door Peter-Vincent Schuld

En toen stond het college van commissarissen van Europese Commissie in hartje Kiev voor de geplande topontmoeting met de Oekraïense president Volodomir Zelensky. Gewoon in het land waar er een oorlog woedt, al is deze het heftigst in het oosten. Maar ook in Kiev en vele andere steden gaat het luchtalarm met regelmaat af en vallen er raketten met dodelijke burgerslachtoffers tot gevolg.

Maar waarom begeeft de top van de Europese Unie zich massief in “gevaarlijk gebied”. Natuurlijk zijn er enorme veiligheidsmaatregelen genomen, laten we daarover geen misverstand laten bestaan. Er stroomde de afgelopen tijd wat informatie over bepaalde veiligheidsmaatregelen bij ons binnen, maar deze gaan we niet met u delen. Namelijk het openbaar maken van dit soort gevoelige informatie brengt  het leven van mensen in gevaar. Daar doen wij niet aan mee. Een mensenleven is onvervangbaar. Van burgers, maar ook van politici. En daar zit de crux, je kunt het hartgrondig met elkaar oneens zijn, je kunt elkaar met argumenten bestrijden, maar agressie is uit den boze en dat is eigenlijk waar dit verhaal om draait.

Dus hoe moeten c.q. kunnen we deze ontmoeting van de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel en grote afvaardiging van de Europese Commissie aan Oekraïne dan zien? Heel eenvoudig als een teken van vriendschap, verbondenheid met een diepere en grotere lading dan de summiere duiding en aandacht die het in veel media kreeg. Dit bezoek aan Kiev is van historische betekenis voor het Europese continent en de gehele wereld.

Er werden afspraken gemaakt en voorbereid op het gebied van energievoorziening en wederopbouw. En ja, de Europese Unie trok de beurs open. In totaal is Europa met zo’n 50 miljard Euro te hulp geschoten. Dat lijkt veel, maar als we het per lidstaat opdelen dan valt het relatief gezien mee. Maar ook wij werden na de Tweede Wereldoorlog te hulp geschoten met een miljardensteun. Een buurland in puin en wanhoop aan haar lot overlatend kost op termijn veel meer centjes en destabiliseert ons continent en ons vermeend veilig leventje nog verder. Maar hoe zit het nu met die Europese Unie? Ik verwijs u naar eerdere artikelen van Facts-collega Koos van Houdt die op deze site een vergelijking maakte met de kosten ten uwe laste uitgedrukt in kopjes koffie.

Nu zult u even het onderscheid moeten maken tussen de grondleggers van de Europese Unie en het instituut Europese Unie van vandaag met al haar instellingen en het beleid dat door de Europese Commissie wordt voorgesteld en vaak in de media verschijnt onder de kop”Brussel wil…..”, maar dat beleid vervolgens nog behandeld moet worden in het Europees Parlement en in de Europese Raad door de lidstaten van de EU. Even heel eenvoudig uitgelegd.

De grondleggers van de Europese Unie, die hun inspanningen deden om te komen tot de de in Luxemburg gevestigde Europese Gemeenschap voor Kolen geleid door de Hoge Autoriteit voor Kolen  en Staal hadden enkel en louter als doel om verschrikkingen zoals gedurende de Tweede Wereldoorlog (en de Eerste Wereldoorlog) te voorkomen en het westelijk deel van Europa weer op te bouwen met een behoorlijk draaiende economie via een juridisch mechanisme dat eventuele meningsverschillen aan de onderhandelingstafel zouden worden opgelost. Die Europese Gemeenschap voor Kolen en staal is wat vandaag de Europese Unie is. Een instituut met veel gesteggel maar geen onderling wapengekletter. Een instituut waarover meer onzin gepubliceerd wordt in de reguliere media en de “alternatieve media” dan inhoudelijke feiten en waarheden.

Als we straks aan het einde van de oorlog de balans op moeten gaan maken hoeveel doden er zijn gevallen, hoeveel mensen er gewond zijn geraakt, hoeveel mensen er psychische traumata aan over hebben gehouden, dan gaat uw spreekwoordelijk even hart stil staan. Was dit nodig? Wat was en is hier de zin van?

Stel u zichzelf even voor. U bent op vakantie ergens in weet-ik-het-waar. Een afgedwaalde raket komt vlak bij u neer. U raakt niet gewond, maar u ziet wel dat andere mensen getroffen zijn. Wat gaat u doen? Verstijfd staan toekijken? Weglopen? Als een gesjeesde sensatiezoeker staan toe te kijken of steekt u de handen uit uw mouwen en probeert mensenlevens te redden? Wie bent u? Wat zegt uw hart? Wat is uw graad van medemenselijkheid? Neem de moeite en durf uzelf in de spiegel aan te kijken en de voorgaande vragen naar eerlijkheid en waarheid te beantwoorden.

