door Peter-Vincent Schuld

De ontwikkelingen in de aardgas- en energiesector zijn bijna niet te volgen, zo snel gaan ze.  Voor de zoveelste keer passen we tijdens het schrijven van dit verhaal de inhoud aan, gelet op de laatste ontwikkelingen. Klimaat-goeroe en Europees commissaris Frans Timmermans vraagt de EU-lidstaten het gasverbruik met 15% terug te schroeven en dreigt met verplichte maatregelen maar tegelijkertijd op roept om de EU lidstaten om elkaar te helpen bij een gas tekort in een van de lidstaten. Het elkaar helpen, dat is een grondwaarde in de Europese Unie zoals wij de buren helpen als deze even niet uit de voeten kunnen. “Noaberhulp” zoals het zo mooi in het oosten van Nederland wordt uitgedrukt. Maar er zit een addertje onder het gas, euh sorry, gras. Energie behoort helemaal niet tot de portefeuille van Timmermans die voor de zoveelste keer zijn collega Kadri Simson voor de voeten loopt, die wel over energie gaat.

Misbruik van een intrieste oorlog?

Bij ons ontstaat de vraag of Timmermans, door zelfstandig zijn mond open te doen als klimaatcommissaris geen misbruik maakt van een intrieste oorlog en de daarmee samenhangende aardgasproblematiek en zulks alleen voor zijn klimaatagenda. We neigen tot die overtuiging te komen. Dan zou dat niet alleen niet ongepast zijn maar eveneens moreel verwerpelijk. Wat eveneens als kwalijk aan te merken valt, is dat Timmermans met zijn uitspraken een bom legt onder eventuele onderhandelingen met landen die aardgas kunnen en willen leveren en zich thans gesterkt zien om de prijs op te drijven.

Tijd om de zaken eens goed te bekijken. Maar waar landen en de Europese Commissie allerlei afspraken maken slaan we wellicht het belangrijkste over.

In ieder geval lijkt Polen niet zomaar bereid om de massaal aardgas verbruikende Duitsers te hulp te schieten. Maar heeft Polen hier toch niet een punt? De Duitsers zijn zelf zo dom geweest om kernenergie helemaal uit hun gamma te schrappen en alle kerncentrales te sluiten. Als je zo weinig visie hebt en je laat leiden door groene dictaten, dan zul je maar met je gat op de blaren moeten zitten. Solidariteit is mooi, maar niet afdwingbaar. Een groene verslaving kan een land tot een eco-junk maken. Dat leidt tot destabilisatie en dan zul je daar ook maar van moeten afkicken.

Hadden we de vermeende tekorten rond het aardgas niet kunnen voorkomen? Hoe langer en hoe vaker we de zaken wikken en wegen hoe vaker ik tot de conclusie kom dat het antwoord “Ja” luidt. Zijn toekomstige problemen met aardgas te voorkomen zonder dat groene gedram waarin maar gepusht wordt om aardgas als brandstof af te stoten?  Om dat te beseffen moeten we eerst eens even kijken hoe aardgas tot stand komt. Inderdaad door ontbindingsprocessen van plantenresten en dierlijke organismen. We spreken over methanisatie.

Ik kwam een afzuiger naar filter en pomp van een zwembad tegen, vol met dode insecten, en kwam weer tot de conclusie dat we hier het eerste stadium zien van het proces dat tot vorming van aardgas kan leiden. Pure logica.

Hoe zijn we door de klimaatfanatici misleid geworden en geïndoctrineerd geraakt waardoor de samenleving geen oog meer had voor de brandstof die we vandaag en morgen nodig hebben?. Maken we geen kapitale fout door de landbouw en veeteelt bij ons zo te beknellen terwijl we, als we heel eerlijk zijn, deze sector op energiegebied onze redder kan vormen?

Waarom kijken we niet in de breedte en de diepte maar focussen we ons op dossiers op basis van bureaucratische en politieke dogma’s. Hoeveel van die bureaucratische en politieke dogma’s hebben bij ons al niet het leven gekost aan burgers waaronder ook landbouwers die het leven niet meer zagen zitten? Mensen die geestelijk op waren en geen energie tot strijdbaarheid hadden.

Om de ontwikkelingen voor uw portemonnee en uw dagelijks welbevinden goed in de gaten te houden, moeten we over de grenzen kijken. Soms over de grenzen van het land waar u woont, soms over de grenzen van de Europese Unie en soms over de grenzen van het Europese continent. U beseft wellicht nu met de hoge energieprijzen dat uw leefwereld eigenlijk veel groter is dan de zogenaamde “natiestaat” waar sommigen zo de nadruk op leggen. U voelt hoe een oorlog in Oekraïne zorgt voor economische onrust die u rechtstreeks voelt in uw koopkracht. U voelt wellicht dat er meer, en lange tijd door andere media onderbelichte spanningsvelden aan de oppervlakte komen. Al die gebeurtenissen samen kunnen een desastreuze cocktail vormen die we niet met panikeren dienen te bestrijden, maar met rustig en doordacht handelen en sturen. Zeker qua energie, wat qua kosten een stevige hap uit uw portemonnee vormt . We zullen we nu echt de waan van de dag ver achter ons moeten laten, maar de dagelijkse gebeurtenissen wel goed beschouwen en beschrijven.

