door Koos van Houdt

Van Amsterdam via Straatsburg naar Nice en weer terug
(bij het overlijden
van Jacques Chirac 19 november 1932 – 26 september 2019)

Europese journalisten hebben goede herinneringen aan
Nice. Nog prachtig weer in december 2000. In de Middellandse Zee werd
nog gezwommen. De terrassen langs de Promenade des Anglais zaten vol.
Daar konden ook de Europese journalisten van profiteren.

Want ondertussen zwoegde de Franse president Jacques Chirac in het nabijgelegen
congrescentrum van deze stad aan de Côte d’Azur met de overige regeringsleiders
van de toenmalige vijftien lidstaten en tien kandidaat-landen aan een nieuwe
tekst voor het Europese Verdrag. Het ging om “de kliekjes van Amsterdam”.

Waar dat op sloeg? De landen die tot 1989 achter het IJzeren Gordijn
verstopt lagen, wilden allemaal lid worden van de Europese Unie. Daarvoor
moesten de spelregels worden aangepast. Dat lukte niet in 1997 tijdens de
Europese Raad van Amsterdam.

De Franse president Jacques Chirac kreeg daar wel les op de fiets, maar
werkte niet mee aan een mooi resultaat. Sterker nog: hij had maar één wens: in
het Verdrag zetten dat Straatsburg voortaan de zetel zou worden van het Europees
Parlement. Die gift kreeg hij van toenmalig voorzitter en Nederlands premier Wim
Kok. Heel Nederland is daar nog steeds chagrijnig van.

Maar goed, Jacques Chirac moest deze niet geregelde “kliekjes van
Amsterdam” weer uit de vrieskist halen en in Nice alsnog regelen. Zijn zwoegen
zou de titel ‘Verdrag van Nice’ krijgen. Na vijf lange dagen en nachten
vergaderen, lukte het hem het nodige op papier te krijgen.

Hij moest in ruil Brussel als hoofdstad van de Europese Raad slikken.
Maandagmorgen om half negen volgde zijn persconferentie.
Was hij politiek
nu een geslaagd president? Nou, dat viel tegen. Nog geen twaalf uur later
vergaderden in zijn geliefde Straatsburg de voorzitters van de fracties in het
Europees Parlement.

Hun oordeel: broddelwerk, dat zo snel mogelijk in de prullenmand moet verdwijnen.
Er moet een grote conferentie komen, waarin in alle openbaarheid door alle
Europese instellingen samen en met deelname van de nationale regeringen en
vertegenwoordigers van de nationale parlementen een nieuw Europees
grondwettelijk verdrag zou worden geschreven. Die kwam er.

Intussen zou het broddelwerk van Chirac tijdelijk dienst kunnen doen. De
rest is geschiedenis. Wel een geschiedenis waarbij Chirac zag dat zijn tekst het
toch nog elf jaar als geldend verdrag uithield…..! Zie hier de Europese route
van Chirac: van Amsterdam via Straatsburg naar Nice en weer terug. Naar af.

Zie hier het beeld dat is gevestigd van de donderdag overleden Jacques
Chirac. Twaalf jaar president van Frankrijk. Daarvoor onder meer achttien jaar
burgemeester van Parijs. Hij was aardig, uitermate ijdel en voelde zich fijn op
het pluche. Maar hij gebruikte het pluche nauwelijks om goede dingen te doen
voor zijn eigen bevolking.

Zoals menig andere Fransman die in hoogheid gezeten was, kreeg hij te maken met
de onderzoekrechters in zijn land. Hij zou als burgemeester van Parijs fraude
hebben gepleegd. Het is nauwelijks bewezen. Het tegendeel al helemaal niet.

Van Chirac is zelfs geen prestigeobject als het Centre Pompidou bij het
Louvre te vinden. Zijn politieke werk heeft nauwelijks indruk gemaakt. Dat is te
meer zichtbaar omdat van zijn politieke vriend Michel Barnier het
tegenovergestelde gezegd kan worden. Die liet en laat in de periode van het
presidentschap van Chirac voortdurend grote indruk achter in Frankrijk en vooral
ook in de Europese Unie. Chirac verscheen na zijn aftreden in 2007 nauwelijks
meer in het openbaar. Hij overleed gisteren op de leeftijd van 86 jaar.