Tekst: © Jan Schils

Foto boven dit verhaal: © Christel Dubos

Marokko strooit royaal met pesticiden maar hypocriete EU heeft ook boter op het hoofd

Geregeld worden in en buiten Marokko verse landbouwproducten, groenten en fruit alsmede verwerkte en verpakte levensmiddelen ontdekt, die besmet zijn met gevaarlijke pesticiden uit dat land. Dat gebeurt vooral bij steekproeven of sporadische overheidscontroles. Jaarlijks voert Marokko circa 600.000 tot 700.000 ton tomaten uit naar het buitenland. Daarvan gaat ruim 500.000 ton
naar de landen van de Europese Unie, vooral naar Spanje, Frankrijk, Italië Duitsland en de Benelux-landen.

Marokko heeft een associatieverdrag met de EU, wat onder meer inhoudt dat er doorgaans om politieke redenen geen controles plaatsvinden op die importen aan de grenzen. Als er toch wordt
gecontroleerd, dan gebeurt dat bij voorkeur in supermarkten. Ook citrusvruchten en watermeloenen uit Marokko worden de laatste jaren meer gecontroleerd.

De Marokkaanse overheid zegt te doen wat zij kan en aan een programma te werken om honderden toxische stoffen, die de voedselproductie bedreigen, te verbieden. Die boodschap dient duidelijk om te voorkomen dat Marokko, dat al jaren aanmoddert met een totaal inefficiënt pesticiden-beleid, zijn reputatie verder te grabbel gooit. Een Marokkaanse diplomaat, die wij daarover benaderden in Brussel, geeft toe dat er nog veel werk aan de winkel is in zijn land, maar vraagt ook om geduld en clementie: “Wij zijn bezig met een achterstand in te halen. Hoe zeggen jullie dat? Oh ja! Keulen en Aken zijn ook niet op een dag gebouwd. Onze overheid heeft de laatste jaren al heel wat gevaarlijke pesticiden of verdachte gewasbeschermingsmiddelen van de markt gehaald. Maar het kan en moet nog beter.
Maar de strijd tegen de illegale pesticiden in Marokko staat gelijk met dweilen met de kraan open. Er worden namelijk grootscheeps pesticiden het land binnen gesmokkeld wat meteen bevestigt, dat er een grote vraag naar bestaat.

Nu kan men Marokko met alle zonden van wereld overladen, maar ook de Europese Unie speelt niet bepaald een rol om de voor mens en dier gevaarlijke kankerverwekkende pesticiden eens en voor altijd de wereld uit te helpen. Het beleid dat de Europese Commissie (vroeger en nu) uitstippelt, wemelt van min of meer wetenschappelijke en pseudowetenschappelijke aannames en veronderstellingen en wordt beïnvloed door wensen of eisen vanuit de agrarische- en milieuwereld, overgoten met een uit het Europees Parlement afkomstige politieke saus die in feite helemaal niet ter zake doet. Want op enkele afgevaardigden na, weet niemand van de afgevaardigden daar van toeten
of blazen als het om pesticiden gaat

Maar het EU-pesticiden beleid is behalve wat schimmig en ontoereikend ook bijzonder hypocriet. Om dat aan tonen gaan we een paar jaar terug in de tijd. Want de EU stelt weliswaar haar strenge pesticiden-regelgeving als voorbeeld aan de hele wereld, ze levert intussen wel exportvergunningen voor gevaarlijke pesticiden naar derde landen af.

Dat bleek uit onderzoek van de ngo Public Eye in samenwerking met Greenpeace. Dat bracht aan het licht dat in 2018 maar liefst 81.615 ton in Europa geproduceerde pesticiden met illegale substanties de EU hebben verlaten. De onderzoekers controleerden de EU-exportmeldingen om zo de
verboden pesticiden op te sporen. Bij deze exportmeldingen gaat het om nota’s die chemische bedrijven moeten opstellen wanneer ze pesticiden, die
illegaal zijn in de EU, maar niet in het land van bestemming, exporteren.

De documenten bevatten informatie waarom het betrokken product verboden is, de
veiligheidsvoorschriften en de verhandelde aantallen. Per saldo betreft het in totaal 41 illegale stoffen die buiten de EU verkocht werden. De EU verbood ze wegens het gevaar voor kanker, omdat ze
dieren ziek maken, grondwater vervuilen, hormonale- en vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken en ongeboren kinderen ernstige gezondheidsschade toebrengen. Volgens de onderzoekers is het vooral om de pesticide Paraquat, die wordt gebruikt bij maïs, soja en katoen.

Paraquat is een omstreden en levensgevaarlijk pesticide die binnen de EU  sinds 2007 verboden is. Het innemen van een kleine dosis is al fataal. Normale blootstelling eraan verhoogt het risico op de ziekte Parkinson. Producent Syngenta (in Chinese handen) ontkent dat en noemt het product veilig als men
zich aan de veiligheidsvoorschriften houdt.

(Marokko is niet alleen een land dat vooral landbouwproducten en groenten en fruit produceert. Het land heeft ook een belangrijke industrie en exporteert auto’s, meststoffen, elektrische componenten, anorganische chemicaliën en textiel) naar Europa en andere regio’s).