Frankrijk nationaliseert EDF

Binnen de Europese Unie is het qua energie inclusief aardgas vooral zaak om onder meer oog te houden op Frankrijk. Frankrijk sorteert voor op moeilijke tijden en geeft daarmee een richting aan in de Europese Unie ter stabilisatie van de samenleving. De grootste Franse elektriciteitsproducent EDF komt weer volledig in handen van de Franse staat. Het voormalige staatsbedrijf dat in 1946, dus kort na de Tweede Wereldoorlog werd opgericht, is reeds voor 84% in handen van de Franse Staat, maar ook de resterende aandelen worden opgekocht. De Franse vakbonden vrezen voor opsplitsing, maar we moeten eerder kijken naar het denken van president Macron en de zijnen, die in navolging van de grote Franse staatslieden omarmde stabiliteits-denken. De Franse overheid wil duchtig gaan inzetten op kernenergie om minder afhankelijk te worden van aardas dat door derde landen wordt geleverd. Maar zoals het de Fransen betaamt wordt er verder nagedacht. Daar komen we nog eens op terug. De gesproken zinnen over het terugdringen van fossiele brandstoffen vormen een mooie verpakking. Want de definitie van fossiele brandstoffen is niet absoluut en waterdicht zoals u zult leren in dit verhaal. Over fossiele brandstoffen gesproken, de Britten waren reeds al enkele maanden geleden met EDF in gesprek over het openhouden van een EDF kolencentrale in Nottinghamshire. Nood zet een streep door klimaatplannen.

Israëlisch gas

De voorzitter van de Europese Unie Ursula von der Leyen heeft sinds enige tijd  eindelijk) afspraken met Israël gemaakt over de levering van aardgas uit Leviathan-velden in de Middellandse Zee op het Israëlisch continentaal plat. Het aardgas wordt ontgonnen door de Amerikaanse oliemaatschappij Chevron. Het gas komt in Israël aan gaat via pijpleidingen naar de eigen elektriciteitscentrales waar het wordt gebruikt voor energieopwekking in eigen land waar het de plaats heeft ingenomen van steenkool en olie. Via pijpleidingen wordt het gas ook geëxporteerd naar Egypte en Jordanië en weldra ook via Egypte naar de Europese Unie. Moreel gezien ook een stuk gerechtigheid voor de Joodse Staat, waarvan zovele inwoners Europa zijn ontvlucht vanwege het antisemitisme met als triest dieptepunt de  Holocaust op Europese bodem. Als we  naar het land Israël en haar inwoners kijken is het gewoon een Europees  beschaafd en democratisch land dat louter geografisch gezien op het Aziatisch continent ligt.

Nord Stream

De Russische Nord Stream 1 is recentelijk buiten gebruik voor onderhoud maar en gaan serieuze geruchten dat Gazprom wegens “overmacht” geen kubieke meter gas meer door de pijpleiding naar Duitsland zou willen transporteren. Persbureau Reuters meldt dat dit gerucht mogelijk een “canard” zou zijn en dat de Russen via de Nord Stream 1 toch weer wat aardgas naar het Duitse Lubmin nabij Greifswald willen transporteren. Wat het echt wordt? Sinds vandaag stroomt er weer wat gas door de pijpleiding van Rusland naar Duitsland. Als het Russische  Gazprom niet zou gaan leveren en de inmiddels aangelegde en gebouwde pijpleiding en installaties die de Nord Stream 2 vormen, op termijn niet in gebruik zouden worden genomen en tussentijds niet onderhouden zouden worden, dan zou dat neerkomen op een enorme kapitaalvernietiging en een hoop oud ijzer aan gasbuizen op de bodem van de Baltische Zee en de Oostzee. Liefs uit Moskou met een zoen die een judaskus kan te zijn. Gebruikt het Kremlin energie als “weapon of mass destruction?” Het lijkt er wel op. Reeds 20 jaar geleden legde mijn betrouwbare bron deze Russische tactiek reeds haarfijn uit. Mijn bron kent van zeer nabij de mechanismen in Rusland en kent deze als haar of zijn broekzak. De identiteit zal ik nimmer kunnen prijsgeven. Maar voor het overige is er niets nieuws onder de zon.

Boorputten gasvelden op het Nederlandse deel van de Noordzee kunnen worden heropend

De milieulobby kan tandenknarsend en nagelbijtend op het dak gaan zitten nu na Duitsland ook Nederland groen licht gegeven heeft voor het winnen van aardgas uit kleinere gasvelden op de Noordzee.  Duitsland had al een akkoord gegeven aan de ook op het Nederlands continentaal plat actief zijnde oliemaatschappij One -Dyas

Een maatschappij die ontstond uit de fusie tussen Oranje Nassau Energie (geen verband met de Nederlandse Koninklijke Familie Van Oranje Nassau) en Dyas, is volgens haar website de mening toegedaan dat er nog meer niet ontdekte gasvelden zijn op het Nederlandse en Duitse continentaal plat op de Noordzee.

