door Peter-Vincent Schuld

De voorzitter van de Europese Commisse had het nog zo gezegd tegen de lidstaten
van de Europese Unie. “Bestrijd het coronavirus niet via de grenzen”. De
reisbranche is al tijden vragende partij om Europees kleurcodes te geven aan
potentiële coronahaarden.

Nederland maar vooral België bewandelen nu een slinkse weg om mensen te
weerhouden om naar bepaalde landen of gebieden af te reizen. De Belgen maken het
wel zeer bont, door Code Rood af te geven. Met andere woorden: “Ga je toch en we
komen er achter krijg je een fikse boete”.Als DDR-leider Erich Honnecker nog zou
leven, zou hij dan trots zijn op de Belgen? Dus toch corona bestrijden via de
grenzen.

Reisorganisaties als TUI werden gedwongen om fiks kosten te maken op de reizigers
te repatriëren.

Zo langzamerhand beginnen er over het gedrag van de  Belgische autoriteiten
en virologen steeds meer vragen te komen bij artsen, burgers politiek en zelfs
en de overheid zelf.

Dit tot grote ontevredenheid van het Belgisch virologisch “orakel” Mark van
Ranst, waarvan uw verslaggever zich begint af te vragen wanneer hij zijn boek
“Mein Virus Kampf” gaat schrijven. Van Ranst poogt  elk publiek debat op elk
niveau als een “probleem” te bestempelen en daarmee te elk nadenken in de kiem
te smoren. Plaatst Van Ranst zich buiten de rechtsstaat zoals we dat van een man
met een marxistische visie op de samenleving kunnen verwachten?

Vastgesteld moet worden dat de ingezeten en buitenlandse ogen meer en meer van
mening zijn dat de  Belgen hun eigen land niet eens kunnen  besturen (nou ja
land, laten we het houden op twee tegengestelde aarshammen die met deplorabele
touwtjes en verroestte nietjes aan elkaar verbonden zijn).

Wat zijn dan de maatregelen van bestuur dan nog waard? Heel Spanje op rood
terwijl het land maar voor een gering aandeel bevolkt en bewoond is. Met je
camper naar een onbewoond plekje in bijvoorbeeld de autonome regio Extremadura
rijden en daar verblijven levert geen enkel risico op. Maar zo intelligent
lijken de Belgische bestuurdertjes niet.

Ben je bang om ziek te worden? Laat u uw leven leiden door angst? . Blijf
dan thuis en ga lekker naar The Voice kijken. Maar is het niet kwalijk om een
ander niet het recht om levensvreugde te laten ervaren, te reizen, lief te
hebben, te knuffelen of te vrijen op het strand. Het leven kent nu eenmaal
risico’s.

We rijden dus door de regio Extremadura en belanden in een klein hotelletje in
Jaraicejo waar we de enige gasten zijn om te slapen en te eten. Het is er doods.
Als we aan de hoteluitbaatster vragen of hier veel covidgevallen waren is het
antwoord eerlijk en rechtuit: “Neen”. Maar de handhaving van het dragen van
mondkapjes in deze wat desolate regio, is daarentegen streng volgens de
hoteluitbaatster. 

We ontmoeten er tijdens het ontbijten buiten op het terras aan de weg een wat
authentieke man genaamd Daniel. Daniel is helaas wat aan zelfkant van de
samenleving geraakt. Een wat zonderlinge figuur maar geen slecht hart. En wat
hij op het hart heeft vertelt hij. Zijn mondkapje is vuil, zijn kleren zitten
onder de kattenharen. Daniel inschattend heeft hij meer geborgenheid gevonden
bij de dieren dan bij de mensen.
Niet veel later wordt ons vermoeden door
de herbergierster  bevestigd. “Veel van onze gasten vinden Daniel vervelend
omdat hij iedereen aanspreekt”. We laten de hoteluitbaatster direct weten dat
Daniel voor ons geen “last” is. Mensen zoals Daniel hebben vaak een verhaal dat
het aanhoren waard is.

