidsbeleid werd niet geratificeerd door het Deense parlement. De oorlog
in Oekraïne veranderde de houding van de Denen, die overigens wel lid zijn van
de NAVO.

Peter: Dit werd een serieus probleem voor zowel de EU als
Denemarken zelf. Op een viertal punten gingen de Denen niet mee met het Verdrag
van Maastricht dat in 1992 werd aangenomen.

Peter: In december 1992 tijdens de Europese Raad (Eurotop) in
het Schotse Edinburgh werd er tussen de lidstaten van de Europese Unie en
Denemarken een overeenkomst gesloten die inhield dat Denemarken het recht
behield een voorbehoud te maken op de vier punten waaronder het
gemeenschappelijk veiligheidsbeleid.

Peter: Op 1 juni 2022 werd er een nationaal referendum gehouden
met de vraag of Denemarken het voorbehoud moest afschaffen. Een twee derde
meerderheid koos voor afschaffing. De Denen hadden inmiddels de situatie met
Oekraïne in ogenschouw genomen en waren op eigen grond ook al het slachtoffer
geworden van islamitisch terrorisme.

Peter: We kennen een stevige dreiging die uitgaat van de
Russische geheime diensten, maar ook de Chinese geheime diensten zijn actief.
Men lijkt helaas het destabiliserende gevaar voor de die uitgaat van de
woke-bewegingen te onderschatten. Ook extreme klimaatfanatici zijn tot zeer
gevaarlijke daden in staat die onze rechtsstaat kunnen en zullen ontwrichten en
ook deze lieden opereren grensoverschrijdend.

Peter: Wat betreft het islamitisch geweld: Daarbij ben ik toch
gecharmeerd van de gewezen persoonlijke instelling van de leden van de
communisten vretende IDB, de inlichtingendienst Buitenland die van 1946 tot en
met 1994 bestond en ressorteerde onder het Ministerie van Algemene Zaken. Als we
de gedrevenheid van weleer vertalen naar het heden” dan zouden we het volgende
wel eens als intern credo hebben kunnen horen en op het volgende neer zou kunnen
komen: “Maak de levens van geradicaliseerde moslims tot een absolute hel. Jaag
ze op en “hunt them down” tot er geen enkel exemplaar in onze vrije en open
samenleving meer overblijft.”

Peter: Om de dreiging op alle vlakken het hoofd te bieden moeten
we samenwerken met andere inlichtingen- en veiligheidsdiensten zeker binnen
Europees verband. Ik ben niet ingeven door haat, integendeel, doch louter door
realisme en weten wat terrorisme en statelijke agressie aanrichten.

Peter: Maar mochten door de noodzakelijke inzet van de speciale
eenheden, onder de geradicaliseerden doden vallen. So be it. Fijn! Ik mis ze
niet. Veel plezier met 42.7 maagden. Leve de vrijheid!