In Nederland zijn er 12 oliemaatschappijen vergund tot het winnen van olie en gas waaronder ONE-DYAS, de NAM en het Duitse Wintershall en zijn verenigd in brancheorganisatie Element NL, tot voor 1 mei van dit jaar gekend onder de naam NOGEPA. In maart van dit jaar, had toen nog NOGEPA namens haar leden al bekend gemaakt dat met 6 miljard kubieke meter aardgas er wat soelaas geboden kon worden als tegenwicht voor het Russisch gas. Pikant detail is dat energiereuzen BP en Shell in de voorgaande jaren hun belangen in diverse gasvelden op de Noordzee, met name op het Britse continentaal vlak hadden verkocht dan wel in de etalage hadden gezet.

EU-politici en Rusland, een moeilijk verhaal

Helaas moeten we tot de conclusie komen, dat de actoren die actief zijn binnen de Europese Commissie, binnen het Europees Parlement en een fiks aantal regeringen van de lidstaten niet eens de moeite hebben willen nemen om het Russisch denken in het Kremlin, of we het er nu mee eens zijn of niet, te begrijpen. Door die moeite niet te doen, jarenlang wel gas afnemen van Rusland en tegelijkertijd de Russische Federatie niet te beschouwen als een volwaardige partner op het Europese continent heeft de Russische Federatie op het ongewenste en agressieve pad gebracht. Zo stonden we nog amicaal met de vorige Russische minister van Buitenlandse Zaken Igor Ivanov op een raad van Europese ministers van Buitenlandse zaken te praten of zagen we Ivanov zelfs op een NAVO-raad van de Ministers van Buitenlandse Zaken en zo was het gedaan. Er is iets duchtig fout gegaan in de relaties tussen Rusland enerzijds en de Europese Unie en haar lidstaten anderzijds. Los van het feit dat het optreden van de Russische Federatie in Oekraïne gewoon feitelijk in strijd is met het internationaal recht en dat niet zonder consequentie kon en kan blijven, zullen we de politieke moed moeten hebben om in de vorm van een onafhankelijk feitenonderzoek inclusief zittingen met getuigen die onder ede gehoord worden exact moeten gaan vaststellen hoe, wanneer en waarom de relaties met de Russische Federatie zijn gekelderd.  Daarin dient ook meegenomen te worden welke personen daarin welke rol hebben gespeeld. Niet de Europese Unie als instituut op zich, maar individuele personen met een politiek mandaat de in de diverse Europese instellingen actief zijn en geen kennis of wetenschap willen hebben van de Russische manier van denken, of deze wel hebben maar er geen rekening mee hebben willen houden omwille van wat voor politieke redenen dan ook. Zij zouden wel eens een mate van politieke medeverantwoordelijkheid kunnen dragen voor de acceleratie van de verslechtering van betrekkingen met de Russische Federatie en zelfs eventueel de escalatie in oostelijk Oost-Europa met de verschrikkingen in Oekraïne als gevolg.

Alleen al om herhaling of verdere escalatie te voorkomen is zo’n feitenonderzoek hard nodig. Maar is het op dit moment politiek haalbaar omdat onder meer de Europese Unie, terecht overigens, Oekraïne te hulp is geschoten? Immers hoe u het ook wendt of keert, het internationaal recht is geschonden, het oorlogsrecht wordt geschonden en dat is onaanvaardbaar en onacceptabel.

Aan de doelstellingen houden waar de EU oorspronkelijk voor bedoeld is

De voorlopers van de Europese Unie, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, Euratom en de EEG waren instellingen die gebouwd werden met het oog op (energie) stabiliteit, het voorkomen van gewapende conflicten met een oog voor realiteitszin. Dit alles inclusief mechanismen voor als zaken uit de hand liepen, dus voorbereid op ingrijpende problemen. We dachten het na de val van de Sovjet Unie allemaal niet meer nodig te hebben. We gingen in de EU, spreekwoordelijk punten en komma’s schrijven nog voor dat er woorden waren. Kilo’s politici kwamen voorbij zonder dat zij het intellectuele gewicht hadden dat zo noodzakelijk was. Dat resulteerde onder meer in het niet meer aanhouden van strategische aardgasreserves die constant op peil zouden moeten worden gehouden. Niet alleen “onverwachte” wendingen vanwege Rusland konden roet in het eten gooien van de aardgasleveranties. Het hadden ook zomaar een serie van simultaan uitgevoerde aanslagen kunnen zijn op infrastructuren, lees pijpleidingen die het gas vanuit Rusland naar de EU brachten. Of het nu Al Qaeda, IS of Extinction Rebllion zou zijn geweest. Een boodschap middels “an act of mass destruction” is nooit uit te sluiten onder geradicaliseerde idioten.

De weg van het verre gas naar de EU en andere aandachtspunten

Wereldwijd is er geen tekort aan aardgas. Maar je moet het wel in Europa zien te krijgen of hebben we die ingrediënten al?  De eveneens in het laatste verhaal beschreven top van de landen aan de Kaspische Zee, gehouden in de Turkmeense hoofdstad Ashgabat waarbij ook de Russische president Poetin aan tafel zat blijkt nu grimmig naspel te kennen. Een rechtbank in het zuiden van Rusland heeft bevolen om een aan de Zwarte Zee gelegen olieterminals die de Europese Unie van Kazachse olie voorziet voor minimaal 30 dagen te sluiten. Formeel? Milieuredenen. Maar laat u niks wijs maken. Het bevel is tot sluiting is naar alle waarschijnlijkheid door het Kremlin gedicteerd. Milieuproblemen? Rusland? Nee de Russische tanks rijden zeker op stroom en de Russische kogels, granaten en raketten  zijn  zeker ook milieuvriendelijk en “fair trade proof” afgeschoten en vooral CO2  neutraal. Niet dus! Ga een ander wat wijsmaken.