Terug naar de Europese Unie en het bezoek van haar topmensen aan Kiev. Dit bezoek ging niet over toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie. Dat verhaal is bij lange na nog niet aan de orde. Open grenzen via een Akkoord van Schengen (is niet hetzelfde als lid worden van de Europese Unie) is allerminst aan de orde.

Ja, Oekraïne kampt, (net zoals alle andere landen die in de recente geschiedenis een communistisch totalitair regime kenden) met een erfelijke afwijking wat we corruptie noemen. Corruptie is moeilijk te bestrijden maar het is niet onmogelijk. Oekraïne werd lang min of meer vanuit Moskou bestuurd toen het nog deel uitmaakte van de Sovjet Unie. Als je een land waar de corruptie  welig tiert niet enthousiast maakt om de corruptie te bestrijden en de rechtsstaat op een beschaafd peil te krijgen, als je een land daar niet in steunt en begeleidt dan heeft een samenleving in dat land ook geen reden, geen doel en geen zin om te veranderen.  Nee, dat is geen proces wat je van vandaag of morgen voor elkaar krijgt, want het gedrag zit diep in het politiek gemuteerd DNA. Dus je zult politieke medicatie moeten ontwikkelen om het gemuteerde DNA weer in de originele staat te krijgen.

Viel het u niet is op?  Ik doel op het feit  dat de levering van tanks vanuit Europa pas echt op gang kwam en politiek bespreekbaar werd en zulks in een snel tempo, nadat de Oekraïense president Zelensky de nodige druk had uitgeoefend op bewindslieden in zijn regering en binnen enkele staatsorganen om op te stappen na serieuze verdenkingen van corruptie en misbruik van donaties.

Er wordt binnen de Europese Instellingen heus wel geblunderd en stevig ook. Maar dat betekent niet dat iedereen van “gisteren” is. Natuurlijk weten de Europese Unie, de NAVO en hun afzonderlijke lidstaten dat er stevige corruptie is in Oekraïne. In “propere bestuurslagen” binnen Oekraïne zelf wordt het “hrabuvaty” genoemd, oftewel plundering. Plunderingen gedurende een ramp of een oorlog is een van de laagste gedragingen die je als mens kunt uitspoken. Je steelt van je naaste. Dat heeft in Oekraïne zelf binnen het openbaar bestuur al aanleiding gegeven tot bikkelharde woorden en uitingen van woede binnenskamers. Naast mensen die zich schuldig maken aan corruptie zijn er misschien nog wel veel meer mensen met een sterk geweten.

Kan de hulpeloze burger daar wat aan doen? Nee! Die wordt vermorzeld door een in stand gehouden systeem dat ooit tot stand kwam om te kunnen overleven of een iets beter leven te hebben dat dan de absolute gelijkheid (communisme) waarin een arts bij wijze evenveel centjes verdiende als een metselaar. Er was geen prikkel om zelf iets van je leven te maken en je eigen welstand naar een beter niveau te trekken. Dat systeem, die agressieve kanker krijg je er in een generatie niet zomaar uit.
Bij de val van de Sovjet Unie kon iedereen met connecties in een staat van wetteloosheid gaan graaien wat hij of zij wilde, en schoot het naar de andere kant door met als rode draad de vercorrumpering van de samenleving. Dat leidde tot excessen en een roep bij veelal lager opgeleide mensen en zij die aan de onderkant van de sociale ladder staan om een  terugkeer naar “oude tijden van het communisme”. Een onverstandige redenering want daarmee krijg je de dynamiek in een samenleving niet terug.

Oekraïne wordt door de Europese Unie gesteund in haar strijd voor onafhankelijkheid en vrijheid. Maar de inlichtingendiensten houden niet alleen een nauwlettend oog op wat Rusland uitspookt, de inlichtingendiensten houden ook een nauwlettend oog op de bestuurlijke integriteit en tal van andere factoren in Oekraïne zelf. Immers als blijkt dat steungelden  opgebracht door onder meer de Europese belastingbetaler in de verkeerde zakken verdwijnt is het draagvlak voor steun aan Oekraïne heel rap voorbij. Door je actief te bemoeien met Oekraïne en niet alleen het politieke verstand maar door ook het hart te laten spreken dan breng je mensen in Oekraïne die neigen naar corrupt gedrag toch in een spreekwoordelijke ademnood. Immers onder normale omstandigheden ga je diegenen die je helpt en redt geen dolken in de rug steken. Doe je dat toch, en je geeft je over aan misdadig gedrag dan is er een balancerend mechanisme dat je in de bajes of in de pariastand katapulteert.

