door Peter-Vincent Schuld

Je kunt op dit moment op een aantal manieren journalistiek bedrijven. Je kunt de
niet haalbare slag winnen om het heetste nieuws te brengen.Je kunt achter
allerlei feiten aanhobbelen, of je kunt in een aantal gevallen eens rustig
vanuit huis alle feiten en onzin tot je nemen, te wikken en te wegen om
evenwichtig beeld te schetsen.
Ik kies nu even voor de laatste optie.

Even heel plastisch uitgelegd. Als u een vliegtuig aan de grond ziet staan, dan
vliegt deze niet. Wat betekent dat als u dit vliegtuig niet ziet vliegen.

Als we dat gaan toepassen op de welbekende uitspraak “hij/zij ziet ze vliegen”
dan betekent dat heel simpel dat iemand iets meent te zien wat er feitelijk niet
is.

In een tijd van crisis en wanhoop is de honger naar informatie groot.
Begrijpelijk. Zoals we eerder stelden de stroom van nepnieuws is enorm. Dat is
schadelijk en kwalijk. Berichten die zogenaamd afkwamen van Stanford Medicine en
het Milken Institute in relatie tot het Covid19-virus.

De instituten konden niet anders dan zelf een campagne opstarten om de stroom van
nepnieuws met behulp van betrouwbare media in te dammen. Ik ben erg benieuwd wie
er achter deze stromen van desinformatie zitten. Feitelijk, niet gebaseerd op
aannames of veronderstellingen.

De meesten van ons hebben nog nooit een echte crisissituatie meegemaakt.Wat is
wijsheid? Doen onze overheden wel alles wat mogelijk is? Doen ze het goede? In
onze samenlevingen is er meer en meer een wantrouwen tegen politici ontstaan.
Dat heeft in regel te maken met het beleid waar mensen zich niet in kunnen
vinden. Maar wat is het verschil tussen een politiek beleid dat vorm gegeven
wordt door politieke kleur of crisisbeleid?

Crisisbeleid draagt zelden een landelijke politieke kleur en kent louter een
landsbelang.

Het is niet goed als bewindslieden een cumul van portefeuilles zijn toebedeeld
waar tegenstrijdige belangen zich kunnen voordoen.

Dit is het geval in België waar minister Maggie de Block zowel de portefeuilles
migratie als volksgezondheid beheert. De dame laat in haar communicatie op beide
beleidsterreinen
niet
zien dat zij een staatsvrouw is
van politiek formaat en geeft weinig blijk van empathie. Dit in een tijd waarin
communicatie juist zo belangrijk is. Met “Blijf in uw kot” red je het niet.

Uit esthetische overwegingen zullen we de verschijning en het verschijnsel Maggie
de Block maar even buiten beschouwing laten. De Belgische federale regering had
er goed aan gedaan om haar deze cumul van portefeuilles en tegenstrijdige
belangen te ontnemen. Dit wekt geen vertrouwen bij de gemiddelde Belg die
sowieso weinig of geen vertrouwen heeft in de politiek.

Ook niet zo verwonderlijk. Ten tijde van de aanstormende crisis bleef de Waalse
socialist Paul Magnette partijpolitiek bedrijven die het vormen van een
noodregering schier onmogelijk maakte. Het Belgisch landsbelang, zelfs het
Waalse algemeen belang werd hierdoor niet gediend. Een schandelijke vertoning
die de bevolking nog verder van haar bestuurders doet verwijderen. Hierdoor is
kostbare tijd verloren gegaan.

Dit is een
intrieste zaak daar België voldoende bestuurders kent met kunde
beschaving en die indien nodig zich boven de partijen kunnen stellen.
Huidig Belgisch premier Sophie Wilmes lijkt wel over die noodzakelijke
capaciteiten te beschikken.

Een crisisbeleid in land A kan volstrekt verschillen met land B. Elementen van
geografie, demografie, volksaard etc. spelen hier allemaal een rol in.In
crisistijd is er geen tijd om partijpolitiek te bedrijven. Waar een extreme druk
toe kan leiden zagen we gisteren bij de Nederlandse bevoegde minister voor
medische zorg Bruno Bruins. Hij zakte ineen en nam vandaag afstand van ze zware
taak en stelde zijn ambt ter beschikking waarop de Koning hem ontslag verleende.

Er is geen enkele redelijke veronderstelling om aan te nemen dat premier Rutte
enig foutief handelen te verwijten valt. Immers hij neemt de beslissingen niet
alleen en laat zich, zoals het een staatsman behoort voortdurend informeren en
adviseren door zijn ambtenaren waarmee hij een crisisstaf vormt samen met de
bevoegde ministers.

De economie lijdt ongekend veel schade door de Corona-crisis.
Een
calamiteit van deze omvang valt niet meer te rekenen tot het normale
bedrijfsrisico.

Het is dus heel wel begrijpelijk en verdedigbaar dat de overheden fondsen ter
beschikking stellen om de zwaarste klappen op te vangen. Een luchtvaartreus als
KLM die verwacht dat 70 tot 90% van haar vloot komt stil te staan en gelukkig in
staat is door steun van de Nederlandse overheid om de salarissen van haar
werknemers door te betalen. Wat als dat niet het geval was geweest? Halvering
salarissen? Ja het was een serieuze optie. Nu dient het nationale bestuur meer
dan ooit te laten zien dat zij zich inspant voor haar burgers.