Niet alleen In de Oekraïense hoofdstad Kiev maar ook in de Kazachse hoofdstad Nur-Sultan en elders in de regio zijn ze het gedrag in Moskou verschrikkelijk beu. Kazachstan is eveneens lid van de Euraziatische tegenhanger van de EU, de Euraziatische Economische Unie, waarvan Moldavië tot op heden waarnemer is. Maar nu Kazachstan een keuze lijkt te maken voor het bestendigen van de banden van de Europese Unie, dit zeer tegen de zin van Rusland, is een “Kazach-xit”  uit de Euraziatische Economisch Unie een realistisch scenario. Kazachstan heeft, zo politiek blijkt, geen behoefte aan isolationisme. Bovendien kampt het land met zeer ernstige  en levensgevaarlijke vervuilingen op milieugebied, mede veroorzaakt door de Russen gedurende de Sovjet-tijd en heeft westerse kennis nodig om de enorme oppervlakten op te schonen. Als het geld van het aardgas en de olie binnenstroomt is geld geen probleem. Maar er is o.a. Duitse techniek nodig om de problemen aan te pakken en op te lossen. Ben je als land te innig met het Moskou van vandaag, dan kan dat gevolgen hebben. Bovendien, voor de oorlog in Oekraïne waren Duitse milieu- en energiebedrijven al volop actief in Centraal-Azië, zoals wij u reeds eerder vertelden.

Geen stabiliteit : Onrustig slapen in Simferopol

Er valt geen stabiele economie te bouwen en er vallen geen stabiele internationale betrekkingen met de rest van de wereld te onderhouden zolang het Kremlin van vandaag, letterlijk haar voet heeft staan tussen Oekraïne enerzijds en Kazachstan anderzijds, zie de kaart van de regio.  Militair gezien is het onhaalbaar voor Oekraïne om de Krim weer in te nemen en de geografische Russische klompvoet die tussen Kazachstan en Oekraïne in ligt af te hakken. Dan resteert er alleen op termijn een optie tot het (intern) verwijderen van het regime in Moskou. Dat laatste lijkt vandaag geen haalbare optie.  Ook de Annexatie van De Krim door Rusland, welke onwettig doch op historische gronden plaatsvond, hoeft geen eeuwig verhaal te zijn. Niets is eeuwig, u niet, ik  niet, en  territoriale grenzen al helemaal niet. Denkt u maar niet dat de historisch en geopolitiek bewuste intellectuelen in de hoofdstad Simferopol van De Krim zo rustig slapen ongeacht of ze nu pro-Kremlin of pro-Kiev zijn. Het zou de zoveelste Krimoorlog tot gevolg kunnen hebben. Een laatste grote Krimoorlog (1853-1856) , waarbij onder meer het Ottomaanse Rijk, Groot-Brittannië en Frankrijk  tegen de Russen in het geweer kwamen zou zich kunnen herhalen.

Kazachstan versus Rusland en vice versa

Als Kazachstan zich blijft keren tegen Rusland, in de wetenschap dat op Kazachse bodem de belangrijkst Russische ruimtevaartbasis Bajkonoer is gevestigd, dan kan dit de Russen tot een nieuwe escalatie verleiden. Immers Kazachstan is lid van de Euraziatische tegenhanger van de NAVO, de CSTO. Staat de CSTO vandaag de dag op instorten? Het antwoord is “JA”! Heeft Rusland de militairen en het materieel om Kazachstan onder controle te krijgen en te houden? Nee! Het land is veel te groot. Er zijn diverse Russische militaire bases in Kazachstan. Maar Vocal Europe meldde reeds op 24 augustus 2015 dat de Kazachse bevolking de Russische militaire aanwezigheid (een erfenis uit het Sovjet-verleden)  in hun land steeds in mindere mate op prijs stelt en de Russische bijstand bij het neerslaan van de recente protesten tegen het verhogen van de brandstofprijzen heeft de afkeer van de Russen alleen maar groter gemaakt. Uit eigen ervaring vertel ik u dat Kazakken heel aardige, warme en vriendelijke mensen zijn. Totdat ze boos worden. Dat laatste heb ik niet aan den lijve ondervonden, maar er is mij veel duidelijk geworden via soms voor anderen onbegaanbare en ondoorgrondelijke wegen. Kazachstan kan zich, omwille van haar rijkdom aan olie en gas, het veroorloven om de Russische Federatie spreekwoordelijk even op glasscherven te lagen lopen en de Russische Federatie snijwonden te laten oplopen.

Blijft  de Russische Federatie tegen beter weten spreekwoordelijk doorlopen op glasscherven en er zit een iets te scherpe glasscherf tussen en het leidt tot een politieke slagaderlijke bloeding voor de Russische Federatie is de vraag niet of deze te stelpen is, maar of de Russische Federatie hulp zal ondervinden bij het stelpen. Tot waar laten we de Russische Federatie bloeden?  Tot de politieke dood intreedt en de machthebbers de politieke zegen geven? Dat lijkt verstandig. De Russische  burgers, mensen zoals u en ik, zijn onze vijanden niet.

