Nederlands 
Verkiezingen in EU lidstaat Letland: Pro-Russische partij wint verkiezingen
Verkiezingen in EU lidstaat Letland: Pro-Russische partij wint verkiezingen
door Peter-Vincent Schuld
De huidige regeringscoalitie in Letland heeft dit afgelopen weekend bij de parlementsverkiezingen stevig verloren dit ten gunste van de centrum-linkse pro-Russische partij genaamd Harmonie. De partij die thans de zittende premier leverde, de Unie van Boeren en Groenen, is blijven steken op 10% van de stemmen.
–
Letland is een land waar iets meer dan 25% van de bevolking etnisch Russisch is.
–
Het is opvallend hoe weinig aandacht hier aan besteed is in de Nederlandse en Vlaamse pers op het NRC en de Vlaamse
Standaard na, zeker gelet op alle spanningen met Rusland in de afgelopen tijd.
–
Letland, maakt samen met Estland en Litouwen deel uit van de zogeheten Baltische staten en waren gedurende de Sovjet-tijd onderdeel van de USSR. In alle drie de landen is er een aanzienlijke Russische gemeenschap.
–
In tegenstelling tot wat u misschien op het eerste zicht zal denken is de partij “Harmonie” niet anti EU of anti NAVO, nee de partij staat een nauwere samenwerking en nauwe banden met Rusland voor. Juist die intensievere contacten met Rusland is een punt van zorg binnen de Europese Unie. Het is zeker niet uit te sluiten dat de partij Harmonie, die aan de haal ging met zo’n 20% van de stemmen deel gaat uitmaken van de Letse regering.
–
Dit gegeven zal mogelijk gevolgen hebben voor het buitenlandbeleid van Letland, met inbegrip van de houding van Letland binnen de EU waar het de problemen met Rusland aangaat. Toch is er meer aan de hand. Waar waar activistische Letten een politiek vuur warm houden waarin gesteld wordt dat de Russen het “ophitsen” van de Russische minderheid moet staken, stellen politiek actieve Russen weer dat juist Rusland de beschaving bracht.
–
Feit is dat de Letse hoofdstad Riga, een oude Hanzestad, een kleurrijk pallet heeft van architectuur welke een vertaling is van de invloedssferen waarin het land ooit verkeerde.
–
Er is onder de Letse bevolking, zo goed als onder de bevolkingen van de andere Baltische staten wel stevige scepsis tegenover het Kremlin. Er is vrees voor een Russische invasie en de NAVO heeft haar presentie in de Baltische landen opgeschroefd als antwoord op Russische militaire aanwezigheid in de grensgebieden op Russisch grondgebied. Onder de jongere mannelijke bevolking zie je ook een bepaalde trots en een wil om in het leger te dienen.
In Riga herinnert zich men goed dat er in het begin van 1991 er confrontaties waren tussen Letten enerzijds die de onafhankelijkheid van Letland nastreefden en Sovjet OMON troepen -politionele troepen van het Sovjet ministerie van Binnenlandse Zaken) die deze aspiraties met geweld de kop in drukt en hetgeen aan zes mensen het leven kostte.
Uiteindelijk werd Letland op 21 augustus 1991 onafhankelijk en trad het westers georiënteerd land in 2004 toe tot de Europese Unie. In Letland is men evenwel de Sovjet-overheersing en de confrontaties voorafgaande aan de onafhankelijkheid niet vergeten In de hoofdstad Riga tref je een gedenksteen die herinnert aan deze confrontaties en het verlies van mensenlevens.
In het dagelijks bestaan leven de Letten en de etnisch Russen gewoon naast en met elkaar. Velen spreken elkaars talen.
Het heeft er veel van weg dat voornamelijk op politiek niveau de scheidslijnen scherp worden getrokken niet in de laatste plaats onder druk van geopolitieke realiteiten.
–
Maar Harmonie was reeds een politieke factor om rekening mee te houden, de partij leverde ook de burgemeester van Riga.
Nu zij de verkiezingen heeft gewonnen zal ook binnen de Europese Unie rekening gehouden moeten worden met het feit dat er in diverse EU-lidstaten (de facto de Baltische staten) er een Russische minderheid woont. Een minderheid die getalsmatig wellicht niet zo groot is maar wiens sentimenten wel van invloed kunnen zijn op de relaties tussen Moskou en EU lidstaten enerzijds en op het te voeren politieke spel anderzijds. Zeker in tijden van politieke spanningen is er niet veel voor nodig om een klein vlammetje te laten escaleren in een stevige politieke brand die moeilijk te blussen is.
–
Het zal de Europese Unie maar ook de NAVO dwingen om enigszins zorgvuldig de relaties met de Russen te onderhouden en proportioneel en afgewogen te reageren bij incidenten zoals de affaire Skripal en het spionage-incident in Den Haag.
–
Escalatie van de spanningen is in niemands belang, al helemaal niet in die van de EU die pretendeert te streven naar een stabiel Europa opdat er geen gewapende conflicten meer uitbreken op het Europese continent.