Een eenzame ziel die nooit aanspraak krijgt en waar niemand naar luistert. Dat we
“buitenlandse” journalisten zijn vindt hij geweldig. Toch speelt er zich een te
verwachten verhaal af als we hem in de ochtend vragen of hij wat wil drinken.
Een biertje dus. Maar wie zijn wij om te oordelen en Daniel dat biertje te
onthouden? Daniel geeft af op de politie.”Ze rijden alleen maar rond om te
kijken of je een mondkapje draagt”, om daarna, in een staat van “gal spuwen”, te
vervolgen “die boetes zijn onbetaalbaar”. Corona, we hebben hier geen corona,
waarmee deze man het verhaal van de herbergierster bevestigt. Zoals in zowat elk
land is de kritiek op de Spaanse regering fel en de bewoordingen die Daniel in
het Spaans daarvoor uitkiest zijn van dien aard dat ze absoluut in het Spaanse
scheldwoordenboek thuishoren. Daar zit Daniel, op een muurtje bij een boom, nog
even een sigaretje schooiend. We gunnen het hem van harte. De man heeft het net
als veel Spanjaarden niet breed. We stellen zowel aan Daniel als aan de
herbergierster de vraag of ze denken dat de hulpgelden uit Brussel uiteindelijk
goed terecht komen.Het antwoord uit beider monden is resoluut “Nee”, ze hebben
niet het minste vertrouwen in de Spaanse regering en alle andere autoriteiten.
We nemen hartelijk afscheid van de hoteluitbaatster en van Daniel. We stoppen
hem nou gauw een pakje sigaretten en een stapeltje mondkapjes toe die we in de
reportagewagen op voorraad hebben liggen. De man is zielsgelukkig. Hij gelukkig,
wij gelukkig.

Maar de horeca in Spanje heeft niet alleen vragen bij de eigen autoriteiten maar
ze zijn ook boos op Nederland en België dat ze hun land als “no go zone” hebben
bestempeld met de kleuren oranje en rood. Dit jaar geen optochten van wulpse
dames en andere wilde types op de stranden om mensen te verleiden om naar
discotheken zoals de Pasha te komen. Geen beats waar je nachtenlang in trance op
kunt doorgaan. De edellieden der gezondheidsorden hebben samen met de
moraalridders hun paarden bestegen. Zit er geen andere kant van het verhaal?
Jazeker, waar mensen kort op elkaar dansen en plezier maken daar is de kans op
besmetting uiterst groot.

Of dit nu een hardloopwedstrijd  of een dance event is, het zweet druipt er in
beiden gevallen vanaf. Mensen zijn in “close contact” met elkaar. De frivole
eilanden waar je kunt snuiven van het ongeremde vrije leven, waar je kunt dansen
en genieten zonder moralistisch oordeel, feest kunt vieren en helemaal los kunt
gaan zijn min of meer op slot.  Voor hoe lang?

Het roken op de Balearen, (Ibiza, Mallorca en Formentera), werd in augustus in de
gehele openbare ruimte, dus niet alleen op terrasjes, maar echt overal in de
buitenlicht “verboden” verklaard, al staat er zelfs niemand op 10 kilometer
afstand. De kritiek hierop is en blijft dat dit niets meer te maken heeft met
corona-bestrijding naar mijn mening, maar met mensen in een keurslijf te gooien.
“Zo moet je leven en niet anders”, En ja, ook op de Balearen hebben de
socialisten het in de regionale regering voor het zeggen. De vraag dient zich
aan of de overheid “op straffe van” geen manier van leven wil opleggen, en zo ja
met welk recht.

Het Spaanse parlement heeft net een wet aangenomen dat lagere rechtbanken
niet meer bevoegd zijn om te oordelen of lokaal of regionaal genomen maatregelen
wel rechtmatig zijn. Alleen de hogere rechtbanken zijn nog bevoegd. Deze
situatie zorgt ervoor dat procedures langer in beslag gaan nemen en dat snelle
“voorlopige voorzieningen” zoals wij die in Nederland en België kennen niet meer
bevolen kunnen worden. De vraag dient zich aan of dit geen uitholling is van de
Spaanse rechtsstaat en welke consequenties die gaat hebben voor hen die onder
het Spaans recht vallen.

Is Spanje qua levendigheid en levensvreugde voor lange(re) termijn aan het
verliezen? Later komen we met een verhaal over Portugal, waar het verschil qua
levendigheid zeer groot is, maar echter ook met een aantal kanttekeningen.

De enige manier om antwoord op die vraag te krijgen is om te gaan rijden en te
gaan kijken. We kozen ervoor om een rit te maken langs de Costa Blanca.We pakken
de afslag vanuit zuidelijke richting bij Teulada en rijden richting Moraira en
Benissa langs de kust.

Het is er veel stiller dan normaal. Qua drukte op straat lijkt het een beetje op
de wintertijd ware het niet dat de aanwezige toeristen die er nog wel zijn nog
uiterst zomers gekleed gaan.

Je kunt je nog iets inbeelden bij de verplichte dracht in winkels, al is daar nog
aardig wat tegen in te brengen. Maar er lijkt een mondkapjes-dogma te zijn
ontstaan.Ik zie een vrouw met een jonge dochter uit een winkel komen. De aanblik
van al die mondkapjes dragende mensen begint vormen aan te nemen die we je het
beste kunt omschrijven alsof er ergens een ramp is gebeurd en de kans op
contaminatie via de luchtwegen zowat 90% is.