Maar de Russische Federatie moet ook haar eigen economische belangen monitoren en haar burgers het gevoel geven dat ze niet worden vergeten. Gazprom, de Russische gasgigant was daarom maar al te trots om te melden via een door ons ontvangen persbericht voor 93% de bouw van de Siberian Power Pipeline tussen het aardgasveld van Kovykstinkoye en het aardgasveld Chayandinskoye in Siberie hadden voltooid.

De Siberische kou tussen het westen en de Russische Federatie heeft in ieder geval de gasactiviteiten in Rusland zelf niet bevroren. Maar wat gaan ze met het gas doen? Wat zijn de Russische plannen voor de toekomst.

Meer gas uit Azerbaijan

18 juli 2022: Plaats van handeling? Baku, hoofdstad en de voornaamste haven in een land waarvan de gemiddelde burger weinig tot niets kent. Naam van het land is Azerbaijan. We hebben er in een eerder verhaal reeds aandacht aan besteed. bijzondere mensen en ook weer lieve mensen. Op deze 18 juli van dit jaar bracht de voorzitter van de Europese Commissie, Usrula von der Leyen en haar commissaris voor energie Kadri Simson een bezoek aan de Azerbaijaanse president Aliyev. Azerbaijan levert aan de Europese Unie op dit moment zo’n 8 miljard kubieke meter gas per jaar.  Via een Memorandum of Understanding spraken de Europese Commissie en Azerbajan met elkaar af dat dit land haar gaslevering opvoert in 2023 tot 12 miljard kubieke meter, en vervolgens verder uitbreidt naar 20 miljard kubieke meter. Het transport zou plaatsvinden via een reeks bestaande pijpleidingen en de Europese Commissie bij monde van Ursula von der Leijen deed een toezegging om in Azerbaijan zo’n 60 miljoen euro te investeren. Er werd een juichverhaal opgehangen over hoe Azerbaijan de Europese Unie helpt bij het halen van haar klimaatdoelstellingen. Azerbaijan zou een belangrijke leverancier worden van “groene waterstof”. Kortom, het kon niet op. Bruto netto gaat het in principe gewoon om de gasleveranties voor nu veilig te stellen met aai- en paaiwerk.

De Trans-Anatolische Aardgas Pijpleiding TANAP

Het Azerbaijaans gas kan zo worden getransporteerd via de bestaande Trans-Anatolische Aardgas Pijpleiding dat deel uitmaakt van de Souther Gas Corridor. De leiding is verbonden via internconnectors met de Zuid Kaukasische Pijpleiding (SCP) en de Trans-Adriatische Pijpleiding (TAP) waarover wij in een vorig verhaal reeds spraken toen Gazprom de levering van aardgas aan Bularije staakte en Azerbaijan via de TAP te hulp schoot. Wie zijn eigenijk de aandeelhouders van TANAP?

Southern Gas Corridor Company (SGC) (51%), BOTAŞ (30%), BP Pipelines (TANAP) Limited (12%) and SOCAR Turkey Enerji A.Ş. (7%). SOCAR is overigens de Azerbaijaanse nationale gasmaatschappij die 49% van de aandelen in handen heeft van de Southern Gas Corridor Company en waarvan de Azerbaijaanse Staat aandeelhouder is voor 51%.

Via de interconnectors in Griekenland stroomt het Azerbaijaans aardgas via de Trans Adriatische Pijplijn vanuit Turkije, via Griekenland, door Albanië zo via de bodem van de Adriatische zee door naar Italië waar de leiding in het Zuid-Italiaanse Lecco  aankomt, (gelegen onder de Italiaanse havenstad Brindisi ) .

Historisch zien Azerbaijan en Turkije elkaar als zusterlanden. En de samenwerking op energiegebied is dan ook voor beide landen een kroon op deze relatie. Maar, tja, de pijpleiding loopt wel over Turks grondgebied. Daarmee neemt de EU een stevig risico om ten prooi te vallen aan de grillen van de Turkse president Erdogan. Turkije is weliswaar lid van de NAVO maar is ook het enfent terrible en speelpoppetje van ieder land waarmee het te maken krijgt. Maar dat neemt niet weg dat Turkije onder Erdogan er een uiterst dubieuze en een moreel discutabele geopolitieke opportunistische positie op nahoudt. Turkije kan de gasleveranties aan de Europese Unie op haar grondgebied onderbreken als het haar zin niet krijgt in dossiers waarover ze met de Europese Unie in de clinch ligt of nog komt te liggen. Die dossiers zijn wel nakende, zoals een mogelijke nieuwe stroom van Afrikaanse migranten die Europa in willen omdat er in Afrika voedseltekorten dreigen. Voedseltekorten die gecreëerd worden door de Russische vernietiging van Oekraïense graanvelden en de obstructie van transporten over zee. Het is niet voor niets dat Europese spoorwegbedrijven vorige week in Wenen bijeen kwamen om te kijken en te beslissen hoe Oekraïens opgeslagen graan per spoor uit Oekraïne gehaald kan worden.

