door Peter-Vincent Schuld en Christel Dubos

Foto: © Peter-Vincent Schuld Een Seahawk van de United States Navy tijdens een NAVO missie.

Afgelopen weer om precies te zijn, op 20 en 21 maart vond er in Brussel de “voorjaarstop” plaats van de Europese staats- en regeringsleiders die zowat geheel in het teken stond van de slogan plus inhoud “ReArm Europe”.

Het kostenplaatje was inmiddels bekend. 800 miljard euro, waarvan 650 miljard euro uit eigen middelen en 150 miljard via te lenen centjes.

De politieke families in Europa en de herbewapening

De oorlog in Oekraïne heeft ons in twee oorlogen gestort. Een hete proxy-oorlog in Oekraïne zelf en een directe Koude Oorlog met Rusland. Wij zijn opgegroeid met de originele Koude Oorlog en we kunnen u zeggen, dat was een tijd waarin het leven van alledag voortgang nam, maar het schaken op de strategische borden met een bijbehorende wapenwedloop ter afschrikking, was in volle gang. Ook toen waren er twee kampen. De communistenvreters die de Sovjet-Unie verafschuwden en de linkse vredesbeweging die het plaatsen van nucleaire raketten in Nederland en elders totaal niet zag zitten en waarbij mensen massaal de straat opkwamen om te demonstreren tegen de plaatsing van kernraketten. Het verscheurde de samenleving in twee kampen.

Anno 2025, zijn de rollen in politiek opzicht wat omgedraaid. Op de rechterkant is men nu wat geneigd om te zorgen voor een snellere weg naar vrede, waarbij er de hoop is dat nieuwe geografische grenzen door de loop der tijd wat zullen verzachten. Dus poorten in plaats van prikkeldraad en mijnenvelden. Maar intussen staan de poorten naar de hel vol open op aarde. In liberale middens, linkse middens en grote delen van de christendemocratische middens zien we meer een wil tot doorvechten totdat Oekraïne al haar grondgebied terug heeft, overeenkomstig het Internationaal Recht.

Beide Europese kampen die elkaars politieke tegenstrevers zijn, hebben vanuit menselijk opzicht valabele argumenten, maar de vraag is of de doelen haalbaar zijn dan wel standhouden.

Nu moet er bij aangetekend worden dat aanhangers van de beide nieuw ontstane “kampen” niet altijd “intelligente taal” bezigen bij gebrek aan kennis. We spreken over een regio waarvan de mores en de culturele achtergronden amper bij het grote publiek bekend zijn omdat in het westen het geschiedenis- en het aardrijkskundeonderwijs abominabel slecht was en nog steeds  is. Alleen aan een aantal universiteiten vindt er een zekere vorm van verdieping plaats. Dat doet zeer, omdat er zoveel te vertellen is wat bij het publiek tot betere inzichten leidt.

Peter:

“Ik was gedurende de Koude Oorlog wars van vredesbewegingen en demonstraties. Ik begreep de zekere noodzaak van afschrikking, maar besefte wel dat er aan de andere kant van het IJzeren Gordijn ook mensen leefden en niet louter monsters. Wat verbindt mensen nu meer dan hulp bij incidenten en calamiteiten?  In de jaren 80 waren de tieners nog niet zoveel “alwetend” als nu en ik maakte, ik was een jaar of 16, een afspraak bij de ambassade van wat toen de Sovjet Unie was om te kijken of het mogelijk was om de brandweer in Moskou te bezoeken. Ik werd hartelijk ontvangen door de ambassadesecretaris van de Sovjet-ambassade in Den Haag en ik kreeg de toestemming om de brandweer in Moskou te bezoeken, alleen had ik als tiener de centjes niet om het allemaal te bekostigen. Wist ik veel wat dat allemaal kostte. Maar ik stapte zonder enige angst en schroom, zonder enige terughoudendheid, dat pand binnen van waaruit spionnen en diplomaten druk in de weer waren. Kon mij het schelen. Ik had niets te verbergen en had ook toen geen dubbele agenda´s. Gewoon een open blik op de wereld, maar wel eentje met principes, met een enorme fascinatie voor Oost-Europa. Waarom zouden de Sovjets mij iets willen aandoen? Het werd allemaal met lede ogen aanschouwd door mijn ouders. Alleen mijn vader vond dit soort stappen in de wereld zetten wel grappig…….. tot op zekere hoogte.”

Wat we zien, en terecht dat we het te zien krijgen, is het onbeschrijfelijke leed dat de Oekraïense bevolking en de nabestaanden van gesneuvelde Oekraïense en Russische militairen te verwerken krijgen. De situatie is intussen dermate geëscaleerd waarbij Rusland zonder nuance overeenkomstig het geldende narratief de “vijand” is.  Onder dit politiek gesternte, gebruik makend van de geopolitieke realiteiten en het onzeker zijn van Amerikaanse bijstand overeenkomstig artikel 5 van het NAVO-verdrag, houdende een aanval op één is een aanval op allen, is dat Europa genoodzaakt is werk te maken van haar eigen defensie-apparaat, wat na de val van het IJzeren Gordijn stelselmatig werd uitgekleed. Het acute vijandbeeld rond Rusland verdween.

De eerste verkeerde analyse en vorm van onverstandig beleid

Aan het einde van december 1979, kort na het westers kerstfeest, en kort voor het feitelijk orthodox kerstfeest, trokken Sovjet troepen Afghanistan binnen om de toenmalige Afghaanse regering te hulp te schieten in het neerslaan van de islamitische rebellen die gewapenderhand de macht wilde grijpen. De Russen, om het zo maar even uit te drukken kenden binnen de grenzen van de Sovjet Unie maar al te goed de risico´s van islamitische uprisings, en de Sovjets onderdrukten deze door een zekere verplaatsings- en assimilatiepolitiek te voeren. Russisch Turkestan zoals we de islamitische regio al sinds de tsarentijd noemen in de Sovjet-Unie, is altijd een gewelddadige breuklijn geweest.