Commentaar: De wereld op zijn kop

door Christel Dubos en Peter-Vincent Schuld

Marokko is een land dat in de voorhoede loopt in het exporteren van ellende; Criminelen, drugs, terroristen, veilige landers  en andere  ellende. Het kost ons allemaal bakken met geld, tijd, energie en mensenlevens.

Maar als we ons beperken tot de de landbouw is het natuurlijk van de zotten dat we binnen de Europese Unie onze agrarische sector het water aan de lippen staat en met regels “knevelen” en dat we tegelijkertijd landen als Marokko en landen uit Zuid-Amerika de kans geven om producten die bespoten zijn met kwalijke en schadelijke chemicaliën naar de Europese Unie te exporteren en daarmee de ingezetenen van de EU bloot te stellen aan ernstige gezondheidsrisico’s.

Maar waarom?

Je kunt hier talloze redenen voor bedenken, maar het lijkt in de richting te gaan om vooral de politieke banden met betrokken landen niet te schaden of te verbeteren en wat wellicht ook voor de hand ligt is het over de rug van de ingezetenen van de Europese Unie een soort van verdekte ontwikkelingshulp te verstrekken. Vrijhandel? Perfect! Maar dan moeten de spelregels en de naleving daarvan ook gelijk zijn.
Binnen de Europese Unie hebben we dat redelijk goed geregeld, maar als het van “buiten komt”
en dan de spelregels niet of selectief toe te passen is natuurlijk echt te zot voor worden.

Spaanse boeren

Onder meer de Spaanse supermarktketen Mercadona heeft boter op het hoofd. We troffen een zak boontjes aan afkomstig uit Marokko en opnieuw verpakt in Spanje. De Spaanse boeren waren het zat en hebben een aantal filialen van deze supermarktketen belaagd in de afgelopen weken.

Het team van Facts Found wist de hand te leggen op een chemische analyse die uitgevoerd werd door Laboratorio Espejo uit Sevilla van 16 februari j.l. Er werd een onderzoek door dit laboratorium uitgevoerd naar chemische middelen die gevonden werden op aardbeien uit Marokko. De resultaten zijn vernietigend voor Marokkaanse producenten en exporteurs, maar ook voor de Europese politiek die zich weer heeft begeven op zeer glad ijs.  

De aardbeien lijken te zijn vergeven van de dubieuze middelen. U krijgt ze op uw bord en u wordt blootgesteld aan de gevaren. Het omwille van politieke redenen niet grondig controleren van de kwaliteit en eisen die aan producten worden gesteld is ongehoord.

Daarmee mengt de wetgevende macht zich in de uitvoerende macht en is er dus weer een verstrengeling van belangen. De uitvoerende machten de wetgevende macht zijn van elkaar gescheiden en dienen gescheiden te blijven.

Een Spaanse boer wist tegenover ons te verklaren ” Corruptie, corruptie van en binnen de opsporingsdiensten zoals de Spaanse Policia Nacional en de Guardia Civil”. Is dat zo? Nou kunnen we daar wat vraagtekens bij stellen.

Politieke inmenging is ongewenst, maar de diensten zelf, dus de uitvoerende ambtenaren van de SEPRONA van de Guardia Civil, een afdeling die deels te vergelijken is met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit NVWA, zijn echt niet te lam om partijen in beslag te nemen. Dat doen ze ook met enige regelmaat. Maar ook hier loop je tegen een capaciteitsprobleem aan.

Waar de betrokken boer wel volstrekt gelijk in heeft is dat er kankerverwekkende rommel uit Marokko geïmporteerd wordt en dat ook u dit op uw bord krijgt. Een andere Spaanse boer verklaart tegenover ons “Mijn citrusfruit ligt op het land te verrotten omdat ik het niet afgezet krijg en ik niet kan concurreren tegen de dumpprijzen uit Marokko”.

Het is de wereld  op zijn kop. Is het te verklaren dat boeren in Europa dan boos worden? Ja. Maar luister eens een keer goed naar deze mensen. Niet met politieke oren maar ook met menselijke oren. We hebben toch zo onze mond vol over de menselijke maat in relatie tot het handelen van de overheid? Klaarblijkelijk geldt dat niet voor diegenen die dag en nacht werken om het eten op ons bord te brengen. De politiek blijkt dus weer te falen en te zwelgen in haar eigen niet bestaande wereldje.

Dat is niet de oorzaak van de Europese Unie als instituut, maar van de figuren die er werkzaam zijn. Bovendien, er wordt geen onderhandelingscommissie met een mandaat op pad gestuurd om tot akkoorden te komen, zonder akkoord van de lidstaten. Dus uw eigen regering. Het afschuiven op “Brussel” is te goedkoop, want zonder de nationale regeringen is “Brussel” ook een lege doos. Maar het gebeurt wel allemaal via de Europese instellingen in Brussel.

Het jammerlijke is dat individuele boeren soms niet over de communicatieve vaardigheden beschikken om de problemen helder en goed op tafel te leggen en zo hoog in hun emotie staan dat de boosheid de boodschap doet overheersen.