Top  in Teheran

Turkije, Het land levert levert wapens, met name de gevreesde drones aan Oekraïne en gisteren zat Erdogan met reeds met zijn Iraanse ambtgenoot Raisi  om de tafel waar later die dag de Russische president Poetin zich bij zou voegen om formeel over Syrië te praten, daar in die Iraanse hoofdstad Teheran. Maar in de periferie van de initiële agenda van de top zouden er heel  veel andere thema’s op de agenda komen, zoals de Azerbaijaanse intentie om gas te leveren aan de Europese Unie en andere energiedossiers. Ik moest deze zinnen hierboven, vandaag 20 juli aanpassen van tegenwoordige tijd naar verleden tijd  werd mij gisteren al duidelijk.

En hoezeer bleken mijn vermoedens en informatie waarheid daar de top uiteindelijk uitmondde in een Russisch-Iraanse samenwerking op het gebied van olie en gas. Hadden we iets anders verwacht? Gazprom en de National Iranian Oil Company slaan de handen ineen. De toekomst zal leren wat we kunnen verwachten.

Gaat Turkije nog wel op Russische steun kunnen rekenen inzake haar Midden-Oosten politiek als zij het transport van aardgas via haar grondgebied naar de EU toestaat. Indien Turkije dat niet doet dan snijdt Turkije zichzelf in de vingers, want dan wordt ze als NAVO-lid nog meer gezien als “onbetrouwbaar” en de contacten tussen Teheran en Ankara worden ook niet zonder argusogen bekeken.  De vriend van mijn vriend is uw vijand worst aangevuld met de vijand van uw vijand is mijn tijdelijke vriend. Is vriendschap tussen landen geen illusie? Als je het via verdragen afdwingt door verdragen  mechanismen te laten bevatten die gewapende conflicten voorkomen zoals een  Europese Unie, is dat zeker wel mogelijk. In andere settingen  met verdragen die deze mechanismen niet bevatten is het voorkomen van oorlog soms schier onmogelijk. Zelfs het oude Britse gemenebest is geen enkele garantie op vriendschap tussen de deelnemende landen bij gebrek aan verdragen die deze vriendschap juridisch afdwingen. Daarom dat de internationale wereldgemeenschap, in tegenstelling tot de nodige ingezetenen van de Europese Unie zelf, vaak met enige jaloezie kijken naar de Europese Unie en haar verdragsmatige mechanismes.

Wed niet op 1 paard

En de landen binnen de Europese Unie, plus de Europese Commissie? Gelieve vooral niet op 1 paard te wedden. Dat is veel te lang gebeurd met het klimaatverhaal c.q de Green Deal, er op rekenen dat Rusland gewoon aardgas zou blijven leveren gedurende door de beschaafde wereld zwaar bekritiseerde en verwerpelijke aanvallen en slachtpartijen in Oekraïne. Tja, hoe ga je hier nu mee om? In betrekkelijke stilte worden de banden met het Zuid-Amerikaanse continent aangehaald, want daar zit veeeeel olie en gas. Formeel ging Borrell naar Zuid-Amerika om de vriendschap en gedeelde waarden te benadrukken. OK. Fijn. Boeiend. EU Hoge Buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell is al her en der al op charme-bezoek geweest. De charme-bezoeken van Borrell in de voorbije maanden kunnen gezien worden als een voorbode op een smeekbede om de Europese Unie op termijn van energie te voorzien.

Energie en Zorg Biogas

Niet ver van de Nederlandse en Belgische grens staat in de plaats Düren (Nordrhein-Westfalen, tussen Aken en Keulen een bedrijfsgebouw dat de bedrijfsnaam ZORG draagt. Het bedrijf is gespecialiseerd in de bouw van “biogas-installaties”.  Nu laten we eerst even eerlijk zijn. Feitelijk bestaat biogas niet, biomethaan bestaat niet en groen gas bestaat niet. We hebben het  gewoon over de productie van koolwaterstoffen met als voornaamste bestandsdeel methaan. Ook aardgas is niet meer dan methaan met stikstof en nog wat elementen. Maar methaan is het hoofdbestanddeel. Dus we spreken over de productie van nieuw methaan in plaats van methaan dat miljoenen jaren geleden tot stand is gekomen doordat organische materialen ontbonden. Het gecontroleerd ontbinden binnen een productieproces waarin organische stoffen afgebroken worden is dus niets meer en niets minder dan de productie van “nieuw aardgas”. Gelet op de hoeveelheid beschikbare organische (afval)stoffen in nieuw methaan schier onuitputtelijk.

Op de website van Zorg Biogas is te lezen dat hun record qua Megawatt uit een biogasinstallatie ligt op 26 Megawatt, wat volgens de website van Essent, na een korte en simpele berekening voldoende is om 26.000 huishoudens van energie te voorzien. Verhoudingsgewijs spreken we niet over enorme grote installaties. Edoch het bedrijf maakt melding van de bouw van 37 installaties gedurende een periode van 16 jaar verdeeld over 12 landen. Daar zit dus mogelijk en naar alle waarschijnlijkheid potentie in. Natuurlijk is Zorg niet de enige leverancier van Biovergisters, maar wel een bedrijf dat in het oog springt omdat het juist installaties heeft gebouwd die rijk zijn aan olie en gas. We gaan een verder kijken.

