door Bernd Timmerman

Vlees eten uit het Privédomein

Af en toe duikt het weer op. Individuele acties om vlees eten op de kaart te
houden. Bij een vegan festival moest zo nodig een carnivoor een statement maken.
Hij stond daar – natuurlijk met cameraploeg – om een groot stuk rauw vlees te
verorberen. Daarna gooide hij met stukken vlees in het rond. Mijn eerste
gedachte was: weer een geval van Creutzfeldt-Jakob met gaten in de hersenen. Het
bleek een gewone postmoderne puberale grapjas in een macho noodkreet voor
aandacht. Verzin iets dat choquerend is en u heeft aandacht van de media. Iedere
dwaas zijn eigen beweging.

Fanatieke vleeseters, de vleessector, chef-koks en de supermarkten, ze laten de
consument geloven dat vlees eten ‘’in’’ blijft. Is het wel mogelijk om
schuldvrij vlees te eten? Vlees eten en ervan genieten, het lukt veel mensen
steeds vaker niet meer.

‘’God bless the animals, we can eat them all’’, wat een feest moet het zijn voor
de harde kern van de carnivoren. Het zijn tegenwichten tegen de oprukkende
vegetarische en vegan groene troepen die Amerika en West –Europa in snel tempo
veroveren. Het lijkt er op dat vlees eten nog steeds gezien wordt als een keuze.
Net zoals de ene persoon van hiphop houdt en de andere van rockmuziek. Je mag en
kan kiezen. En net zoals bij muziek is er gelukkig een overvloed aan diersoorten
die in verschillende stijlen op tafel kunnen belanden. Als het loopt, rent,
vliegt, kruipt of zwemt dan eten we het. Chinezen en Europeanen verschillen niet
zo veel meer van elkaar.

De kernboodschap blijft: geniet van het leven, het is jouw keuze om een dood
stukje dier in je zalige tomatensaus te doen. Of melk te jatten van een kalf en
het als mens lekker op te drinken. Niet normaal bij zoogdieren, wel bij
mensdieren.
Maar is dat nu werkelijk zo doodnormaal?

Is het eten van vlees of geen vlees consumeren werkelijk hetzelfde als een
voorkeur voor een type vrouw, auto of sport? Misschien wel voor de oude machoman
die van lekkere blondines, snelle auto’s en grote vissen houdt. Voor deze mannen
is de BBQ het symbool van een godsdienst die genieten heet en vlees de tempel
tot genot. Met een biertje en een lekker wijf erbij. Die traditionele
machomannen (en volgzame huppeltrutjes) zijn aan het uitsterven. We mogen immers
nadenken over ons handelen. Dus ook over het eten van dieren. De nieuwe machoman
en geëvolueerde vrouw kiezen bewust voor wat er op het bord komt.

De belangrijkste argumenten om geen vlees te eten (en melk te drinken) zijn
bijzonder sterk. Daar zijn geen aanvullende milieuargumenten voor nodig. Het
houden van dieren op grootschalige wijze brengt ernstige welzijns- en
gezondheidsproblemen met zich mee. Fundamentele belangen van het dier worden
geschonden voor niet-fundamentele belangen van de mens.  Omdat er alternatieven
zijn voor vlees is er geen enkele noodzaak om dieren te houden voor de productie
van eiwitten. Ook is het doden van het dier, hoe je het ook bekijkt, wreed. Door
de massaliteit van het slachten vindt het doden op inhumane wijze plaats.  Beter
leven voor dieren is stap 1, met welzijnsmaatregelen, dieren laten leven is stap
2. De meesten maken stap 1 (nog) niet. Gelukkig steeds meer wel.

Geweld en genieten, het past niet bij elkaar. De mens heeft zich ontdaan van veel
brute instincten om de samenleving stabiel te houden. Conflicten tussen mensen
onderling mogen niet langer door individueel geweld in vechtpartijen uitmonden.
Het genieten van de aanblik van de gekwelde en mishandelde mens is eveneens
afgewezen. Het volksvermaak in de arena’s met dodelijke gevechten, de openbare
martelingen van misdadigers, het stenigen van overtreders en ook het doden van
dieren omwille van het vlees hoort in dit rijtje, het past en smaakt ons niet
meer.

Steeds meer mensen zien de morele onjuistheid in van het genieten van wreedheid
ten opzichte van het kwetsbare dier. Diermishandeling is strafbaar. Diermisbruik
wordt gestraft.  Al gaat het te langzaam en staan opsporing, vervolging en
berechting in kinderschoenen.

Het product van het gekwelde dier, het vlees, kan als je goed nadenkt geen
plezier geven aan de beschaafde, rationele en morele mens. Vlees eten is
namelijk gebaseerd op instinct en lust-emotie. We hebben het niet nodig en doen
het uitsluitend omdat onze voorvaderen het deden en we het nog steeds lekker
vinden. Dan kunnen we ook vrouwen massaal gaan verkrachten, tegenstanders de
hersens inslaan en mensen houden als slaven.

In ons handelen ten opzichte van elkaar hebben mensen nieuwe regels gemaakt.
Geweld is in handen gelegd van de staat, burgers worden beschermd met regels. We
weten wat pijn betekent omdat we ons in kunnen leven in de andere mens. Geweld
is uit het privédomein gehaald. Laten we dat ook doen in de relatie van mens tot
dier. Het kiezen voor vlees eten behoort niet tot het morele privédomein. Zeker
niet als het gaat om producten uit de intensieve veehouderij. Het is tijd voor
een nieuw contract tussen mens en dier. De vraag wanneer mogen we ingrijpen in
het leven van het dier staat in die discussie centraal. Misschien vindt een
meerderheid dan nog steeds dat vlees eten moet kunnen, hopelijk dan wel minder
en beter.

Beschaving, zelfdwang en inleven in de ander hebben een andere wereld gegeven.
Het kiezen voor de eigen behoeftebevrediging die ten koste gaat van het leven
van anderen is en blijft verwerpelijk. Keuzes maken we immers steeds meer op
morele gronden. Dat heet beschaving. De denkende en voelende mens.

De belangrijkste les daarbij is dat we een ander levend wezen geen slecht leven,
pijn, stress en angst mogen geven om onze eigen driften te bevredigen op het
gebied van sport, geweld, seks en eten. Ratio wint het daarbij van instinct. Het
is van belang om de discussie over het eten van vlees in het publieke domein te
voeren. De bio-industrie heette verborgen te zijn. Dat is al decennia niet meer
zo. Nu moet de stap komen om de privé handeling van het eten van vlees te
plaatsen in een moreel kader en daar gezamenlijk nieuwe afspraken over te maken.

Vlees eten is een emotionele handeling die kortstondig geluk geeft. Het
wegspoelen van het dode stukje dier, spoelt echter niet het schuldgevoel weg.
Genieten mag maar niet ten koste van anderen. Dat is een historische les om
samenlevingen stabiel te houden en op een hoger peil te brengen. Vlees eten gaat
tot het verleden behoren, definitief. De plantaardige mens bestaat, is in opmars
en gaat het in de evolutie hoogstwaarschijnlijk winnen van de primitieve
soortgenoot. De wrede instincten bij de mens die leeft in oude harde wereld zijn
niet meer van deze tijd.