Zijn daarmee alle maatschappelijke problemen in Oekraïne opgelost waardoor Oekraïne lid kan worden van de Europese Unie en ooit het Schengen Akkoord? Nee verre van. De begroting van het land (na de oorlog) zal op orde moeten zijn. Maar wat ook belangrijk is, is dat de rechten van de Russische minderheid en andere minderheden gerespecteerd en gewaarborgd worden. Dat is een stevige klus. In oostelijk Oekraïne zijn er nogal wat inwoners met Russische roots die niet echt “Oekraïens gezind zijn. Hoe ga je als land dan om met deze minderheid. Welk perspectief heb je te bieden aan deze mensen. In Rusland hebben we dan weer een hoop mensen die tegen deze oorlog zijn en daar uiting aan geven, ondanks een verbod op het uiten van hun gedachten.

Met betrekking tot het grensverkeer; Een toetreding tot het Schengen Akkoord is helemaal niet aan de orde. Immers, en dat is reeds een punt van zorg, er bevinden zich in Oekraïne grote, maar dan ook hele grote hoeveelheden zware wapens. Die willen de Europese Unie en haar lidstaten niet op hun grondgebied hebben. Dus Oekraïne zal in samenwerking met de Europese Unie en eventuele andere partners op termijn programma´´ s moeten ontwikkelen waardoor die wapens ingenomen worden door de overheid, en waar mogelijk vernietigd worden, dat moet gelijk opgaan met de bestrijding van corruptie zodat wapens niet via een achterdeur terug de samenleving inkomen.

Dus je bouwt politieke en uitvoerende waarborgen in, via intensieve samenwerking, ook ter bescherming van de samenlevingen binnen de Europese Unie. President Zelensky begrijpt de gevoeligheden binnen zijn eigen land, waar ook niet iedereen voorstander is van toetreding tot de Europese Unie en begrijpt ook de terughoudendheid bij de ingezetenen van de Europese Unie. Hij draagt geen T-shirts of sweaters met de Europese vlag, hij draagt shirts en sweaters met het wapen van Oekraïne en opschriften als “I am Ukranian”.  Daar is dus echt wel over nagedacht en u mag van mij aannemen dat er over dit soort zaken echt wel wordt nagedacht en tussen de EU en Oekraïne wordt gecommuniceerd.

Ondanks dat Oekraïne deels gelegen is op de eeuwenoude politieke breuklijnen, en dat juist op de plekken intensief gevochten wordt, mag u niet vergeten dat voordat de Sovjet Unie ook in Oekraïne de scepter zwaaide net zo goed een Europees land was, als Oostenrijk en Finland. Er waren intensieve handelscontacten. Door nu verstandig politiek te manoeuvreren kunnen we Oekraïne omarmen en later wellicht ook Rusland reïntegreren zodat een weekendje Kiev, Odessa, Moskou of Sint-Petersburg net zo normaal wordt als een weekendje Lissabon.  Rusland zal alvorens gerehabiliteerd te kunnen worden in de internationale wereldgemeenschap eerst een proces van reclassering moeten doorlopen met waarborgen ter voorkoming van recidive. Daar wordt nu al hard aan gewerkt en dat is het volgende verhaal dat we brengen. Immers ook de Russische mama treurt om het verlies van haar zoon in een nutteloze oorlog. Maar hoe brengen we “verzoening tot stand”?

Voor wie het nu nog niet begrijpt: Breng eens een bezoek aan de IJzertoren ter nagedachtenis van de Vlaamse gevallenen gedurende de Eerste Wereldoorlog in het Belgische Diksmuide waarop staat geschreven “Nooit meer Oorlog”, dat hadden de grondleggers van de Europese Unie ook voor ogen. Want het menselijk leed is onherstelbaar.

En dan nog dit. Wie loopt te mekkeren over de kosten van de werking van de Europese Unie en haar instellingen, waar ook spaanders vallen omdat er gehakt wordt”. Niet alle prijsstijgingen, maar wel heel veel prijsstijgingen zijn te wijten aan de oorlog in Oekraïne. U betaalt zich voor veel zaken blauw. Per saldo het veelvoud wat de ingezetenen per hoofd van de bevolking plus de  bedrijven bedrijven van de Europese Unie kwijt zijn aan het schijfje dat aan door  opgebrachte belastingen aan Europa besteed wordt. Pak een rekenmachine, neem wat initiatief en reken het dan zelf maar uit. Kijken wie er gelijk heeft. Fijne dag verder.