Voroshnevo, een plaatsje in de Oblast Koersk, Rusland. Een biogasinstallatie die  gevoed wordt volgens Zorg met 100 ton rioolslib, 50 ton mest en dagelijks 20 ton slachtafval. Vermogen? 2 Megawatt wat neerkomt op 2000 huishoudens.

Korsun, centraal Oekraïne, gesticht in 1032 door de prins van de Kievan Rus, behoorde ooit tot het Pools-Litouwse Gemenebest. De biogasinstallatie wordt dagelijks gevoed met 400 ton suikerbietenpulp. Vermogen? 7,5 megawatt , dus 7500 huishoudens.

Okny, Oekraïne. De biogasinstallatie wordt gevoed met 60 ton maïs kuilvoer. Vermogen? 1,2 MW, dus 1200 huishoudens

Teofipol, westelijk Oekraïne. De biogasinstallatie wordt gevoed met 480 ton mais kuilvoer per dag. Vermogen? 10,5 megawatt dus 10.500 huishoudens

Karagandi, Kazachstan. De biogasinstallatie wordt gevoed met 100 ton pluimvee-mest per dag. Vermogen? 1 Megawatt, dus gelijk aan 1000 huishoudens 

Tirnova, Dondușeni, Moldavië, De biogasinstallatie wordt gevoed 30 ton pluimvee-mest en 1′ ton mais kuilvoer. Vermogen 635 kilowatt, gelijk aan 635 huishoudens

Zomaar een greep uit een serie van  betrekkelijk kleine installaties.

Er dient zich dus een vraag aan.
Hadden we een eventueel tekort van gas niet kunnen voorkomen?
Ja natuurlijk wel!

De beantwoording met “Ja” was en is zeker niet  in goede aarde gevallen bij de overmatig gesubsidieerde milieulobby. Al hun verhalen waren zowel feitelijk als economisch inhoudelijk afgeslacht. Aardgas is voor het belangrijkste deel methaan en methaan is te produceren. We hebben het al vaker geschreven.

Onze agrarische sector had er wel bij gevaren en verschoond gebleven van niet rendabele biogasinstallaties op eigen erf. De mestboekhouding waartoe boeren verplicht zijn was grotendeels overbodig geweest, het stikstofprobleem had ook veel minder gespeeld, kortom lang leve de mest en andere afvalstromen die een agrarisch en organische oorsprong hebben.
Als we de tonnages aan dagelijks vrijgekomen rioolslib, bagger uit boerensloten, bermgras, GFT-afval, slachtafval, mest uit de veehouderij, slachtafval, inclusief kadavers, voedsel dat is teruggenomen of over de datum is in mega-installaties etc. etc. etc. verwerken,  dan merken we dat de boer rustig kan blijven door produceren en de afvalstromen geen last maar een economische waarde onder meer ten gunste van de boeren hebben. Het is geen geniaal plan, het is geen hogere rakettentechnologie. Het is niet meer dan gewoon het boerenverstand gebruiken.

Iets wat er in Europa echt deels verleerd zijn ondanks dat er zeker in Nederland al enkele relatief kleinschalige biogasinstallaties draaien op mest, slachtafval van kippen en afval dat is vrijgekomen uit de visserij en de visverwerkende bedrijven.Dooie vis, fijn dat het er is.  Algen, zeewier, noem maar op, de input is oneindig breed en schier onuitputtelijk. Het is onbegrijpelijk dat er in Moerdijk, op de Tweede Maasvlakte en in de Groningse Eemshaven, dan wel de haven van Antwerpen of Zeebrugge geen gigantische installaties zijn gebouwd om goedkoop methaan te produceren dat geschikt is als brandstof. Technisch is het haalbaar. Maar is het politiek haalbaar. Want wie liggen er altijd dwars?  Milieuclubs zoals  clubs ¨Stop de Stank” en “Behoud de Parel” wie weet zou Milieudefensie ook weer gaan aanhaken

Hoe zou het toch zijn als er op korte termijn en op zeer grote schaal nieuw (aard) gas geproduceerd wordt. Europees commissaris voor het klimaat Frans Timmermans zette ook al in op biomassa, er werd negatief op gereageerd vanuit de Nederlandse en Belgische politiek met voorop de Nederlandse minister van Energie en Klimaat Rob Jetten (D66).

Hij is qua politieke maturiteit nog maar amper uit de luiers, die ook al apart ingezameld worden. Rendement is natuurlijk beneden 0. Maar het klikt zo milieuvriendelijk, want alles moet gerecycled worden. Vergeet het, vergeet het gewoon.

Timmermans vertelde over biomassa niets nieuws, hij praatte alleen na, want Shell heeft al duidelijk laten weten dat we niet zonder (aard)gas kunnen. Het enige klimaat dat nu veranderd moet worden is het klimaat bij alle overheden van hoog tot laag. Weg met dat lokale eigen belang. Weg met “wij missen dan centjes uit afvalheffingen” etc. Ga werken voor je geld stelletje bureaucraten!  De economie moet goedkope brandstof hebben en  de leveringszekerheid  moet bewaard blijven. Voor dwaze idealistische en dromende politici en de op publiek geld parasiterende milieubewegingen is er geen plaats meer.