Dat betekent ook dat rigoureuze sluiting van van alles en nog wat, dus een totale
lockdown van de samenleving een wel erg ingrijpende maatregel is die zich
moeilijk verhoudt tot de elementaire rechten en vrijheden van de mens. De rigide
maatregelen in Spanje waar met enorme boetes van 600 tot 61.000 euro, wordt
gesmeten als burgers of bedrijven de bevelen van de overheid niet opvolgen
verhouden zich ook in een crisissituatie als deze moeilijk tot een open
samenleving. Het boeteregime kan overigens arbitrair en willekeurig worden
toegepast.

Soms, hoe erg het ook individueel is, zul je conclusie moeten trekken dat een
zeker aantal slachtoffers niet te vermijden is in een open samenleving. Of je
wil afglijden naar een totale dictatuur waar Spanje en Portugal helaas
ervaringen mee hebben.

De voornoemde rigide maatregelen maken het in zekere zin ook onmogelijk om
als burgers elkaar te helpen in tijden van nood uit angst om ten prooi te vallen
aan de klauwen van de staat. Zeker als er onredelijke restricties zijn bij het
verplaatsen. Het is immers maar zeer de vraag of de overheden adequaat genoeg
zijn om de hulp aan hulpbehoevenden op peil te houden in een crisissituatie als
deze. Een simpel voorbeeld; Niet alleen terminale corona-patiënten bevinden zich
in de laatste fase van hun leven. Moeten deze mensen maar in alle eenzaamheid,
zonder liefde van hun naasten de eeuwigheid in verdwijnen. Een eenzame dood?
Hier is onvoldoende over nagedacht in landen als Spanje en Portugal waar juist
die familiebanden sterker zijn als in het noorden. Laat dat voor Nederland en
België een stevige les zijn om zich te beperken tot de noodzakelijke
maatregelen.

Het is natuurlijk hartverwarmend als je ziet dat er vanuit de privé-sector
prachtige initiatieven worden genomen. Bernard Arnault, baas van het
conglomeraat van luxe producten LVMH het bedrijf  achter onder meer Louis
Vuitton, Moët & Chandon en Hennesy heeft de opdracht gegeven om grote
hoeveelheden desinfecterende gel in hun fabrieken te produceren die gratis ter
beschikking wordt gesteld aan Parijse ziekenhuizen die door de voorraden heen
vliegen.

Het is absoluut een fabeltje dat de overheid alle noodzakelijke hulp alleen kan
organiseren. We hebben sinds het einde van de koude oorlog “civiele verdediging”
een beetje als een ondergeschoven kindje behandeld. Geen enorme voorraden van
allerhande noodzakelijkheden en dat breekt ons nu op, want civiele verdediging
is voorbereiden om iets wat kan komen maar niet zeker is en dat leidt tot
politieke onwil om (al dan niet in Europees verband) daar stevig in te
investeren.

Over mondkapjes gaan thans de nodige verhalen. Bij gebrek aan exacte kennis
over de stand van zaken heeft het geen zin om daar iets van te vinden. Berichten
zijn tegenstrijdig. Wat een feit is dat de Chinese partners van KLM, China
Eastern Airlines, China Southern Airlines en Xiamen Airlines tienduizenden
mondkapjes aan de KLM doneerden die het op haar beurt ter beschikking stelde aan
het Erasmus MC in Rotterdam.

Weer terug naar Frankrijk waar L’Oreal eveneens aangekondigd heeft
desinfecterende handgel te gaan produceren en via haar weldadigheidsstichting 1
miljoen euro ter beschikking stelt.
We leven in uitzonderlijke tijden. Een
tijd waarin een West-Vlaamse procureur des konings vraagt om minder
snelheidscontroles te gaan uitvoeren.Omwille van allerhande redenen, maar met de
rekenschap dat er ook lieden zijn die van deze crisistijd misbruik maken om hun
misdadige slagen kunnen te slaan.Niet iedereen heeft een geweten.

Tijden waarin ketens voor grootverbruikers zoals de Makro en de Sligro ook
de deuren openen voor de reguliere consument. Ja het klopt dat deze
ondernemingen nu niet kunnen afzetten aan de horeca. Moeten ze alle bederfelijke
goederen op voorraad dan maar weggooien? Een wijs besluit in barre tijden.

Toch zullen snel de landingsgestellen van menig vliegtuig Nederlandse bodem
bereiken. Een enorme repatriëring is op gang gekomen die gestrand zijn in het
buitenland. Reisorganisatie TUI is niet alleen genoodzaakt om alle reizigers
terug te brengen, maar stelt op haar website alle pakketreizen tot en met 5
april te annuleren waarbij de vakantieganger een voucher dat 1 jaar geldig is om
de reis op een later tijdstip in te halen. Landen zijn op slot, het leven ligt
plat. De lol is er even uit.

Vanaf zaterdag zullen de treinen in Nederland nog beperkter gaan rijden. Een
basisdienstregeling wordt het genoemd. Minder verplaatsingen betekent minder
treinen.Onze Europese samenleving is piepend tot stilstand aan het komen.

Niemand kan exact zeggen wanneer het fluitsignaal voor een vertrekkende en op
gang komende samenleving weer gegeven kan worden. Het is afwachten. Het beste is
rust en kalmte. Ik begrijp de paniek wel, maar die helpt ons niet verder,
integendeel.