door Peter-Vincent Schuld

De haven, een komen en gaan van schepen. Ze vervoeren allemaal zaken die voor een
heel groot deel uiteindelijk bij u thuis eindigen. Vaak vergeten we dat er
mensen zijn die ervoor zorgen dat alles in goede banen geleid wordt. Mensen die
zorgen dat schepen veilig de haven in kunnen varen met behulp van de
havenloodsen, maar daar houdt het niet op. Het aanmeren van een schip aan de
kade is misschien wel een van de meest kwetsbare momenten voor zij die de
trossen losgooien en de trossen vastmaken. Triest genoeg komen jaarlijks de
nodige scheepslui en havenarbeiders hierbij om het leven of raken ze ernstig
gewond. Qua veiligheid valt hier nog veel winst te halen.

De International Group P&I Clubs, een groep van maritieme verzekeraars, meldt
dat zij te maken kregen met, gedurende een periode van vijf jaar tot en met
2021, 858 incidenten met letsel en 31 ongevallen met dodelijke afloop gedurende
het aanmeren en de trossen weer los gooien van schepen wat in vaktermen
“mooring” wordt genoemd. 

Cijfers die zorgwekkend zijn. Om de veiligheid te vergroten heeft deze groep van
verzekeraars een video geproduceerd die de veiligheid gedurende het aanmeren van
schepen moet bevorderen.

Een enkel moment van onoplettendheid kan fatale gevolgen hebben. De trossen
waarmee de vaak steeds groter wordende schepen mee uitgerust zijn, zijn
kolossaal zwaar en er is niet veel voor nodig om het echt fout te laten gaan. Op
de touwen die gebruikt worden om aan te meren staat een aanzienlijke spanning.
Begrijpelijk, want de schepen moeten veilig en vast aan de wal komen te
liggen.Het losmaken van de trossen brengt op zijn minst evenveel risico’s met
zich mee.

Bij een eventuele terugslag van een scheepstouw, de energie en de snelheid die
daarbij vrijkomt kan een tros eenvoudig mensen ernstig letsel toebrengen met
eventueel de dood tot gevolg. De verzekeraars benadrukken dat menselijke
factoren zoals stress, tijdsdruk, vakkundigheid en een gebrek aan leiding van
grote invloed kunnen zijn op de veiligheid tijdens het aanmeren of het losgooien
van de trossen.

De groep van maritieme verzekeraars pleit voor een bepaalde cultuurverandering in
de koopvaardij waarbij er in alle openheid, zonder dat de hiërarchie op een
koopvaardijschip een rol speelt, de bemanning onderling met elkaar in
communicatie blijft om het risico op, en het plaatsvinden van ongevallen
drastisch te verminderen.

De kapitein of de officier die verantwoordelijk is voor de veiligheid, zo wordt
door de groep van verzekeraars gesteld, mag zich niet laten leiden of toegeven
aan een eventuele tijdsdruk van buitenaf. De verzekeraars stellen dat de
betrokken scheepsofficieren hun autoriteit moeten gebruiken om deze druk te
weerstaan.

Bovendien staan de verzekeraars er op dat de code op het Veilig Werken voor
zeevarenden in de koopvaardij (COSWP) wordt nageleefd evenals de richtlijnen
voor het aanmeren die zijn uitgevaardigd door het Oil Companies International
Marine Forum.