Natuurlijk biedt de situatie een commerciële opportuniteit en de handel in
mondkapjes van allerlei kwaliteiten van bagger tot redelijk tiert welig. Een
Chinese modewinkel in Crevillent waar je allerhande kleding kunt kopen van echt
tot namaak heeft ze al in de etalage op de modepoppen gezet.Is dit het nieuwe
normaal? Moeten wij dit willen?

Ja het is rustiger op de straten in de bekende plaatsen aan de Costa Blanca. Er
lijkt een nieuwe moraliteit in te zijn getreden. Het mondkapje lijkt het
schaamlapje van de 21e eeuw geworden. Het geeft een onwerkelijke aanblik.
Nazomer, en zowat alle mensen, zoals de Spaanse regels thans voorschrijven, met
dat vermaledijde mondkapje. Gelet op de afstand van elkaar rijzen er toch
serieuze vragen of het dragen van zo’n ding wel enig nut heeft. Heeft het
sowieso nut in de buitenlucht?

We zetten onze tocht verder en rijden door Altea. Ook hier minder toerisme.
Enkele toeristen keren terug van het strand met strandstoel, slippers en….
mondkapje.Bang voor besmetting of voor boetes? We passeren het bureau van de
Guardia Civil. Veel dienstvoertuigen staan bij het “quartel” geparkeerd. Is ook
de Guardia Civil het jagen op mensen die geen mondkapjes dragen moe geworden?

De Europese Unie heeft Spanje een stevig bedrag toegezegd om de schade te
compenseren. Die schade is er n die schade is niet te zuinig. De desolate
aanblik geeft op zijn minst het idee dat de verliezen in het Spaans toerisme
enorm zijn. Rechts duikt een stuk spoor op. Er wordt in diverse fases een
kusttram aangelegd van Benidorm door Altea naar Alicante. Het project wordt mede
gefinancierd door een fonds voor regionale ontwikkeling van de Europese Unie. Om
misverstanden te voorkomen, “mede gefinancierd”  betekent dat de Spaanse
overheid zelf het grootste deel in moet brengen.

Aangelegd in een tijd dat corona nog geen onderwerp was dat in iemands gedachten
opkwam. Langzamerhand rijden we Benidorm binnen. Een meisje op een scooter
passeert ons met helm en… mondkapje. Is hier sprake van angst? Hoeveel procent
kans heb je om besmet te geraken als je gewoon per scooter door het verkeer
begeeft? Is ook zij ten prooi gevallen aan de dogma’s van de Spaanse
autoriteiten.

Voor ons duikt een spoorwegovergang op waar de nieuwe kusttram, die is
aangelegd met Europese steun, haar eindstation nadert. In de kusttram zitten
amper of geen passagiers.

Het lijkt gevaarlijker om de rode waarschuwingslichten en de slagbomen te negeren
dan geen mondkapje te dragen.

Dit heeft iets spookachtigs. Het gevoel klopt niet. Ja er is een toename van het
aantal besmettingen. Dat geldt voor heel Europa. Maar waar zijn deze
besmettingen opgelopen? Door op straat te lopen? Dat het aantal besmettingen is
toegenomen lijkt toch enige samenhang te kennen met het ter beschikking zijn van
de zogenoemde PCR-tests.

U kent ze wel. In Nederland hebben de Gemeenschappelijke Gezondheidsdiensten
(GGD’s) her en der teststraten ingericht. Hoe meer testcapaciteit je hebt, hoe
meer gevallen van besmetting vaststelt. Maar dat betekent redelijkerwijs nog
niet dat mensen ernstig ziek worden of komen te overlijden. Hoeveel mensen waren
er werkelijk besmet tijdens de pieken die de zorg amper aankon? Hoe kan het dat
de normale sterfte cijfers ingevolge de griep fiks zijn gedaald en de
corona-cijfers zijn gestegen? Dat zijn toch vragen die een antwoord verdienen.

We rijden verder door Benidorm. De pleisterplaats voor overwinteraars en
vaak wat oudere vakantiegangers. Bingo spelen in het hotel. Nu zal er ook wel
eens “bingo” geroepen worden….als er weer iemand positief getest is.  Een
oversteekplaats. Een tegenstelling. Een oudere man met rollator steekt over met
een mondkapje stevig voor zijn gezicht gedrukt, een andere oudere man steekt in
tegengestelde richting over met het mondkapje onder de neus en mond. Angst
versusde kracht tot trotseren?  In welke samenleving zijn we terecht gekomen.

Die vraag komt aan de orde als we een jong gezin met kinderwagen zowat alleen
over straat zien lopen. Eveneens met het verplichte mondkapje. Ik mis niet
alleen de levendigheid in deze kustplaats maar ik mis ook de redelijkheid.

Even verder steekt een politiebusje de weg naar de kust over in Benidorm.
Is de politie nu je vriend of je vijand?  Vooral buitenlandse toeristen schijnen
het niet goed te weten als we ze aanspreken gedurende onze verkenningen.