Het beeld wat er resteert is dat alles wat niet binnen de  dogma’s van de milieulobby past, aangevallen wordt, zelfs als het ten koste gaat van sociaal-economische stabiliteit en het koopkrachtplaatje van de burger. Het beeld resteert dat de linkse milieubeweging alles zodanig moeilijk maakt dat betrekkelijk eenvoudige oplossingen worden vergeten. of tot het onmogelijke worden gehinderd.  Productie van nieuw (aard) gas , dus methaan is voor deze bewegingen alleen aantrekkelijk als het “kleinschalig” plaatsvindt, zo het lijkt. We zouden maar eens tot de conclusie komen dat een grootschalige productie geld in het laatje brengt van energiereuzen zoals Shell. Want voor links zijn bedrijven als Shell en Esso, een Uniper of een RWE “vieze en vervuilende kapitalisten”. Laten we het dan maar niet hebben over de geur van gedragen geitenwollen sokken..

In het licht van de mogelijkheden voor de boeren en de huidige stikstof discussie maal het gedram vanuit de Europese Commissie inzake het reduceren van landbouw is de boosheid van de boeren te begrijpen. Ik heb niets met folklore en klompendansen, maar spreekwoordelijk gezegd maakt de boer op klompen niet alleen deel uit van ons cultureel erfgoed maar ook van onze economische toekomst. Alleen begrijpen veel mensen dat niet. Met lede ogen moeten we aanzien hoe de laatste decennia de boeren politieke treitering na politieke foltering hebben moeten doorstaan.

Gelet op de geopolitieke situatie waarin landbouw en energie, de twee motoren van iedere samenleving, zo onder druk staan moet je zorgen dat de druk van de ketel gehaald wordt, wil je geen  politieke rampen veroorzaken. Politiek is leuk, maar niet zelfstandig zaligmakend. Je zult altijd rekening moeten houden met de stabiliteit in een samenleving. Ik vrees dat wanneer het om de landbouw en de energievoorziening gaat het element van stabiliteit wel eens vaker uit het oog verloren wordt dan wenselijk.

Natuurlijk ben ik teleurgesteld en diep ongelukkig omwille van het feit dat diverse boeren over de schreef zijn gegaan en zij hebben qua PR hun zaak daarmee geen goed gedaan. Diegenen die de feiten begaan hebben, en voor de strafrechter gedaagd worden moeten goed beseffen dat zij als boeren op het land horen en niet in de “lik”. Eerst denken en dan doen! Jongens had dat nu niet gedaan. De rechter heeft het laatste woord en ik hoop dat de rechter “in goede  justitie” oordeelt. Maar terug naar de maatregelen die al decennia het landbouwbedrijf tarten. Zien we geen politieke dwalingen? Zien we geen onbehoorlijk bestuur vanuit de overheid?
Zien we geen onrechtmatigheden uit hoofde van de opleggende en afdwingende lokale, regionale, provinciale, landelijke en Europese overheden? Ik vrees het wel. Zijn deze overheden geen diepe buiging, met verontschuldigingen, schadeloosstellingen en het terugdraaien van heffingen, boetes en veroordelingen verschuldigd. Alles opnieuw wegende en ijkende is het antwoord naar mijn mening “Ja”.

Waarom?

Iedereen met een beetje verstand dat werkt weet dat de boeren nooit en te nimmer gemist kunnen worden en dat alles wat van of via het land of de stal komt een toegevoegde economische waarde heeft, dus ook de mest als grondstof voor gas. Maar mest wordt toch gebruikt om de landerijen vruchtbaar te maken? Ja klopt, en dat kan blijven gebeuren, ook na verwerking tot methaan. Technisch is het heel goed mogelijk om stikstof, water en ammoniak  uit het digestaat te halen. Wat is digestaat? Dat is hetgeen er overblijft nadat een organische stof als productiemiddel in de productie van methaan is “opgebruikt”.  Het digestaat is zo goed als onherkenbaar als het digestaat uit de vergistingstanks komt.
Methaan wordt tot op de dag van vandaag overal door de natuur geproduceerd, waar er ontbindingsprocessen plaatsvinden van veengebieden, moerassen tot en met vuilnisbelten. Aardgas is net zoals aardolie een product dat op en top,  op biologische wijze tot stand is gekomen. Organische stoffen komen tot leven en organische stoffen sterven af. De cyclus van het leven. In principe kan de productie van methaan onuitputtelijk plaatsvinden.

Kom op overheid en energieproducenten, laten we even sarcastisch en vilein doen. De milieubeweging ook in de mega-biovergister  en gaan met die methaan. We hadden tientallen jaren geleden al kunnen beginnen met bouwen van enorme vergistingsinstallaties, nu kan er geen dag meer gewacht worden. Bovendien, een groot aanbod van methaan (o.a. aardgas en biogas) drukt de prijzen.

Blijf kalm, redelijk en blijf nadenken

Kunnen we gas voor het bijvullen van aanstekers even in de bus laten? Geen nieuwe polemieken en crises veroorzaken? Gewoon nadenken en inventief blijven? Het totale plaatje van politiek, oorlog en energie is op zich al ontvlambaar en explosief genoeg.