door Koos van Houdt

Ze is lid van GroenLinks en gedeputeerde in de provincie Groningen. Nienke Homan
is daar de voortrekker van een plan om de productie van groene waterstof in de
Eemshaven en op Chemiepark Eemsdelta bij Delfzijl te stimuleren. Hoe zou het in
politieke zin nu met haar zijn?

Waterstof. Het is een toverwoord geworden in het kader van de energietransitie.
Het afgelopen jaar bleek de provincie Groningen proeftuin op dit gebied. Alles
wat ervoor nodig is, is hier aanwezig. Economisch is de toekomst van Groningen
daardoor rooskleurig. Nu eerst nog het schandaal van de bureaucratische
rompslomp rond het versterken en opknappen van woningen in de aardgasregio
oplossen.

De proeftuin maakt school. Italië, lees: Mario Draghi, was het eerste land dat in
het kader van het Herstelplan van de Europese Commissie een voorstel heeft
ingediend om het land in de moderne tijd te brengen. Toverwoord: waterstof. Zo
zal het de komende maanden en jaren overal in de Europese Unie gaan. Ook in
andere delen van Nederland heeft men ‘waterstof’ ontdekt. Zoals in de
havengebieden van Rotterdam, Amsterdam en Vlissingen.

Frans Timmermans, in de Commissie verantwoordelijk voor de Europese Green
Deal, zei het vorig jaar juli zo. Er is geen plek in de Europese Unie waar de
omstandigheden zo gunstig zijn als in de provincie Groningen, om als eerste de
omslag te maken. Er is al zoveel aan kennis en infrastructuur aanwezig, dat de
kosten daar wellicht maar een kwart zijn van wat elders nodig is om de omslag te
maken. Het investeringsplan van Nienke Homan verscheen al in februari 2019.

Het Europees Parlement stemde over de voorstellen van Timmermans inzake de
investeringen in waterstof als onderdeel van de Energietransitie. Op zichzelf
zijn die voorstellen vooral een kopie van het plan van Nienke Homan. De
provincie Groningen lijkt alles goed te doen en lijkt dat ook goed te doen. Dat
komt mede omdat waterstof een alternatief is nu de productie en de verkoop van
aardgas uit Groningen versneld tot een einde moet komen.

Waterstof is niet alleen chemisch verwant. Transport kan ook gemakkelijk
plaats vinden in de bestaande infrastructuur van gaspijpleidingen, die wel een
nieuwe bestemming kunnen gebruiken. Dat netwerk aan pijpleidingen gaat tot ver
de Europese Unie in en kent allerlei beginpunten in de provincie Groningen. Op
die situatie heeft bij voorbeeld het bedrijf Holthausen in Hoogezand het
bedrijfsmodel gebouwd, waardoor treinen, bussen en bedrijfswagens worden gebouwd
die op waterstof kunnen rijden.
De provincie Groningen kan zo ook allerlei
theorieboekjes schrijven over de belangrijke chemische stoffen zuurstof,
stikstof, koolstof en waterstof. Zo weten ze in Groningen al dat de productie
van waterstof nog niet zo eenvoudig is. Het is zeker niet de enige oplossing
voor de grote problemen waarvoor de wereld zich gesteld ziet. Je kunt waterstof
uit aardgas maken, maar dat gaat niet zonder uitstoot van koolstof. Bovendien
kan dat alleen voor de korte termijn.

Veel (zwaar) transport kan niet via elektrische voertuigen en wel op
waterstof. Daarom is de wereld op weg naar elektrolyse. Gevraagd: installaties
aan open water. Er is bovendien heel veel elektriciteit voor nodig. Waar
elektriciteit uit waterkracht kan worden opgewekt, daar is de productie van
waterstof een passende oplossing. Dat kan in de Eemsdelta met stroom uit
Noorwegen. Als die kabel dan ook maar ergens langs Schiermonnikoog kan worden
gelegd.

Daarom opnieuw de vraag: hoe zou het met Nienke Homan zijn? Want
GroenLinks, haar partijgenoten Ineke van Gent (Schiermonnikoog) en Bas Eickhout
(Europees Parlement) willen nog niet zo erg meewerken aan al die plannen voor
het bevorderen van de toepassing van waterstof.
Sterker nog, de beleidsnota
inzake waterstof van Frans Timmermans mag bogen op een ruime meerderheid. Maar
bij die meerderheid zitten voorlopig niet de Groenen. Dat roept de vraag op of
de voorlopers van de energietransitie wel zo betrouwbaar zijn? Die Groenen
hebben in het Europees Parlement voortdurend zitten overbieden. Iedere keer als
in het parlement en in de Europese ministerraden werd ingestemd met weer een
hogere ambitie voor het terugdringen van de uitstoot van kooldioxide, schroefden
de Groenen hun doelstelling verder op.

Ook nu hebben ze kennelijk niet de moed om zich verantwoordelijk te maken
voor een plan dat maar ten dele aan de eigen ambities voldoet. Dat roept de
vraag op of we wel zo blij moeten zijn met eventuele deelname van Groenen in
nieuwe coalities in Duitsland en Nederland. En blijft de vraag hoe het toch met
Nienke Homan is?