Enkele honderden meters verderop is de zelfde straat opeens leeg, waar het anders
zo druk is. Via de kleine straatjes belanden wij in de buurt van de boulevard.

Ook hier een aanblik van een fors geminderde toeristenstroom. Oké, het is
niet de manier van vakantie vieren zoals uw verslaggever dat op prijs stelt maar
het gros van de mensen vinden dit soort plaatsen aangenaam om te verblijven.
Aangenaam?

Opnieuw een man die zomers gekleed is en als additioneel kledingstuk het dragen
van een mondkapje is opgelegd.

Weer een aantal meters verder een zicht op de nieuw aangelegde autovrije
voetgangersboulevard. Leeg! Auto’s mogen er niet meer komen, maar mensen zijn er
ook niet te zien. Het beeld wordt met het moment onwerkelijker en onaangenamer.

Benidorm wil maar wat graag de toeristen terug hebben en hebben daarom het
project “Isla Benidorm” gelanceerd om met name de Britse toeristen weer te
ontvangen met procedures op het vliegveld, veilige “corridors”  naar Benidorm en
opvangplaatsen in hotels waar mensen eventueel in quarantaine kunnen als ze toch
besmet zijn geraakt. Een beetje naar het voorbeeld van de Canarische Eilanden en
de Balearen. Maar is dit wel een onbezorgde manier van vakantie vieren? Hier
clasht de economie met een bepaalde gedachtegang over de volksgezondheid.
De
financiële verliezen zijn enorm.

De paar toeristen die we zien komen in familieverband van het strand of ze laten
hun hondjes uit. Het blijft een vreemde aanblik.

Maar hoe zit het met de Spanjaarden zelf? We keren terug naar Albatera, van
waaruit we gedurende de aanvang van de coronacrisis verslag deden.Het is warm,
ver boven de dertig graden. Oudere inwoners zitten op hun tuinstoeltje voor hun
huis aan de doorgaande weg. Met mondkapje. Is dit een fijne manier om van je
oude dag te genieten als je de hele tijd in de hitte met zo’n synthetisch ding
op je gezicht moet zitten?

Vrijheid? Missen we de vrijheid? Het wordt pijnlijk duidelijk als we naar het
Spaanse Catral rijden. We belanden in de Tuinen van de Vrijheid (Jardins de la
Libertad) waar anders de lokale jeugd bij elkaar komt en bij elkaar klit.
Nazomer 2020, weinig mensen, veel afstand van elkaar en geen vrijheid.

Maar onze tocht is niet ten einde. We willen zien en weten. We rijden op een
zondag naar Orihuela Costa, eveneens gelegen aan de Costa Blanca. Ook hier komen
en gaan mensen naar het strand en in veel kleinere getallen dan normaal. Het
dragen van een mondmasker blijkt niet voor iedereen even comfortabel te zijn,
sterker het is niet comfortabel, dus menigeen laat het mondkapje ook wat zakken
om wat gezonde buitenlucht binnen te krijgen.

De horeca gaat op haar manier om met de corona-problematiek. Overal plastic
desinfectieflesjes, iets waar we in een ander verhaal en in een andere setting
nog op terugkomen. De berg plastic afval is sinds de coronacrisis niet afgenomen
maar juist gestegen. Tja, “lieve” dames en heren politici, het leven laat zich
niet voorspellen. Daar gaan uw plannen om de berg plastic afval te verminderen.

Gasten komen aan bij het restaurant en wachten tot de mensen van de bediening
naar hun tafel op het terras begeleiden. Ja, er is nog wat klandizie. Vaak van
buitenlanders die aan de kust woonachtig zijn of die het toch aandurven om even
met vakantie te gaan. Maar valt u niets op? U kunt moeilijk met uw mondkapje uw
eten nuttigen. Dus u bent verplicht om met uw mondkapje op straat te lopen, over
het terras te lopen en dit alles in de buitenlucht, om vervolgens plaatst te
nemen, te eten en te drinken zonder mondkapje. Alsof de verspreiding van
“besmettelijke deeltjes” dan opeens zou stoppen als we de virologen moeten
geloven. Overdrijven is ook een kunst.

Wat keihard vaststaat is dat deze situatie niet zo kan doorgaan. De vrijheid is
in Spanje desastreus ingeperkt, de levensvreugde teruggebracht en voor wat? De
schade aan de economie is gigantisch. Boven en onder ziet u het samengevat. Er
zijn meer koffers te koop dan klanten die ze willen kopen.

Duidelijker kunnen we de situatie in Spanje niet omschrijven. Het leed dat met
deze crisis gepaard gaat is al helemaal niet te beschrijven, laat staan in beeld
te vatten.