Maar een zeker rekensommetje van destijds waarbij de VS onder meer Stinger raketten te leverde aan het Afghaans verzet, de Mujahedin, tijdens de Russische invasie in Afghanistan, wat nu de deels de Taliban is, getuigde nu niet echt van historisch inzicht met een lange termijn visie. De communisten onderdrukten de vrijheid van religie overeenkomstig de Sovjet doctrines. Feitelijk dus ook de islamitische religie annex ideologie.

De analisten uit die tijd in onder meer de VS  hadden een politieke waas voor hun ogen. Alles wat de voormalige Sovjet Unie deed, was fout overeenkomstig het toen geldende narratief. Maar was dat ook zo?

Er was geen ruimte voor verdieping in het publieke debat. 9/11 heeft geleerd dat we in het Westen zwaar fout zaten.

Misschien gaan we iets leren

We spreken nu over de versterkingen en de wederopbouw van de defensie in Europa. Maar je kunt niet één op één stellen dat die vernieuwde en verhoogde defensiecapaciteit louter en alleen bedoeld is om als afschrikking te dienen voor een vermeende agressie van Rusland jegens dit deel van Europa.

In theorie kun je nog steeds stellen dat het mogelijk is dat een toestel van Air France KLM gekaapt wordt om deze vervolgens in het Louvre in Parijs of in de drukke binnenstad van Rotterdam te laten neerstorten als een daad van islamitische terreur. Wat voeren landen als Iran nog in hun schild?

Al Qaeda is ver van weggeweest, sterker zelfs, de facto hebben ze vermomd in maatpakken de macht in Syrië. Je kunt niet van de Amerikaanse belastingbetaler verwachten dat ons deel van Europa blijft parasiteren op de financiën van de VS. Dat zou niet eerlijk zijn.

Over de besteding van het geld voor de nieuw op te bouwen defensie in Europa moeten we eerlijk zijn. Dat we straks gehouden zijn om 65% van de gelden voor de ontwikkeling en inkoop van defensie materieel in Europa te laten plaatsvinden is onverstandig en erg dom. We zullen moeten kiezen voor het beste materieel tegen de beste prijs. Dat materieel, die hoogwaardige defensie technologie, vinden we niet alleen in Europa, maar juist  ook in Israël en de VS.

Dus ook daar zullen we moeten kunnen inkopen zonder aan de 65% EU based – 35% foreign based defensie-industrie vast te zitten. De arrogantie van Europese ideologische en technologische suprematie is onverstandig.

Natuurlijk hebben we in Europa een goede defensie-industrie.Van Dassault tot Rheinmetall en Damen Shipyards. Maar we mogen ons er niet op blindstaren.

Hongarije en een EU-leger

Hongarije vindt het niet gewenst om mee te doen aan deze versterking van de Europese defensie. Hongarije heeft feitelijk moeite met het narratief “Rusland als primaire dreiging” waaronder het thans geschiedt. Als het narratief anders en breder wordt zal Hongarije heus wel bijdraaien. Tot die tijd spreken we over een coopération renforcée binnen de Europese Unie, vertaald naar het Nederlands, een versterkte samenwerking van de overige 26 lidstaten. Er is vooralsnog geen sprake van een totaal geïntegreerd EU-leger, dat is een volstrekt andere discussie. Deze twee zaken worden aan de tafels van menig talkshow volstrekt door elkaar gehaald.

Dag zuster Ursula met een Open Einde

We moeten realistisch zijn. Die eerlijkheid, dat inzicht en die bescheidenheid missen we volstrekt in de woorden van de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Ze blijft zich emotioneel en retorisch uiten, iets wat in gevaarlijke tijden, waarin enige terughoudendheid gewenst is, toch een belangrijke zaak is. Zelfs wijlen Margaret Thatcher, de voormalige Britse premier en omschreven als de Iron Lady, had nooit alle diplomatieke deuren gesloten met Rusland. Er was weliswaar sprake van een kat- en muisspel tussen de Sovjets en Britse geheime diensten, maar er zat  niet zelden een stukje humor verwerkt in de tegen elkaar gerichte operaties. We gaan in deze geen details uit de doeken doen, vanwege het feit dat sommige “grappen” nog steeds actueel zijn en wij de veiligheid van de “operators” niet in gevaar willen brengen. De Britse premier Margaret Thatcher, had als ze nog geleefd had en als de Britten nog binnen de Europese Unie waren gebleven, de beste voorzitter geweest van onze Europese Unie. Haar intelligentie en haar gebalanceerd dualisme tussen daadkracht en diplomatie was van een uitzonderlijk hoog niveau, waarbij Von der Leyen verbleekt in het grote niets.

We schrijven dit in de nacht nadat de uitvaart plaatsvond van de zanger Rob de Nijs. Herinner zijn hit:

Dag vader en dag moeder, dag zuster Ursula, ik zie het hier niet zitten, ik ga naar Amerika. (zoals zoveel Europeanen in het verleden deden.)

Het hartverscheurende is dat we in in een tijd leven met een open einde waarin de dood loert vanuit de gemene hoeken en gaten van de geopolitieke schaakborden. Onze Europese stabiliteit is overleden met een Open Einde zoals eveneens door Rob de Nijs bezongen werd. Misschien eens deze onderstaande link beluisteren.

(15) Open Einde – YouTube

Het stemt allemaal niet vrolijk.

–